Województwo łęczyckie

jednostka terytorialna I Rzeczypospolitej, wchodząca w skład prowincji wielkopolskiej

Województwo łęczyckie (łac. Palatinatus Lanciciensis) – jednostka terytorialna Korony Królestwa Polskiego, później Rzeczypospolitej Obojga Narodów, tworząca prowincję wielkopolską, obejmująca powierzchnię 4378,22 km²[4], posiadająca 3 powiaty. Siedzibą wojewody i miejscem odbywania się sejmików ziemskich była Łęczyca.

Województwo łęczyckie
Palatinatus Lanciciensis
województwo
1352–1793
Herb
Herb
Sentencja: Sanxit concordia legem[1]
Państwo

 I Rzeczpospolita

Prowincja

wielkopolska

Data powstania

1352

Siedziba wojewody i sejmiku

Łęczyca

Wojewoda

zobacz: wojewodowie łęczyccy

Popis

pod Łęczycą[2]

Powierzchnia

4080 km²

Populacja (1578[3])
• liczba ludności


140 800

Podział administracyjny
Liczba powiatów

3

Liczba reprezentantów
Liczba senatorów

2

Położenie na mapie Rzeczypospolitej
Położenie na mapie Polski

Województwo łęczyckie utworzył Władysław I Łokietek po przyłączeniu księstwa łęczyckiego do Korony po śmierci ostatniego księcia łęczyckiego w 1352 r.[5].

W drugiej połowie XIV w. powstały powiaty, a w województwie łęczyckim wydzielono trzy: łęczycki, orłowski i brzeziński. Obszar powiatów pokrywał się z obszarami parafii, które pozwalały wytyczyć granice jednostek administracji państwowej. Granica powiatu łęczyckiego biegła wówczas w okolicach Piątku, na południowy wschód od Zgierza, na północ od Łodzi, na południowy zachód od Kazimierza i Kałowa, na zachód od Poddębic, na południe od Goraja i Dąbia, na zachód od Grzegorzewa, na północ od Kłodawy, na północny wschód od Dąbrowic i wschód od Krośniewic [6][5].

Senatorów miało 5, to jest większych 2: wojewoda i kasztelan łęczyccy, mniejszych 3, kasztelanowie: brzeziński, inowłodzki i konarski. Dzieliło się na trzy powiaty: łęczycki, brzeziński i orłowski. W 1791 roku Sejm Czteroletni utworzył w województwie łęczyckim powiat inowłodzki (Inowłódz)[7].

Miastem sejmikowym była Łęczyca, gdzie obierano na sejmy posłów 4, a deputatów trybunalskich 2. Herb województwa przedstawiał pół lwa czerwonego na białym polu i pół orła białego w czerwonym polu, zwróconych do siebie grzbietami uwieńczonych jedną koroną. Mundur sejmowy tego województwa był ten sam co sieradzkiego i gnieźnieńskiego, tj. kontusz karmazynowy, wyłogi granatowe i żupan biały.

Terytorium edytuj

Powiaty województwa łęczyckiego według Adolfa Pawińskiego[4]
Powiat Powierzchnia w mil² Powierzchnia w km²
powiat brzeziński 23,62 1300,85
powiat łęczycki 44,45 2447,59
powiat orłowski 11,43 629,76
Razem (województwo) Σ 79,50 4378,22

znaczniejsze miasta edytuj

Ta sekcja jest niekompletna. Jeśli możesz, rozbuduj ją.
 
Podział administracyjny Rzeczypospolitej Obojga Narodów w 1619 r.

Zobacz też edytuj

 
Mapa Rzeczypospolitej Obojga Narodów w 1619 roku. Podział na województwa, ziemie i powiaty.

Przypisy edytuj

  1. Stefan Krzysztof Kuczyński, Polskie herby ziemskie. Geneza, treści, funkcje, Warszawa 1993, s. 214.
  2. Volumina Legum, t. II, Petersburg 1859, s. 28.
  3. http://mbc.cyfrowemazowsze.pl/Content/18436/Historia%20Polski%20w%20Liczbach_1994%20198147.pdf
  4. a b Adolf Pawiński: Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym. T. 1: Wielkopolska. Warszawa: Gebethner i Wolff, 1883, s. 50.
  5. a b Jacek Ladorucki, Tomasz Stolarczyk, O potrzebie stworzenia Słownika biograficznego ziemi łęczyckiej. Ogólne zasady opracowania kompendium i jego znaczenie dla regionu (rozdział: Dzieje ziemi łęczyckiej i jej granice), „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum.”, 1/2 (22/23), 2016, 117-129 (cytowana informacja: s. 119-120) [zarchiwizowane].
  6. Ryszard Rosin, Rozwój polityczno-terytorialny Łęczyckiego, Sieradzkiego i Wieluńskiego do przełomu XIV i XV w., „Rocznik Łódzki”, 14 (17), 1970, s. 277–304.
  7. Volumina Legum, t. IX, Kraków 1889, s. 336.

Bibliografia edytuj

Linki zewnętrzne edytuj