Województwo kieleckie (II Rzeczpospolita)
Województwo kieleckie – województwo II Rzeczypospolitej, utworzone 14 sierpnia 1919 na mocy ustawy tymczasowej o organizacji władz administracyjnych II instancji[2]. Stolicą województwa były Kielce. W skład województwa weszły ziemie dawnej guberni kieleckiej i guberni radomskiej wraz z Zagłębiem Dąbrowskim i powiatem częstochowskim[3].
| |||||||||
| |||||||||
| 1920–1939 | |||||||||
| |||||||||
| Państwo |  II Rzeczpospolita
| ||||||||
| Data powstania | 14 sierpnia 1919 / 15 lutego 1920[1] | ||||||||
| Siedziba wojewody i sejmiku | Kielce | ||||||||
| Wojewoda | Władysław Dziadosz | ||||||||
| Powierzchnia | 22 204 km² | ||||||||
| Populacja (1931) • liczba ludności |
2.671.000 | ||||||||
| • gęstość | 120 os./km² | ||||||||
| Tablice rejestracyjne | KL | ||||||||
Adres Urzędu Wojewódzkiego: pl. ZamkowyKielce | |||||||||
| Podział administracyjny | |||||||||
| |||||||||
Położenie na mapie II Rzeczypospolitej
| |||||||||
Portal  Polska
| |||||||||
Województwo było początkowo podzielone na 16 powiatów ziemskich: będziński, częstochowski, iłżecki (z siedzibą w Wierzbniku), jędrzejowski, kielecki, konecki, kozienicki, miechowski, olkuski, opatowski, opoczyński, pińczowski, radomski, sandomierski, stopnicki (z siedzibą w Busku) oraz włoszczowski. Poza stadium przygotowawcze nie wyszły projekty utworzenia powiatu skarżyskiego. Sąsiadowało z województwami: warszawskim, łódzkim, krakowskim, lubelskim, lwowskim i śląskim, a także na niewielkim odcinku graniczyło z Niemcami.
Według spisu z 1921 województwo kieleckie miało 2 535 898 mieszkańców. Gęstość zaludnienia przy obszarze 25 741 km² wynosiła 98,5 mieszkańców na km²[4]. Było to jedno z województw rdzennie polskich, liczyło 91,3% ludności polskiej i 8,5% żydowskiej[4]. 87,6% mieszkańców było wyznania rzymskokatolickiego, 11,9% wyznania mojżeszowego[4].
12 kwietnia 1928 r. utworzono powiaty grodzkie: Częstochowę i Sosnowiec, a 18 maja 1932 r. Radom. 1 stycznia 1927 r. powstał powiat zawierciański. Województwo miało obszar 25 736 km² i 1 858 700 mieszkańców[2].
Na mocy ustawy z 9 kwietnia 1938 granice województwa zostały zmienione. Powiaty opoczyński i konecki przeniesiono do województwa łódzkiego. W nowych granicach (od 1 kwietnia 1939 r.) województwo kieleckie miało 2 024 500 mieszkańców[2].
Podczas II wojny światowej na terenie województwa działał polski ruch oporu.
Wojewodowie kieleccy w II RzeczypospolitejEdytuj
- Stanisław Pękosławski (19 listopada 1919 – 31 maja 1923)
- Adam Kroebl (1 lipca 1923 – 31 sierpnia 1923) (p.o.)
- Mieczysław Bilski (1 września 1923 – 6 maja 1924)
- Ignacy Manteuffel (24 maja 1924 – 17 sierpnia 1927)
- Adam Kroebl (20 sierpnia 1927 – 20 października 1927) (p.o.)
- Władysław Korsak (21 października 1927 – 28 lutego 1930)
- Jerzy Paciorkowski (18 lutego 1930 – 15 maja 1934)
- Stanisław Jarecki (17 maja 1934 – 9 lipca 1934) (p.o.)
- Władysław Dziadosz (9 lipca 1934 – wrzesień 1939)
- Wicewojewodowie
- Mieczysław Seydlitz (od września 1934 do lutego 1937)
PrzypisyEdytuj
- ↑ M.P. z 1920 r. nr 48, poz. brak
- ↑ a b c Kielce jako stolica regionu na stronie Informatora Miejskiego Kielc
- ↑ Miasta polskie w Tysiącleciu, przewodn. kom. red. Stanisław Pazyra, Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, Wrocław – Warszawa – Kraków, 1965-1967, Tom I, s. 490
- ↑ a b c Województwo kieleckie na stronie Galerii Alfabet Polski
BibliografiaEdytuj
- T. Koba-Ryszewska, Przeszłość administracyjna ziem województwa kieleckiego, (w:) Z dziejów ziemi kieleckiej (1918–1944), Warszawa 1970.
- J. Z. Pająk, Dzieje podziałów administracyjnych a granice regionu świętokrzyskiego, (w:) Region świętokrzyski. Mit czy rzeczywistość?, Kielce 2001.
- J. Swajdo, Między Wisłą a Pilicą. Dzieje podziałów administracyjnych w regionie kielecko-radomskim do 1975 roku, Kielce 2005.