Otwórz menu główne
Wikipedia

Województwo pomorskie

województwo w Polsce
Ten artykuł dotyczy obecnego województwa. Zobacz też: inne obszary określane jako województwo pomorskie.

Województwo pomorskie (kaszub.: Pòmòrsczé wòjewództwò) – jednostka podziału administracyjnego Polski, jedno z 16 województw, położone w północnej części kraju. Siedzibą władz województwa jest Gdańsk. Obejmuje obszar o powierzchni 18 310,34 km². Jest najdalej wysuniętym na północ województwem państwa.

województwo pomorskie
— województwo —
Herb Flaga
Herb województwa pomorskiego Flaga województwa pomorskiego
Państwo  Polska
Kod ISO 3166-2 PL-PM
TERYT 22
Siedziba wojewody i sejmiku Gdańsk
Wojewoda Dariusz Drelich
Marszałek Mieczysław Struk
Powierzchnia 18 310,34 km²
Populacja (31 grudnia 2018)
• liczba ludności
2 333 523[1].
• gęstość 127 os./km²
Urbanizacja 64
Tablice rejestracyjne G
Adres Urzędu Wojewódzkiego:
ul. Okopowa 21/27
80-810 Gdańsk
Adres Urzędu Marszałkowskiego:
ul. Okopowa 21/27
Gdańsk
Podział administracyjny
Liczba miast na prawach powiatu 4
Liczba powiatów 16
Liczba gmin miejskich 22
Liczba gmin miejsko-wiejskich 20
Liczba gmin wiejskich 81
Położenie na mapie Polski
Pomeranian in Poland (+rivers).svg
Commons Multimedia w Wikimedia Commons
Wikinews Wiadomości w Wikinews
Wikipodróże Informacje w Wikipodróżach
Strona Urzędu Wojewódzkiego
Strona Urzędu Marszałkowskiego
Portal Portal Polska

31 grudnia 2018 roku województwo miało 2 333 523 mieszkańców[1].

Spis treści

HistoriaEdytuj

 
Województwa z lat 1975-1998 z granicą obecnego województwa pomorskiego

Województwo pomorskie zostało utworzone w 1999 roku z województw poprzedniego podziału administracyjnego:

W wyniku protestów Bydgoszczy nie udało się utworzyć wielkiego regionu pomorskiego obejmującego również Bydgoszcz, Toruń, Włocławek i Grudziądz (obecnie będących częścią województwa kujawsko-pomorskiego).

GeografiaEdytuj

 
Mapa fizyczna województwa.

Według danych z 1 stycznia 2014 r. powierzchnia województwa wynosiła 18 310,34 km²[2].

Według danych z 31 grudnia 2012 r. w woj. pomorskim lasy obejmowały powierzchnię 664,4 tys. ha, co stanowiło 36,3% jego powierzchni. 9,8 tys. ha lasów znajdowało się w obrębie parków narodowych[3].

Położenie administracyjneEdytuj

Województwo jest położone w północnej Polsce i graniczy z[4]:

oraz z województwami:

Położenie historyczneEdytuj

Większość obszaru województwa znajduje się na terenie Pomorza Gdańskiego. Poza tym jego północno-zachodnia część zaliczana jest do Pomorza Zachodniego, natomiast część wschodnia do Prus.

TopografiaEdytuj

W wymiarze północ-południe województwo rozciąga się na długości 149 km, to jest 1°20′41″. W wymiarze wschód-zachód rozpiętość województwa wynosi 192 km, co w mierze kątowej daje 2°56′15″.

Współrzędne geograficzne skrajnych punktów:

Najwyższym punktem jest wierzchołek Wieżycy – 329 m n.p.m.

Podział administracyjnyEdytuj

Osobny artykuł: Podział administracyjny województwa pomorskiego.

Województwo pomorskie jest podzielone na 16 powiatów oraz 4 miasta na prawach powiatu.

Miasta na prawach powiatu
Herb Miasto n.prawach powiatu Populacja
(31 grudnia 2018)[1] 		Powierzchnia
[km²]
  Gdańsk 466.631 265,50
  Gdynia 246.309 135
  Słupsk 91.007 43,15
  Sopot 36.046 17,31
Powiaty
Herb Powiat Siedziba Populacja
(31 grudnia 2018) 		Powierzchnia
(km²)
  Powiat wejherowski Wejherowo 215.908 1279,84
  Powiat kartuski Kartuzy 136.619 1120,04
  Powiat starogardzki Starogard Gdański 128.004 1345,28
  Powiat gdański Pruszcz Gdański 116.199 793,17
  Powiat tczewski Tczew 115.876 697,54
  Powiat słupski Słupsk 98.816 2304
  Powiat chojnicki Chojnice 97.551 1364,25
  Powiat pucki Puck 85.726 577,85
  Powiat kwidzyński Kwidzyn 83.291 834,64
  Powiat bytowski Bytów 79.299 2192,81
  Powiat kościerski Kościerzyna 72.528 1165,85
  Powiat lęborski Lębork 66.280 706,99
  Powiat malborski Malbork 63.748 494,63
  Powiat człuchowski Człuchów 56.370 1574,41
  Powiat sztumski Sztum 41.569 730,85
  Powiat nowodworski Nowy Dwór Gdański 35.746 652,75

UrbanizacjaEdytuj

Zobacz też: Miasta w Polsce (statystyki).

W województwie pomorskim znajduje się Trójmiasto, czyli zespół trzech miast: Gdańska, Gdyni i Sopotu. Kolejne trzy miasta: Wejherowo, Rumia i Reda nazywane są Małym Trójmiastem Kaszubskim. Aglomeracja trójmiejska składa się z siedmiu miast, również z Pruszcza Gdańskiego. Niektórzy urbaniści zaliczają do niej ponadto Puck, Tczew i Żukowo.

Podkreślono siedziby władz powiatów, a pogrubiono miasta na prawach powiatu.

Liczba mieszkańców na dzień 31 grudnia 2018[1]:

 
Gdańsk
 
Gdynia
 
Słupsk
 
Tczew
 
Starogard Gdański
 
Chojnice
 
Malbork
 
Sopot
 
Kwidzyn
 
Lębork
 
Wejherowo
Herb Miasto Powiat Populacja Powierzchnia
(km²)
  Gdańsk Miasto na prawach powiatu 466.631 265,50
  Gdynia Miasto na prawach powiatu 246.309 135
  Słupsk Miasto na prawach powiatu 91.007 43,15
  Tczew Powiat tczewski 60.279 22,26
  Wejherowo Powiat wejherowski 49.789 25,65
  Rumia Powiat wejherowski 49.031 30,09
  Starogard Gdański Powiat starogardzki 47.776 25,27
  Chojnice Powiat chojnicki 39.904 21,05
  Malbork Powiat malborski 38.570 17,15
  Kwidzyn Powiat kwidzyński 38.481 21,54
  Sopot Miasto na prawach powiatu 36.046 17,31
  Lębork Powiat lęborski 35.367 17,86
  Pruszcz Gdański Powiat gdański 30.878 16,47
  Reda Powiat wejherowski 25.810 34,96
  Kościerzyna Powiat kościerski 23.759 15,83
  Bytów Powiat bytowski 16.954 8,72
  Ustka Powiat słupski 15.527 10,19
  Kartuzy Powiat kartuski 14.382 6,23
  Człuchów Powiat człuchowski 13.708 12,48
  Puck Powiat pucki 11.241 4,9
  Miastko Powiat bytowski 10.473 5,68
  Sztum Powiat sztumski 9.990 4,59
  Władysławowo Powiat pucki 9.958 12,59
  Nowy Dwór Gdański Powiat nowodworski 9.917 5,06
  Czersk Powiat chojnicki 9.912 9,73
  Prabuty Powiat kwidzyński 8.696 7, 29
  Pelplin Powiat tczewski 7.818 4,45
  Skarszewy Powiat starogardzki 7.023 9,43
  Gniew Powiat tczewski 6.761 6,23
  Żukowo Powiat kartuski 6.683 5
  Czarne Powiat człuchowski 5.952 46,39
  Dzierzgoń Powiat sztumski 5.367 3,88
  Brusy Powiat chojnicki 5.232 5,1
  Debrzno Powiat człuchowski 5.102 7,52
  Nowy Staw Powiat malborski 4.283 4,65
  Łeba Powiat lęborski 3.675 14,8
  Skórcz Powiat starogardzki 3.611 3,67
  Kępice Powiat słupski 3.606 4,65
  Hel Powiat pucki 3.285 21,27
  Czarna Woda Powiat starogardzki 2.805 27,75
  Jastarnia Powiat pucki 2.710 8
  Krynica Morska Powiat nowodworski 1.303 102,04

Ochrona przyrodyEdytuj

DemografiaEdytuj

 
Gęstość zaludnienia w województwie pomorskim terenów wiejskich w osobach na km² (w przekroju gminnym, stan 1 stycznia 2007 roku) [1].

Dane z 31 grudnia 2014 r.

Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
Jednostka osób % osób % osób %
Populacja 2 302 077 100 1 180 090 51,3 1 121 987 48,7
Gęstość zaludnienia
(mieszk./km²) 		125,7 64,4 61,3
  • Piramida wieku mieszkańców W. pomorskiego w 2014 roku[5].


 

ReligiaEdytuj

GospodarkaEdytuj

W 2012 r. produkt krajowy brutto woj. pomorskiego wynosił 93,9 mld zł, co stanowiło 5,8% PKB Polski. Produkt krajowy brutto na 1 mieszkańca wynosił 41,0 tys. zł (97,9% średniej krajowej), co plasowało pomorskie na 5. miejscu względem innych województw[6].

Przeciętne miesięczne wynagrodzenie mieszkańca woj. pomorskiego w 3. kwartale 2011 r. wynosiło 3646,08 zł, co lokowało je na 3. miejscu względem wszystkich województw[7].

W końcu marca 2012 liczba zarejestrowanych bezrobotnych w województwie obejmowała ok. 115,4 tys. mieszkańców, co stanowi stopę bezrobocia na poziomie 13,3% do aktywnych zawodowo[8].

W 2011 r. 9,1% mieszkańców w gospodarstwach domowych woj. pomorskiego miało wydatki poniżej granicy ubóstwa skrajnego (tzn. znajdowało się poniżej minimum egzystencji)[9].

Bezpieczeństwo publiczneEdytuj

W województwie pomorskim działa centrum powiadamiania ratunkowego, które znajduje się w Gdańsku i które obsługuje zgłoszenia alarmowe kierowane do numerów alarmowych 112, 997, 998 i 999[10].

TransportEdytuj

Tabor kolejowyEdytuj

 
Pociąg SA136-014 Pomorskiej Kolei Metropolitarnej na stacji Gdańsk Port Lotniczy

W roku 2016 w województwie odprawiono 53,7 mln pasażerów korzystających z usług kolei. 94% z nich podróżowało w relacjach regionalnych i aglomeracyjnych. Statystyczny mieszkaniec województwa wykonał w ciągu roku 23,3 podróże, wobec 18,9 w woj. mazowieckim i przeciętnie 7,6 km w skali kraju[11].

Województwo pomorskie jest obecnie właścicielem 25 elektrycznych zespołów trakcyjnych i 27 autobusów szynowych, kupionych przez Urząd Marszałkowski. Stacjonują one w lokomotywowniach Gdynia Cisowa i Chojnice.

Tabor kolejowy należący do województwa
ozn. kolejowe ozn. producenta numery liczba producent przewoźnik
EN57 5B/6B 967, 986, 989, 1100, 1112, 1128, 1184 7 Pafawag Przewozy Regionalne
EN57AL 5B/6B 1324, 1464, 1531, 1550, 1786 5 Pafawag[a]
EN57AP 5B/6B 1435, 1507, 1603, 1618 4 Pafawag[b]
EN71 5Bg/6Bg 006, 009, 014, 018 4 Pafawag
EN90 Impuls 45WE 001–005 5 Newag
SA103 214Ma 006, 011 2 Pesa
SA109 212M 006 1 Kolzam
SA131 218M 001 1 Pesa
SA132 218Mb 005–007 3 Pesa
SA133 218Mc 025–028 4 Pesa
029–031 3 PKP Szybka Kolej Miejska w Trójmieście
SA136 Atribo 219M 013–019 7 Pesa
SA137 220M 001–002 2 Newag Przewozy Regionalne
SA138 221M 001–004 4 Newag

Oświata[12]Edytuj

AdministracjaEdytuj

Samorząd wojewódzkiEdytuj

Osobny artykuł: Sejmik Województwa Pomorskiego.

Organem uchwałodawczym jest Sejmik Województwa Pomorskiego, składający się z 33 radnych[13]. Sejmik wybiera organ wykonawczy województwa, którym jest zarząd województwa, składający się z 5 członków z przewodniczącym mu marszałkiem. Siedzibą sejmiku województwa jest Gdańsk[14]. W Słupsku znajduje się także oddział zamiejscowy urzędu marszałkowskiego[15].

Marszałkowie województwaEdytuj

Nr Marszałek województwa Okres urzędowania
od do
1 Jan Zarębski
01.01.1999
26.11.2002
2 Jan Kozłowski
26.11.2002
22.02.2010
3 Mieczysław Struk
22.02.2010

Zarząd województwa od 26 listopada 2018Edytuj

Marszałek Mieczysław Struk
Wicemarszałkowie Ryszard Świlski, Wiesław Byczkowski
Pozostali członkowie Agnieszka Kapała-Sokalska, Józef Sarnowski

Wicemarszałkowie województwa pomorskiego:

Administracja rządowaEdytuj

Organem administracji rządowej jest Wojewoda Pomorski, wyznaczany przez Prezesa Rady Ministrów. Siedzibą wojewody jest Gdańsk[14], posiada on także delegaturę w Słupsku[17].

Wojewodowie pomorscy:

Wicewojewodowie pomorscy:

Logo województwa pomorskiegoEdytuj

Pierwsze logo województwa pomorskiego zostało wyłonione w konkursie i oficjalnie ogłoszone 22 czerwca 2007 roku. Autor logo to Wojciech Janicki, wykładowca poznańskiej Akademii Sztuk Pięknych. Przedstawiało ono maszerującego człowieka, złożonego z trzech elementów: słońca (głowa postaci) symbolizującego radość, energię, rozwój, fali (tworzącej ręce) podkreślającej nadmorskie położenie województwa, wypoczynek oraz dynamikę oraz strzałki (przypominającej nogi), która z jednej strony wskazuje kurs, kierunek północny, a z drugiej przypomina namiot – oznaczający turystykę lub dach domu – symbol opieki i gościnności. Pod grafiką znajdowało się hasło promujące województwo: „Pomorskie – dobry kurs”, również wyłonione w drodze konkursu[18].

15 kwietnia 2015 zaprezentowano nowe logo województwa autorstwa grafika Andrzeja Pągowskiego. Składa się ono z żółto-czerwonego wykrzyknika i stylizowanego napisu „Pomorskie” w kolorze granatowym[19].

Zobacz teżEdytuj

UwagiEdytuj

  1. ↑ Modernizacja w ZNTK Mińsk Mazowiecki.
  2. ↑ Modernizacja w zakładach Newag.

PrzypisyEdytuj

  1. ↑ a b c d GUS (autor korporatywny), Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 31 grudnia 2018 roku [dostęp 2019-05-07] (pol.).
  2. ↑ Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2014 r.. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2014-07-24. ISSN 1505-5507.
  3. ↑ Raport o stanie lasów w Polsce 2012. Warszawa: Centrum Informacyjne Lasów Państwowych, 2013, s. 78. ISSN 1641-3229.
  4. ↑ geoportal.gov.pl. geoportal.gov.pl. [dostęp 2013-07-27].
  5. ↑ http://www.polskawliczbach.pl/pomorskie, w oparciu o dane GUS.
  6. ↑ Rocznik Statystyczny Województw 2014. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2015-01-12, s. 625. ISSN 1230-5820.
  7. ↑ Obwieszczenie Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 28 listopada 2011 r. (M.P. z 2011 r. nr 108, poz. 1099).
  8. ↑ Bezrobotni oraz stopa bezrobocia według województw, podregionów i powiatów (Stan na koniec marca 2012 r.). Główny Urząd Statystyczny, 2012-04-26. [dostęp 2012-05-20].
  9. ↑ Ubóstwo w Polsce w 2011 r. Główny Urząd Statystyczny, 2012-05-31. s. 15. [dostęp 2012-06-08].
  10. ↑ Wykaz NKA dla lokalizacji Ab. Służb Alarmowych 112 (pol.). uke.gov.pl. [dostęp 2014-12-27].
  11. ↑ Sławomir Lewandowski W województwie pomorskim chętnie jeździmy koleją, Pomorskie – magazyn samorządu województwa pomorskiego nr 2/2017
  12. ↑ Polska w Liczbach: Poziom wykształcenia mieszkańców (w wieku 13 lat i więcej) w pomorskim (pol.). Polska w Liczbach. [dostęp 2015-05-18].
  13. ↑ Zarządzenie nr 56/10 Wojewody Pomorskiego z dnia 4 marca 2010 r. (Dz. Urz. Woj. Pomorskiego z 2010 r. Nr 35, poz. 594]).
  14. ↑ a b (Art. 3.) Ustawa z dnia 24 lipca 1998 r. (Dz.U. z 1998 r. nr 96, poz. 603).
  15. ↑ Oddział Zamiejscowy Urzędu w Słupsku. W: Biuletyn Informacji Publicznej [on-line]. Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego. [dostęp 2011-10-30].
  16. ↑ Mieczysław Struk ponownie wybrany marszałkiem województwa pomorskiego. Znamy też zarząd województwa. pomorskie.eu, 2018-11-26. [dostęp 2018-11-27].
  17. ↑ Delegatura w Słupsku. Pomorski Urząd Wojewódzki. [dostęp 2011-10-30].
  18. ↑ Magazyn Pomorskie: Województwo Pomorskie ma swoje logo. s. 3.
  19. ↑ Nowa jakość w promocji regionu. 2015-04-15.

Linki zewnętrzneEdytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Województwo_pomorskie&oldid=57077289”