Województwo pomorskie
Województwo pomorskie (kaszub.: Pòmòrsczé wòjewództwò) – jednostka podziału administracyjnego Polski, jedno z 16 województw, położone w północnej części kraju. Siedzibą władz województwa jest Gdańsk. Obejmuje obszar o powierzchni 18 310,34 km². Jest najdalej wysuniętym na północ województwem państwa.
| |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
| Państwo |  Polska
| ||||||||||
| Kod ISO 3166-2 | PL-PM | ||||||||||
| TERYT | 22 | ||||||||||
| Siedziba wojewody i sejmiku | Gdańsk | ||||||||||
| Wojewoda | Dariusz Drelich | ||||||||||
| Marszałek | Mieczysław Struk | ||||||||||
| Powierzchnia | 18 310,34 km² | ||||||||||
| Populacja (30 czerwca 2019) • liczba ludności |
2 337 769[1]. | ||||||||||
| • gęstość | 128 os./km² | ||||||||||
| Urbanizacja | 64% | ||||||||||
| Tablice rejestracyjne | G | ||||||||||
Adres Urzędu Wojewódzkiego: ul. Okopowa 21/2780-810 Gdańsk | |||||||||||
Adres Urzędu Marszałkowskiego: ul. Okopowa 21/27Gdańsk | |||||||||||
| Podział administracyjny | |||||||||||
| |||||||||||
Położenie na mapie Polski.svg)
| |||||||||||
| Strona Urzędu Wojewódzkiego | |||||||||||
| Strona Urzędu Marszałkowskiego | |||||||||||
Portal  Polska
| |||||||||||
30 czerwca 2019 roku województwo miało 2 337 769 mieszkańców[1].
HistoriaEdytuj
Województwo pomorskie zostało utworzone w 1999 roku z województw poprzedniego podziału administracyjnego:
- gdańskiego (w całości)
- słupskiego (oprócz gmin powiatu sławieńskiego)
- elbląskiego (tylko gminy powiatów nowodworskiego, malborskiego, kwidzyńskiego i obecnego sztumskiego)
- bydgoskiego (tylko 3 z 4 gmin powiatu chojnickiego).
W wyniku protestów Bydgoszczy nie udało się utworzyć wielkiego regionu pomorskiego obejmującego również Bydgoszcz, Toruń, Włocławek i Grudziądz (obecnie będących częścią województwa kujawsko-pomorskiego).
GeografiaEdytuj
Według danych z 1 stycznia 2014 r. powierzchnia województwa wynosiła 18 310,34 km²[2].
Według danych z 31 grudnia 2012 r. w woj. pomorskim lasy obejmowały powierzchnię 664,4 tys. ha, co stanowiło 36,3% jego powierzchni. 9,8 tys. ha lasów znajdowało się w obrębie parków narodowych[3].
Położenie administracyjneEdytuj
Województwo jest położone w północnej Polsce i graniczy z[4]:
Rosją (z obwodem kaliningradzkim) – granica państwowa przecina Mierzeję Wiślaną na długości 0,8 km
oraz z województwami:
kujawsko-pomorskim na długości 238,8 km na południu
warmińsko-mazurskim na długości 191,4 km na wschodzie
wielkopolskim na długości 61,7 km na południowym zachodzie
zachodniopomorskim na długości 182,2 km na zachodzie
Położenie historyczneEdytuj
Większość obszaru województwa znajduje się na terenie Pomorza Gdańskiego. Poza tym jego północno-zachodnia część zaliczana jest do Pomorza Zachodniego, natomiast część wschodnia do Prus.
TopografiaEdytuj
W wymiarze północ-południe województwo rozciąga się na długości 149 km, to jest 1°20′41″. W wymiarze wschód-zachód rozpiętość województwa wynosi 192 km, co w mierze kątowej daje 2°56′15″.
Współrzędne geograficzne skrajnych punktów:
- północny: 54°50′08″ szer. geogr. N – pn. narożnik działki ewidencyjnej nr 1 (powiat pucki),
- południowy: 53°29′27″ szer. geogr. N – pd. narożnik działki ewidencyjnej nr 5280/3 (powiat człuchowski),
- zachodni: 16°42′40″ dług. geogr. E – działka ewidencyjna nr 20/7 (powiat słupski),
- wschodni: 19°38′55″ dług. geogr. E – przecięcie granicy państwowej z pn. brzegiem Zalewu Wiślanego na Mierzei Wiślanej na wsch. od słupka granicznego nr 2436 (powiat nowodworski).
Najwyższym punktem jest wierzchołek Wieżycy – 329 m n.p.m.
Podział administracyjnyEdytuj
Województwo pomorskie jest podzielone na 16 powiatów oraz 4 miasta na prawach powiatu.
| Herb | Miasto n.prawach powiatu | Populacja (30 czerwca 2019)[1] |
Powierzchnia [km²] |
|---|---|---|---|
|
Gdańsk | 468.158 | 265,50 |
|
Gdynia | 246.244 | 135 |
|
Słupsk | 90.769 | 43,15 |
|
Sopot | 35.827 | 17,31 |
| Herb | Powiat | Siedziba | Populacja (30 czerwca 2019) |
Powierzchnia (km²) |
|---|---|---|---|---|
|
Powiat wejherowski | Wejherowo | 216.764 | 1279,84 |
|
Powiat kartuski | Kartuzy | 137.942 | 1120,04 |
|
Powiat starogardzki | Starogard Gdański | 128.055 | 1345,28 |
|
Powiat gdański | Pruszcz Gdański | 117.452 | 793,17 |
|
Powiat tczewski | Tczew | 115.738 | 697,54 |
|
Powiat słupski | Słupsk | 98.793 | 2304 |
|
Powiat chojnicki | Chojnice | 97.616 | 1364,25 |
|
Powiat pucki | Puck | 86.203 | 577,85 |
|
Powiat kwidzyński | Kwidzyn | 83.231 | 834,64 |
|
Powiat bytowski | Bytów | 79.260 | 2192,81 |
|
Powiat kościerski | Kościerzyna | 72.589 | 1165,85 |
|
Powiat lęborski | Lębork | 66.196 | 706,99 |
|
Powiat malborski | Malbork | 63.575 | 494,63 |
|
Powiat człuchowski | Człuchów | 56.225 | 1574,41 |
|
Powiat sztumski | Sztum | 41.476 | 730,85 |
|
Powiat nowodworski | Nowy Dwór Gdański | 35.656 | 652,75 |
UrbanizacjaEdytuj
W województwie pomorskim znajduje się Trójmiasto, czyli zespół trzech miast: Gdańska, Gdyni i Sopotu. Kolejne trzy miasta: Wejherowo, Rumia i Reda nazywane są Małym Trójmiastem Kaszubskim. Aglomeracja trójmiejska składa się z siedmiu miast, również z Pruszcza Gdańskiego. Niektórzy urbaniści zaliczają do niej ponadto Puck, Tczew i Żukowo.
Podkreślono siedziby władz powiatów, a pogrubiono miasta na prawach powiatu.
Liczba mieszkańców na dzień 30 czerwca 2019[1]:
 |
| Gdańsk |
 |
| Gdynia |
 |
| Słupsk |
 |
| Tczew |
 |
| Starogard Gdański |
 |
| Chojnice |
 |
| Malbork |
 |
| Sopot |
 |
| Kwidzyn |
 |
| Lębork |
.jpg) |
| Wejherowo |
| Herb | Miasto | Powiat | Populacja | Powierzchnia (km²) |
|---|---|---|---|---|
|
|
Gdańsk | Miasto na prawach powiatu | 468.158 | 265,50 |
|
|
Gdynia | Miasto na prawach powiatu | 246.244 | 135 |
|
|
Słupsk | Miasto na prawach powiatu | 90.769 | 43,15 |
|
Tczew | Powiat tczewski | 60.120 | 22,26 |
|
Wejherowo | Powiat wejherowski | 49.652 | 25,65 |
|
Rumia | Powiat wejherowski | 49.160 | 30,09 |
|
Starogard Gdański | Powiat starogardzki | 47.775 | 25,27 |
|
Chojnice | Powiat chojnicki | 39.890 | 21,05 |
|
Malbork | Powiat malborski | 38.465 | 17,15 |
|
Kwidzyn | Powiat kwidzyński | 38.444 | 21,54 |
|
|
Sopot | Miasto na prawach powiatu | 35.827 | 17,31 |
|
Lębork | Powiat lęborski | 35.333 | 17,86 |
|
Pruszcz Gdański | Powiat gdański | 31.135 | 16,47 |
|
Reda | Powiat wejherowski | 26.011 | 34,96 |
|
Kościerzyna | Powiat kościerski | 23.776 | 15,83 |
|
Bytów | Powiat bytowski | 16.918 | 8,72 |
|
Ustka | Powiat słupski | 15.460 | 10,19 |
|
Kartuzy | Powiat kartuski | 14.536 | 6,23 |
|
Człuchów | Powiat człuchowski | 13.649 | 12,48 |
|
Puck | Powiat pucki | 11.213 | 4,9 |
|
Miastko | Powiat bytowski | 10.439 | 5,68 |
|
Sztum | Powiat sztumski | 9.940 | 4,59 |
|
Władysławowo | Powiat pucki | 9.930 | 12,59 |
|
Czersk | Powiat chojnicki | 9.910 | 9,73 |
|
Nowy Dwór Gdański | Powiat nowodworski | 9.905 | 5,06 |
|
Prabuty | Powiat kwidzyński | 8.695 | 7, 29 |
|
Pelplin | Powiat tczewski | 7.784 | 4,45 |
|
Skarszewy | Powiat starogardzki | 6.994 | 9,43 |
|
Gniew | Powiat tczewski | 6.707 | 6,23 |
|
Żukowo | Powiat kartuski | 6.691 | 5 |
|
Czarne | Powiat człuchowski | 5.932 | 46,39 |
|
Dzierzgoń | Powiat sztumski | 5.364 | 3,88 |
|
Brusy | Powiat chojnicki | 5.188 | 5,1 |
|
Debrzno | Powiat człuchowski | 5.096 | 7,52 |
|
Nowy Staw | Powiat malborski | 4.248 | 4,65 |
|
Łeba | Powiat lęborski | 3.644 | 14,8 |
|
Skórcz | Powiat starogardzki | 3.625 | 3,67 |
|
Kępice | Powiat słupski | 3.580 | 4,65 |
|
Hel | Powiat pucki | 3.267 | 21,27 |
|
Czarna Woda | Powiat starogardzki | 2.786 | 27,75 |
|
Jastarnia | Powiat pucki | 2.704 | 8 |
|
Krynica Morska | Powiat nowodworski | 1.303 | 102,04 |
Ochrona przyrodyEdytuj
Parki Narodowe:
Parki Krajobrazowe
- Nadmorski Park Krajobrazowy
- Rezerwat Biosfery Bory Tucholskie
- Kaszubski Park Krajobrazowy
- Nadmorski Park Krajobrazowy
- Park Krajobrazowy Mierzeja Wiślana
- Park Krajobrazowy Dolina Słupi
- Park Krajobrazowy Pojezierza Iławskiego
- Trójmiejski Park Krajobrazowy
- Tucholski Park Krajobrazowy
- Wdzydzki Park Krajobrazowy
- Zaborski Park Krajobrazowy
DemografiaEdytuj
Dane z 31 grudnia 2014 r.
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
| Populacja | 2 302 077 | 100 | 1 180 090 | 51,3 | 1 121 987 | 48,7 |
| Gęstość zaludnienia (mieszk./km²) |
125,7 | 64,4 | 61,3 | |||
- Piramida wieku mieszkańców W. pomorskiego w 2014 roku[5].
ReligiaEdytuj
GospodarkaEdytuj
W 2012 r. produkt krajowy brutto woj. pomorskiego wynosił 93,9 mld zł, co stanowiło 5,8% PKB Polski. Produkt krajowy brutto na 1 mieszkańca wynosił 41,0 tys. zł (97,9% średniej krajowej), co plasowało pomorskie na 5. miejscu względem innych województw[6].
Przeciętne miesięczne wynagrodzenie mieszkańca woj. pomorskiego w 3. kwartale 2011 r. wynosiło 3646,08 zł, co lokowało je na 3. miejscu względem wszystkich województw[7].
W końcu września 2019 liczba zarejestrowanych bezrobotnych w województwie obejmowała ok. 41,1 tys. mieszkańców, co stanowi stopę bezrobocia na poziomie 4,4% do aktywnych zawodowo[8].
W 2011 r. 9,1% mieszkańców w gospodarstwach domowych woj. pomorskiego miało wydatki poniżej granicy ubóstwa skrajnego (tzn. znajdowało się poniżej minimum egzystencji)[9].
W 2018 dochody województwa wyniosły 1.040.835.988 zł (w tym 435 mln zł dotacji z budżetu państwa, 365,6 mln zł z podatku CIT i 100 mln zł z PIT), a wydatki 1.045.300.683 zł (z czego 578,8 mln zł pochłonęła organizacja transportu na obszarze województwa, 131,8 mln zł ochrona zdrowia i polityka społeczna, 112.6 mln zł kultura i ochrona dziedzictwa narodowego i 39,6 mln zł edukacja). W 2017 dochody województwa wynosiły nieco ponad 800 mln zł, a w 2016 ok. 730 mln zł[10].
Bezpieczeństwo publiczneEdytuj
W województwie pomorskim działa centrum powiadamiania ratunkowego, które znajduje się w Gdańsku i które obsługuje zgłoszenia alarmowe kierowane do numerów alarmowych 112, 997, 998 i 999[11].
TransportEdytuj
Tabor kolejowyEdytuj
.JPG)
W roku 2016 w województwie odprawiono 53,7 mln pasażerów korzystających z usług kolei. 94% z nich podróżowało w relacjach regionalnych i aglomeracyjnych. Statystyczny mieszkaniec województwa wykonał w ciągu roku 23,3 podróże, wobec 18,9 w woj. mazowieckim i przeciętnie 7,6 km w skali kraju[12].
Województwo pomorskie jest obecnie właścicielem 25 elektrycznych zespołów trakcyjnych i 27 autobusów szynowych, kupionych przez Urząd Marszałkowski. Stacjonują one w lokomotywowniach Gdynia Cisowa i Chojnice.
| ozn. kolejowe | ozn. producenta | numery | liczba | producent | przewoźnik |
|---|---|---|---|---|---|
| EN57 | 5B/6B | 967, 986, 989, 1100, 1112, 1128, 1184 | 7 | Pafawag | Przewozy Regionalne |
| EN57AL | 5B/6B | 1324, 1464, 1531, 1550, 1786 | 5 | Pafawag[a] | |
| EN57AP | 5B/6B | 1435, 1507, 1603, 1618 | 4 | Pafawag[b] | |
| EN71 | 5Bg/6Bg | 006, 009, 014, 018 | 4 | Pafawag | |
| EN90 Impuls | 45WE | 001–005 | 5 | Newag | |
| SA103 | 214Ma | 006, 011 | 2 | Pesa | |
| SA109 | 212M | 006 | 1 | Kolzam | |
| SA131 | 218M | 001 | 1 | Pesa | |
| SA132 | 218Mb | 005–007 | 3 | Pesa | |
| SA133 | 218Mc | 025–028 | 4 | Pesa | |
| 029–031 | 3 | PKP Szybka Kolej Miejska w Trójmieście | |||
| SA136 Atribo | 219M | 013–019 | 7 | Pesa | |
| SA137 | 220M | 001–002 | 2 | Newag | Przewozy Regionalne |
| SA138 | 221M | 001–004 | 4 | Newag |
Oświata[13]Edytuj
Szkolnictwo wyższe:
- Politechnika Gdańska
- Uniwersytet Gdański
- Akademia Marynarki Wojennej w Gdyni
- Akademia Morska w Gdyni
- Akademia Muzyczna im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku
- Akademia Pomorska w Słupsku
- Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku
- Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu im. Jędrzeja Śniadeckiego w Gdańsku
- Ateneum - Szkoła Wyższa
- Gdańska Szkoła Wyższa
- Gdańska Wyższa Szkoła Humanistyczna
- Gdański Uniwersytet Medyczny
- Gdańskie Seminarium Duchowne
- Kaszubsko-Pomorska Szkoła Wyższa w Wejherowie
- Polsko-Japońska Wyższa Szkoła Technik Komputerowych (wydziały zamiejscowe w Gdańsku)
- Pomorska Wyższa Szkoła Nauk Stosowanych w Gdyni
- Pomorska Wyższa Szkoła Polityki Społecznej i Gospodarczej w Starogardzie Gdańskim
- Powiślańska Szkoła Wyższa w Kwidzynie
- Szkoła Wyższa Prawa i Dyplomacji w Gdyni
- Wyższa Hanzeatycka Szkoła Zarządzania w Słupsku
- Wyższa Szkoła Administracji i Biznesu im. Eugeniusza Kwiatkowskiego w Gdyni
- Wyższa Szkoła Bankowa w Gdańsku
- Wyższa Szkoła Finansów i Administracji w Sopocie
- Wyższa Szkoła Finansów i Rachunkowości w Sopocie
- Wyższa Szkoła Komunikacji Społecznej w Gdyni w Gdyni
- Wyższa Szkoła Społeczno-Ekonomiczna w Gdańsku
- Wyższa Szkoła Turystyki i Hotelarstwa w Gdańsku
- Wyższa Szkoła Wychowania Fizycznego i Turystyki w Sopocie
- Wyższa Szkoła Zarządzania w Gdańsku
- Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie
AdministracjaEdytuj
Samorząd wojewódzkiEdytuj
Organem uchwałodawczym jest Sejmik Województwa Pomorskiego, składający się z 33 radnych[14]. Sejmik wybiera organ wykonawczy województwa, którym jest zarząd województwa, składający się z 5 członków z przewodniczącym mu marszałkiem. Siedzibą sejmiku województwa jest Gdańsk[15]. W Słupsku znajduje się także oddział zamiejscowy urzędu marszałkowskiego[16].
Marszałkowie województwaEdytuj
| Nr | Marszałek województwa | Okres urzędowania | |
|---|---|---|---|
| od | do | ||
| 1 | Jan Zarębski | ||
| 2 | Jan Kozłowski | ||
| 3 | Mieczysław Struk | ||
Zarząd województwa od 26 listopada 2018Edytuj
| Marszałek | Mieczysław Struk | ||
|---|---|---|---|
| Wicemarszałkowie | Wiesław Byczkowski, Leszek Bonna | ||
| Pozostali członkowie | Agnieszka Kapała-Sokalska, Józef Sarnowski | ||
Wicemarszałkowie województwa pomorskiego:
- Jacek Kurski od 1999 do 2001
- Marek Biernacki od 2002 do 2004
- Mieczysław Struk od 2005 do 2010
- Leszek Czarnobaj od 2006 do 2010
- Wiesław Byczkowski od 2010
- Hanna Zych-Cisoń od 2010 do 2014
- Krzysztof Trawicki od 2014 do 2018
- Ryszard Świlski od 2018[17] do 2019
- Leszek Bonna od 2019[18]
Administracja rządowaEdytuj
Organem administracji rządowej jest Wojewoda Pomorski, wyznaczany przez Prezesa Rady Ministrów. Siedzibą wojewody jest Gdańsk[15], posiada on także delegaturę w Słupsku[19].
Wojewodowie pomorscy:
- Tomasz Sowiński od 1 stycznia 1999 do 20 października 2001
- Jan Ryszard Kurylczyk od 20 października 2001 do 26 lipca 2004
- Cezary Dąbrowski od 26 lipca 2004 do 27 stycznia 2006
- Piotr Ołowski od 27 stycznia 2006 do 26 lutego 2007
- Piotr Karczewski od 22 maja 2007 do 29 listopada 2007
- Roman Zaborowski od 29 listopada 2007 do 25 października 2011
- Ryszard Stachurski od 12 grudnia 2011 do 8 grudnia 2015
- Dariusz Drelich od 8 grudnia 2015
Wicewojewodowie pomorscy:
- Edmund Głombiewski od 1999 do 2001
- Krzysztof Pusz od 1999 do 2001
- Stanisław Kochanowski od 2001 do 2003
- Krystyna Gozdawa-Nocoń od 2001 do 2005
- Piotr Karczewski od 2006 do 2007
- Michał Owczarczak od 27 grudnia 2007 do 9 grudnia 2015
- Mariusz Łuczyk od 16 grudnia 2015
Logo województwa pomorskiegoEdytuj
Pierwsze logo województwa pomorskiego zostało wyłonione w konkursie i oficjalnie ogłoszone 22 czerwca 2007 roku. Autor logo to Wojciech Janicki, wykładowca poznańskiej Akademii Sztuk Pięknych. Przedstawiało ono maszerującego człowieka, złożonego z trzech elementów: słońca (głowa postaci) symbolizującego radość, energię, rozwój, fali (tworzącej ręce) podkreślającej nadmorskie położenie województwa, wypoczynek oraz dynamikę oraz strzałki (przypominającej nogi), która z jednej strony wskazuje kurs, kierunek północny, a z drugiej przypomina namiot – oznaczający turystykę lub dach domu – symbol opieki i gościnności. Pod grafiką znajdowało się hasło promujące województwo: „Pomorskie – dobry kurs”, również wyłonione w drodze konkursu[20].
15 kwietnia 2015 zaprezentowano nowe logo województwa autorstwa grafika Andrzeja Pągowskiego. Składa się ono z żółto-czerwonego wykrzyknika i stylizowanego napisu „Pomorskie” w kolorze granatowym[21].
Zobacz teżEdytuj
UwagiEdytuj
- ↑ Modernizacja w ZNTK Mińsk Mazowiecki.
- ↑ Modernizacja w zakładach Newag.
PrzypisyEdytuj
- ↑ a b c d GUS (autor korporatywny), Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 czerwca 2019 roku [dostęp 2019-11-15] (pol.).
- ↑ Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2014 r.. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2014-07-24. ISSN 1505-5507.
- ↑ Raport o stanie lasów w Polsce 2012. Warszawa: Centrum Informacyjne Lasów Państwowych, 2013, s. 78. ISSN 1641-3229.
- ↑ geoportal.gov.pl. geoportal.gov.pl. [dostęp 2013-07-27].
- ↑ http://www.polskawliczbach.pl/pomorskie, w oparciu o dane GUS.
- ↑ Rocznik Statystyczny Województw 2014. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2015-01-12, s. 625. ISSN 1230-5820.
- ↑ Obwieszczenie Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 28 listopada 2011 r. (M.P. z 2011 r. nr 108, poz. 1099).
- ↑ GUS, Bezrobotni zarejestrowani i stopa bezrobocia. Stan w końcu września 2019 r., stat.gov.pl [dostęp 2019-11-21] (pol.).
- ↑ Ubóstwo w Polsce w 2011 r. Główny Urząd Statystyczny, 2012-05-31. s. 15. [dostęp 2012-06-08].
- ↑ Gazeta Pomorskie nr 2/2019
- ↑ Wykaz NKA dla lokalizacji Ab. Służb Alarmowych 112 (pol.). uke.gov.pl. [dostęp 2014-12-27].
- ↑ Sławomir Lewandowski W województwie pomorskim chętnie jeździmy koleją, Pomorskie – magazyn samorządu województwa pomorskiego nr 2/2017
- ↑ Polska w Liczbach: Poziom wykształcenia mieszkańców (w wieku 13 lat i więcej) w pomorskim (pol.). Polska w Liczbach. [dostęp 2015-05-18].
- ↑ Zarządzenie nr 56/10 Wojewody Pomorskiego z dnia 4 marca 2010 r. (Dz. Urz. Woj. Pomorskiego z 2010 r. Nr 35, poz. 594]).
- ↑ a b (Art. 3.) Ustawa z dnia 24 lipca 1998 r. (Dz.U. z 1998 r. nr 96, poz. 603).
- ↑ Oddział Zamiejscowy Urzędu w Słupsku. W: Biuletyn Informacji Publicznej [on-line]. Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego. [dostęp 2011-10-30].
- ↑ Mieczysław Struk ponownie wybrany marszałkiem województwa pomorskiego. Znamy też zarząd województwa. pomorskie.eu, 2018-11-26. [dostęp 2018-11-27].
- ↑ Leszek Bonna już oficjalnie nowym wicemarszałkiem województwa pomorskiego. pomorskie.eu, 2019-11-08. [dostęp 2018-11-08].
- ↑ Delegatura w Słupsku. Pomorski Urząd Wojewódzki. [dostęp 2011-10-30].
- ↑ Magazyn Pomorskie: Województwo Pomorskie ma swoje logo. s. 3.
- ↑ Nowa jakość w promocji regionu. 2015-04-15.