Województwo warszawskie (II Rzeczpospolita)

województwo w II Rzeczypospolitej

Województwo warszawskiewojewództwo II Rzeczypospolitej istniejące w latach 1919–1939 z siedzibą władz w Warszawie.

województwo warszawskie
województwo
1920–1939
Herb
Herb
Państwo

 Polska

Data powstania

14 sierpnia 1919 / 15 lutego 1920[1]

Siedziba wojewody i sejmiku

Warszawa

Wojewoda

Jerzy Paciorkowski

Powierzchnia

(1931) 29 470 km²
(1939) 31 656[2] km²

Populacja (1931)
• liczba ludności


2 529 228[3]

• gęstość

85,8 os./km²

Tablice rejestracyjne

WR

Adres Urzędu Wojewódzkiego:
ul. Filtrowa 57[4]
Warszawa
Podział administracyjny
Plan województwa warszawskiego
Podział administracyjny, 1938
Liczba powiatów ziemskich

22

Liczba gmin miejskich

53

Liczba gmin wiejskich

293

Położenie na mapie II Rzeczypospolitej
Położenie na mapie Polski
Województwo warszawskie w szczegółowych danych statystycznych spisu powszechnego z 30 września 1921 i spisu powszechnego z 9 grudnia 1931 r.
Województwo warszawskie - oficjalne dane GUS spisu powszechnego 1921
Skorowidz miejscowości 1921 – szczegółowe dane GUS spisu powszechnego 1921 – województwo warszawskie
Województwo warszawskie - oficjalne dane GUS spisu powszechnego 1931
Gmach Urzędu Wojewódzkiego Warszawskiego przy ul. Filtrowej 57 w Warszawie, widok współczesny
Polska, gęstość zaludnienia, 1931

Podział administracyjny edytuj

Województwo obejmowało następujące powiaty: błoński, ciechanowski, działdowski (od 1938 roku), garwoliński (od 1939), gostyniński, grójecki, kutnowski (do 1939), lipnowski (do 1938), łomżyński (od 1939), łowicki (do 1939), makowski, miński, mławski, nieszawski (do 1938), ostrołęcki (od 1939), ostrowski (od 1939), płocki, płoński, przasnyski, pułtuski, radzymiński, rawski (do 1939), rypiński (do 1938), sierpecki, skierniewicki (do 1939), sochaczewski, sokołowski (od 1939), warszawski, węgrowski (od 1939) i włocławski (do 1938).

Zmiany administracyjne edytuj

  • 1 kwietnia 1938 r. wyłączono powiaty nieszawski, rypiński, lipnowski oraz włocławski i przyłączono je do woj. pomorskiego[5];
  • 1 kwietnia 1938 r. przyłączono powiat działdowski z woj. pomorskiego[5];
  • 1 kwietnia 1939 r. wyłączono powiaty kutnowski, łowicki, rawski oraz skierniewicki i przyłączono je do woj. łódzkiego[6];
  • 1 kwietnia 1939 r. przyłączono z woj. lubelskiego powiaty garwoliński, sokołowski i węgrowski oraz gminę Irena z powiatu puławskiego, którą przyłączono do powiatu garwolińskiego[6][7], a także powiaty łomżyński, ostrołęcki i ostrowski z woj. białostockiego[6].

Ludność edytuj

Ludność województwa w 1921 roku wynosiła 2.112.798 osób[8].

Podział ludności ze względu na narodowość[8]:

Podział ludności ze względu na wyznanie[8]:

Struktura demograficzna[3] edytuj

Liczba ludności (dane z 9 grudnia 1931):

  Ogółem Kobiety Mężczyźni
  osób % osób % osób %
Ogółem 2 529 228 100 1 292 187 51,09 1 237 041 48,91
Miasto 582 542 23,03 305 882 12,09 276 660 10,94
Wieś 1 946 686 76,97 986 305 39,00 960 381 37,97

Wojewodowie warszawscy w II Rzeczypospolitej edytuj

Wicewojewodowie

Siedziba edytuj

Od 1938 roku urząd miał siedzibę w nowo wybudowanym gmachu przy ul. Filtrowej 57[4].

Uwagi edytuj

  1. Mjr rez. piech. mgr praw Mieczysław Myśliński (ur. 5 czerwca 1894) był odznaczony Krzyżem Niepodległości (2 sierpnia 1931) i Krzyżem Walecznych (czterokrotnie). W kwietniu 1925 został przeniesiony z Szefostwa Administracji Armii do 36 pp w Warszawie[10]. W 1928 pełnił służbę w Biurze Personalnym Ministerstwa Spraw Wojskowych. Następnie został przydzielony do dyspozycji szefa Samodzielnego Wydziału Wojskowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. W grudniu 1929 przedłużono mu przydział do 31 stycznia 1930[11]. Z dniem 31 lipca 1930 został mu przedłużony przydział o kolejnych sześć miesięcy[12]. 2 grudnia 1930 roku został mianowany majorem ze starszeństwem z 1 stycznia 1931 roku i 21. lokatą w korpusie oficerów piechoty[13]. Z dniem 31 lipca 1931 został przeniesiony w stan nieczynny na 6 miesięcy[14]. Z dniem 31 marca 1932 został przeniesiony do rezerwy z równoczesnym przeniesieniem w rezerwie do 36 pp[15]. Do 24 marca 1937 był zatrudniony w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych na stanowisku naczelnika Wydziału Społeczno-Politycznego.

Przypisy edytuj

  1. Obwieszczenie (M.P. z 1920 r. nr 48)
  2. Andrzej Gawryszewski: Ludność Polski w XX wieku. Warszawa: Polska Akademia Nauk – Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyckiego, 2005, s. 32, seria: Monografie. ISBN 83-87954-66-7. ISSN 1643-2312.
  3. a b Drugi Powszechny Spis Ludności z dn. 9.XII 1931 r. Mieszkania i gospodarstwa domowe. Ludność, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1938, s. 1.
  4. a b Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 3. Dmochowskiego−Furmańska. Warszawa: Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 1996, s. 107. ISBN 83-906629-2-2.
  5. a b Dz.U. z 1937 r. nr 46, poz. 350
  6. a b c Dz.U. z 1938 r. nr 27, poz. 240
  7. Dz.U. z 1939 r. nr 14, poz. 82
  8. a b c Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej - Tom I - m. st. Warszawa, województwo warszawskie, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1925
  9. a b c Warszawski Dziennik Wojewódzki dla obszaru województwa warszawskiego (roczniki 1928-1939)
  10. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 44 z 18 kwietnia 1925 roku, s. 213.
  11. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 23 grudnia 1929 roku, s. 405.
  12. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 20 września 1930 roku, s. 306.
  13. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 16 z 3 grudnia 1930 roku, s. 329.
  14. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 3 sierpnia 1931 roku, s. 246.
  15. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 21 kwietnia 1932 roku, s. 288.
  16. Zmiany w Min. Spraw Wewnętrznych. „Codzienna Gazeta Handlowa”. Nr 69, s. 1, 25 marca 1937.