Wojna Hiszpanii z koalicją angielsko-francusko-austriacką

Wojna Hiszpanii z koalicją angielsko-francusko-austriacką 1718–1720 – inaczej wojna czwórprzymierza.

Wojna czwórprzymierza

Czas	1718-08-02 2 sierpnia 1718(dts) – 1720-02-17 17 lutego 1720(dts)
Wynik	traktat pokojowy w Hadze
Strony konfliktu
Hiszpania Quadruple Alliance: Wielka Brytania, Królestwo Francji, Austria Niderlandy
brak współrzędnych

Tło historyczne

Po przejęciu władzy przez dynastię Burbonów, Hiszpania zeszła na margines polityki europejskiej. Pierwszy minister króla Filipa V, kardynał Giulio Alberoni, wraz z drugą małżonką króla Elżbietą Farnese, postanowili pomimo to podjąć starania o przejęcie w Italii księstw Parmy i Piacenzy oraz Toskanii, w których spodziewano się wygaśnięcia panujących tam dynastii Farnese oraz Medyceuszy. Dla królowej istotnym motywem działania była chęć zapewnienia tronu dla swoich synów, bowiem w sytuacji, w której Filip V miał potomstwo z pierwszego małżeństwa, dziedziczenie w Hiszpanii przez któregoś z jej synów nie wchodziło w rachubę. Jednocześnie Hiszpania nie wyrzekła się utraconych na mocy traktatów w Utrechcie, Rastatt i Baden Sycylii, Sardynii, Neapolu i Mediolanu, które po zakończeniu hiszpańskiej wojny sukcesyjnej znajdowały się pod panowaniem niedoszłego habsburskiego króla Hiszpanii, cesarza Karola VI.

Po zakończeniu wojny o sukcesję hiszpańską i podpisaniu pokoju w Utrechcie w 1713 nastąpiło zbliżenie pomiędzy dwoma czołowymi wielkimi europejskimi mocarstwami kolonialnymi: Wielką Brytanią i Francją, które zawarły sojusz („system francusko-brytyjski”) mający dominujące i stabilizujące znaczenie w świecie. System ów przetrwał do 1731. W jego ramach oba te państwa dążyły do zatrzymania ekspansji Imperium Rosyjskiego na Morzu Bałtyckim i Hiszpanii na Morzu Śródziemnym.

Konflikt

Kiedy więc w roku 1717 Hiszpania zajęła Sardynię (należącą od czasu pokoju w Utrechcie do Austrii), zaś rok później w ręce Hiszpanów wpadła Sycylia, 2 sierpnia 1718 Wielka Brytania, Francja, Austria i Niderlandy zawarły sojusz antyhiszpański (tzw. czwórprzymierze). W tym samym roku flota angielska zwyciężyła ochraniającą hiszpańskie operacje na Sycylii flotę hiszpańską koło przylądka Passero w pobliżu Syrakuz i Mesyny. Francuzi tymczasem w roku 1719 wtargnęli do kraju Basków, co zmusiło Hiszpanię do rozpoczęcia rozmów pokojowych. Ostatecznie doszło do niego po nieudanej wyprawie hiszpańskiego korpusu ekspedycyjnego w sile 6000 ludzi do Szkocji, gdzie zamierzali wspomóc Jakobitów w walce z Anglikami. Flota w trakcie wyprawy została zniszczona przez sztorm. W grudniu 1719 król Filip V zwolnił w końcu kardynała Alberoniego odpowiedzialnego za agresywną politykę Hiszpanii.

Skutki

Dnia 17 lutego 1720 w Hadze zawarto układ pokojowy na mocy którego Sabaudia zyskała ziemie Sardynii, a jej królem obrano Wiktora Amadeusza, Sycylia dostała się pod panowanie austriackie. Dodatkowo Hiszpania zmuszona była zwrócić zajęte tereny, z tym, że uznano prawa infanta hiszpańskiego Karola do Parmy i Piacenzy, w których miał panować jako wasal cesarza (wstąpił na tron w 1731).