Wikipedia

Wojskowy Sąd Okręgowy Nr IX

Wojskowy Sąd Okręgowy Nr IX – jednostka organizacyjna służby sprawiedliwości Wojska Polskiego II RP z siedzibą w Brześciu nad Bugiem.

Wojskowy Sąd Okręgowy Nr IX
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1922

Rozformowanie

1939

Organizacja
Dyslokacja

garnizon Brześć

Rodzaj sił zbrojnych

wojsko

Rodzaj wojsk

służba sprawiedliwości

Historia edytuj

Po zakończeniu I wojny światowej i odzyskaniu przez Polskę niepodległości rozkazem Ministra Spraw Wojskowych z 22 sierpnia 1921 został utworzony Sąd Wojskowy Okręgu Generalnego Brześć nad Bugiem, po tym jak 1 sierpnia 1921 powołano Dowództwo Okręgu Generalnego Brześć nad Bugiem[1]. 5 grudnia 1921 został SWOG został przemianowany na Wojskowy Sąd Okręgowy w Brześciu, a po likwidacji Okręgu Generalnego Kielce w połowie stycznia 1922 powstał Wojskowy Sąd Okręgowy Nr IX w Brześciu nad Bugiem[1].

Rozkazem z 6 grudnia 1920 powołano wojskowe sądy załogowe w Siedlcach, Białej Podlaskiej, które organizowano w 1921[2]. W związku z przekształceniem DOG na DOK rozkazem z 15 listopada 1921 te wojskowe sądy załogowe zostały przemianowane w wojskowe sądy rejonowe (z zastrzeżeniem, że Sąd Załogowy w Białej Podlaskiej powstał jako Wojskowy Sąd Rejonowy w Baranowicach z tymczasową siedzibą w Słonimie)[3].

Siedziba WSO NR IX w styczniu 1923 została ulokowana w budynku byłych stajen wojskowych[3].

Wojskowy sąd okręgowy obejmował swoim obszarem działania cały Okręg Korpusu Nr IX. Sąd wykonywał czynności zasadniczo na swoim obszarze działania. Poza swoim obszarem działania sąd mógł wykonywać czynności tylko, gdy wymagało tego dobro wymiaru sprawiedliwości, ewentualnie gdy znacznie oszczędzono by koszty[4].

Obsada edytuj

Z tym tematem związana jest kategoria: oficerowie Wojskowego Sądu Okręgowego Nr IX.
Szefowie sądu
Obsada personalna w 1939 roku

Obsada personalna i struktura organizacyjna w marcu 1939 roku[11][b]:

  • szef sądu - ppłk Tomasz Marian Żuk-Rybicki
  • sędzia orzekający – mjr dr Stanisław Franciszek Menhard
  • sędzia orzekający – mjr mgr Jan Józef Piątkowski
  • sędzia orzekający – mjr dr Roman Szłapa
  • sędzia śledczy – mjr dr Jan Michał Madziara †1940 Charków[13]
  • sędzia śledczy – kpt. mgr Władysław II Tomaszewski
  • aplikant – ppor. rez. piech. pdsc. mgr Jacek Maciejewski †1940 Katyń[14]
  • aplikant – ppor. rez. piech. pdsc. mgr Stanisław Śmiałek
  • aplikant – ppor. rez. piech. pdsc. mgr Antoni Marian Woltyński
  • sekretarz – chor. Stanisław Bolesław Sowiński[c] †1940 Charków[17]

Wojskowa Prokuratura Okręgowa Nr 9 edytuj

Przy WSO Nr IX od 12 stycznia 1922 działała prokuratura[18].

Wojskowi prokuratury okręgowi
  • ppłk KS Tadeusz Michał Piątkiewicz (do 1 IX 1923 → prokurator Prokuratury przy WSO Nr X[19][20])
  • mjr KS Tomasz Jan Puszka-Milczyński (p.o. 1 – 31 VIII 1923[21])
  • ppłk KS Stefan Kaczmarek (1 IX 1923[19][22] – 1924 → prokurator Prokuratury przy WSO Nr I[23])
  • ppłk KS Edmund Wełdycz (1924 – 1926 → prokurator Prokuratury przy WSO Nr III)
  • ppłk KS Jan Paweł Gordon (1 VIII 1926[24] – 1 II 1927 → sędzia orzekający w WSO Nr X[5])
  • płk KS Stanisław Henryk Arnold Orski (1 VI 1927[5][25] – XII 1927 → przeniesiony służbowo do Prokuratury przy NSW na 3 miesiące[26][27])
  • mjr / ppłk KS Konstanty Lisowski (1928[18] – 26 II 1931 → szef WSO Nr IX)
  • mjr KS Józef Marian Tesznar (od 26 II 1931[8])
  • ppłk aud. dr Tadeusz Marian Wrześniowski (do IX 1939[28][29])

Obsada personalna w marcu 1939 roku[30]:

  • prokurator – ppłk dr Tadeusz Marian Wrześniowski
  • wiceprokurator – mjr dr Władysław Kaufman
  • podprokurator – kpt. mgr Józef Wojtuń
  • asystent – por mgr Władysław Czernyszewicz
  • asystent – por mgr Andrzej Klemens Glaubicz-Rokossowski
  • asystent – por mgr Józef Roman Jedlewski
  • asystent – por. mgr Jan Guzik
  • asystent – por. mgr Adam Aleksander Jan Stelmach

Zobacz też edytuj

Uwagi edytuj

  1. ↑ Ppłk aud. Tomasz Marian Żuk-Rybicki, żołnierz Legionów Polskich, urodził się 12 września 1893 roku we Lwowie, zginął 27 września 1944 roku w czasie bombardowania Oflagu VI B Dössel
  2. ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[12].
  3. ↑ Chor. Stanisław Bolesław Sowiński w 1938 został odznaczony Brązowym Krzyżem Zasługi[15][16].

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b Organa 1928 ↓, s. 76.
  2. ↑ Organa 1928 ↓, s. 76-77.
  3. ↑ a b Organa 1928 ↓, s. 77.
  4. ↑ Dz.U. z 1936 r. nr 76, poz. 536.
  5. ↑ a b c Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 29 stycznia 1927 roku, s. 21.
  6. ↑ Organa 1928 ↓, s. 80.
  7. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 17 z 19 grudnia 1930 roku, s. 365.
  8. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 26 marca 1931 roku, s. 90, 108.
  9. ↑ a b c Szurlej 1939 ↓, s. 3.
  10. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 320, 872.
  11. ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 872.
  12. ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.
  13. ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 320.
  14. ↑ Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 499.
  15. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-02-22].
  16. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 31 października 1938, s. 3.
  17. ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 506.
  18. ↑ a b Organa 1928 ↓, s. 78.
  19. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 60 z 18 września 1923 roku, s. 563.
  20. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 54 z 12 sierpnia 1923 roku, s. 507, z dniem 1 sierpnia 1923 roku został odkomenderowany na 6 miesięcy do Prokuratury przy WSO Nr X na stanowisko prokuratora.
  21. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 54 z 12 sierpnia 1923 roku, s. 507, pełnił obowiązki prokuratora w czasie odkomenderowania ppłk. Piątkiewicza do Prokuratury przy WSO Nr X.
  22. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1086.
  23. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 977, 984.
  24. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 31 z 9 sierpnia 1926 roku, s. 244, 252.
  25. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 maja 1927 roku, s. 136 przesunięto termin odejścia z WSO Nr I z 1 lutego na dzień 1 czerwca 1927 roku.
  26. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 28 z 23 grudnia 1927 roku, s. 370.
  27. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 118. 24 kwietnia 1928 roku został przeniesiony do Prokuratury przy NSW na stanowisko podprokuratora.
  28. ↑ Szurlej 1939 ↓, s. 4.
  29. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 321, 872.
  30. ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 872–873.

Bibliografia edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wojskowy_Sąd_Okręgowy_Nr_IX&oldid=73423368”