Wojtkowa

wieś w województwie podkarpackim

Wojtkowawieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie bieszczadzkim, w gminie Ustrzyki Dolne[5][6]. Leży przy DW890.

Wojtkowa
wieś
Ilustracja
Zabytkowa cerkiew
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Powiat

bieszczadzki

Gmina

Ustrzyki Dolne

Liczba ludności (2011)

473[2][3]

Strefa numeracyjna

13

Kod pocztowy

38-712[4]

Tablice rejestracyjne

RBI

SIMC

0361761[5]

Położenie na mapie gminy Ustrzyki Dolne
Mapa konturowa gminy Ustrzyki Dolne, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Wojtkowa”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Wojtkowa”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Wojtkowa”
Położenie na mapie powiatu bieszczadzkiego
Mapa konturowa powiatu bieszczadzkiego, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Wojtkowa”
Ziemia49°34′21″N 22°33′09″E/49,572500 22,552500[1]

Do 1954 miejscowość była siedzibą gminy Wojtkowa. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.

Historia edytuj

Wieś położona w powiecie przemyskim, była własnością Wojciecha Morskiego, została spustoszona w czasie najazdu tatarskiego w 1672 roku[7].

W połowie XIX wieku właścicielami posiadłości tabularnej Wojtkowa i Wojtkówka byli spadkobiercy Nowosielskiego[8].

W II Rzeczypospolitej wieś była położona powiecie dobromilskim województwa lwowskiego. W 1942. Ukraińska Policja Pomocnicza wywiozła wszystkich Żydów z Wojtkowej do getta, gdzie zostali zamordowani[9].

Wieś w latach 1944–1947 przeszła gehennę z rąk UPA, mającej swoją siedzibę w lasach między Wojtkową a Grąziową. 29 czerwcu 1944 r. nacjonaliści ukraińscy z OUN-UPA uprowadzili i zamordowali po 3-dniowych torturach Jana Lichowskiego, kierownika miejscowej szkoły. Ciała nie odnaleziono (relacja córki zamordowanego, Lidii Ogonowskiej)[10].

20 września i 22 października 1945 r. upowcy napadli na posterunek milicji w Wojtkowej. Za pierwszym razem budynku nie zdobyli, ale za drugim razem podpalili go wraz z osobami, które w nim się znajdowały. Tych, którzy próbowali się wydostać, wrzucano ponownie do środka. Łącznie w obu napadach zamordowano 67 Polaków, tak milicjantów, jak i osoby cywilne[11]. UPA spaliła również dwór i folwark znajdujące się na Turzy (część Wojtkowej), należący do Nowosieleckich.

Według Jana Pisulińskiego, MO w Wojtkowej od jesieni 1944 do wiosny 1945 zabiła około 40 osób, wiele przed śmiercią torturując.

Zabytki edytuj

  • Cerkiew greckokatolicka pw. Narodzenia Bogarodzicy z 1920[12](od 1973 kościół rzymskokatolicki parafii św. Maksymiliana Kolbe w dekanacie Ustrzyki Dolne). Po wysiedleniu ludności ukraińskiej cerkiew pozostawała opuszczona, później użytkowana jako magazyn nawozów sztucznych. Wojtkowa miała dwie cerkwie. Druga została zniszczona w nieznanych okolicznościach podczas II wojny światowej. Został po niej tylko cmentarz przycerkiewny z grobami Nowosieleckich – szlachty zarządzającej Wojtkową.
  • Młyn z XIX wieku zbudowany z muru pruskiego, co jest ewenementem na tym terenie.
  • Murowana kapliczka z ok. 1890.
  • Budynek numer 32 z 1910 – do 1992 pokrycie dachu było ze strzechy.

Galeria edytuj

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 149777
  2. Wieś Wojtkowa w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2018-03-09] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  3. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2018-03-04].
  4. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1475 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  5. a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
  6. Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  7. Andrzej Gliwa, Wykaz zniszczeń we wsiach i miastach ziemi przemyskiej po najeździe tatarskim z 1672 roku : (cz. I), w: Prace Historyczno-Archiwalne, Tom 13 (2003), Rzeszów 2003, s. 179.
  8. Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w królestwie Galicyi i Lodomeryi jakoteż w wielkim księstwie Krakowskiem i księstwie Bukowińskiem, pod względem politycznej i sądowej organizacyi kraju wraz z dokładnem oznaczeniem parafii, poczt i właścicieli tabularnych, ułożony porządkiem abecadłowym. Lwów: Karol Wild, 1855, s. 240.
  9. Szczepan Siekierka, Henryk Komański, Krzysztof Bulzacki, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie lwowskim 1939–1947, Wrocław: Stowarzyszenie Upamiętnienia Ofiar Zbrodni Ukraińskich Nacjonalistów, 2006, s. 143, ISBN 83-85865-17-9, OCLC 77512897.
  10. Stanisław Żurek, Jan Lichowski, dyrektor szkoły w Wojtkowej, Kresowy Serwis Informacyjny [dostęp 2023-04-24] (pol.).
  11. Szczepan Siekierka, Henryk Komański, Krzysztof Bulzacki, tamże.
  12. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podkarpackie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023. s. 4

Linki zewnętrzne edytuj