Wola (Poznań)
Wola – część miasta Poznania i jednostka obszarowa Systemu Informacji Miejskiej[1] na osiedlu samorządowym Wola.
| jednostka pomocnicza Poznania | |
 Typowa zabudowa północnej Woli – ul. Notecka | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miasto | |
| Dzielnica | |
| Strefa numeracyjna |
(+48) 61 |
| Tablice rejestracyjne |
PO |
Położenie na mapie Poznania  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
 52°25′28″N 16°50′58″E/52,424306 16,849306
| |
Wola jest położona pomiędzy: Smochowicami, Ogrodami, Sytkowem i Marcelinem.
Nazwa edytuj
Nazwa Wola oznacza w staropolszczyźnie osadę, której mieszkańcy zostali początkowo zwolnieni z wszelkich świadczeń na rzecz właściciela. Poznańska Wola jednak nie ma tak starej metryki, więc prawdopodobne jest to, że osada nazwana została dobrze znaną, często w Polsce używaną nazwą, bez realnego jej uzasadnienia[2].
Położenie edytuj
Według Systemu Informacji Miejskiej granice jednostki obszarowej Wola wytyczone są od północy i wschodu: od ulicy Lutyckiej wzdłuż rzeki Bogdanki, następnie na południe ku torom kolejowym, torami do ulicy Polskiej, dalej ulicą Polską, Dąbrowskiego i następnie w stronę Fortu VII z wyłączeniem osiedla Lotnictwa Polskiego[1].
Ulica J. H. Dąbrowskiego rozdziela Wolę na dwie części: północną i południową.
Historia edytuj
Początkowo Wola była częścią wsi Krzyżowniki, dziś także włączonej do Poznania. Część południowa Woli (na południe od ul. J.H. Dąbrowskiego) została włączona do miasta w 1900, a północna w 1925. W styczniu 1919 m.in. na Woli toczyły się walki o zdobycie dawnego wojskowego lotniska na Ławicy. Przy ul. Tatrzańskiej mieściła się pierwsza duża poznańska stacja obsługi samochodów osobowych, zbudowana w latach 60. XX w.
Obszar Woli w latach 1954–1990 należał do dzielnicy Jeżyce.
W 1992 utworzono jednostkę pomocniczą miasta Osiedle Poznań-Wola[3]. Następnie w 1999 utworzono Osiedle Lotników Wielkopolskich[4]. W 2010 w Poznaniu przeprowadzono reformę funkcjonalną jednostek pomocniczych i 1 stycznia 2011 połączono osiedla administracyjne: Wola oraz Osiedle Lotników Wielkopolskich w jedno Osiedle Wola[5].
Zabudowa edytuj
Wola zabudowana jest przede wszystkim domami jednorodzinnymi lub szeregowymi. Budownictwo wielorodzinne reprezentują przede wszystkim bloki na os. Lotnictwa Polskiego. Przemysł reprezentowany jest przez Wojskowe Zakłady Motoryzacyjne oraz drobny biznes związany częściowo z przemysłem motoryzacyjnym (droga nr 92).
Na terenie Woli funkcjonuje galeria handlowa przy ul. Tatrzańskiej, poczta, samorząd osiedlowy, zespół szkół, oraz kościół św. św. Cyryla i Metodego przy ul. Wigury. Na wschodnim skraju Woli działa też hotel Campanile. Równolegle do drogi nr 92 przebiega też linia kolejowa nr 351 z Poznania do Szczecina – pierwsza linia, która dotarła do Poznania. Torowiska te wyznaczają północny skraj gęstej zabudowy Woli.
Na terenie Woli (na pograniczu z Marcelinem) znajduje się Fort VII – miejsce martyrologii z II wojny światowej.
Przy ul. Wzlotowej 13 znajduje się, erygowany 8 stycznia 1977, dom Najświętszego Serca Pana Jezusa należący do Zgromadzenia Sióstr Zmartwychwstania Pańskiego i poświęcony przez biskupa Mariana Przykuckiego. Do 1985 funkcjonowało przy nim przedszkole[6].
Hipodrom Wola edytuj
Na Woli funkcjonuje stadnina koni z długoletnią tradycją oraz Hipodrom Wola. Tereny te, będące częścią lasów komunalnych, stanowią popularny cel spacerów weekendowych mieszkańców Poznania wraz z całą doliną Bogdanki i Jeziorem Rusałka.
Kapliczka edytuj
Przy ul. Beskidzkiej 6 w 1996 Irena Strzelecka na własnej posesji, postawiła kapliczkę Matki Boskiej Różańcowej, uzupełnioną w 2005 napisem W 2005 odszedł do nieba nasz Ojciec Święty Polak Jan Paweł II. Fundatorka, podczas ciężkiej choroby, doznała (jak twierdziła) objawienia i usłyszała głos Matki Boskiej: Chcę tu być przypomnieniem dla wielu!. Kapliczka stoi w miejscu tradycyjnego stawiania ołtarzy procesyjnych na święto Bożego Ciała[7].
Toponimia edytuj
Nazwy ulic zlokalizowanych na terenie Woli dzielą się na cztery główne grupy toponimiczne:
- od nazw związanych z lotnictwem – np. Szybowcowa, Balonowa, Przelot, Wzlotowa, Pilotów,
- od nazwisk lotników (w tym lotników wielkopolskich) – np. Bohdana Arcta, Franciszka Żwirki, Franciszka Hynka, Antoniego Kocjana,
- od nazw rzek i jezior polskich (w tym nie znajdujących się obecnie na terytorium Polski) – np. Lednicka, Notecka, Niemeńska, Dniestrzańska,
- od nazw polskich pasm górskich (jak wyżej) – np. Tatrzańska, Karkonoska, Czarnohorska, Bieszczadzka, czy (ogólnie) Wierchowa.
Poza tym istnieje kilka nazw niezwiązanych z tymi czterema powyższymi grupami, np. Sytkowska (od pobliskiego Sytkowa), tudzież część Polskiej i Lutyckiej.
Komunikacja edytuj
- linie autobusowe na zlecenie ZTM Poznań[8][9]:
| Numer | Rodzaj linii | Trasa | Przewoźnik |
|---|---|---|---|
| 156 | dzienna | Krzyżowniki ↔ Ogrody | • MPK Poznań • Rokbus Rokietnica |
| 161 | dzienna | Krzyżowniki ↔ Ogrody | • MPK Poznań • Rokbus Rokietnica |
| 186 | dzienna | Kiekrz ↔ Ogrody | • MPK Poznań • Rokbus Rokietnica |
| 239 | nocna | Poznań Główny ↔ Wichrowa | MPK Poznań |
| 241 | nocna | Poznań Główny ↔ Tarnowo Podgórne/Centrum[a] | MPK Poznań |
| 801 | podmiejska | Baranowo/Os. Rubinowe ↔ Ogrody | TPBUS Tarnowo Podgórne |
| 802 | podmiejska | Ogrody ↔ Tarnowo Podgórne/Centrum[a] | TPBUS Tarnowo Podgórne |
| 803 | podmiejska | Junikowo ↔ Ogrody | TPBUS Tarnowo Podgórne |
| 804 | podmiejska | Ogrody ↔ Sierosław/Działki[a] | TPBUS Tarnowo Podgórne |
| 811 | podmiejska | Lusówko/Pętla[b] ↔ Ogrody | TPBUS Tarnowo Podgórne |
| 812 | podmiejska | Grzebienisko/Pętla[c] ↔ Ogrody | TPBUS Tarnowo Podgórne |
| 813 | podmiejska | Kaźmierz/Rynek[d] ↔ Ogrody | TPBUS Tarnowo Podgórne |
| 821 | podmiejska | Lusówko/Kościół[e] ↔ Ogrody | TPBUS Tarnowo Podgórne |
| 833 | podmiejska | Ogrody ↔ Starzyny/Rynkowa | Rokbus Rokietnica |
| 834 | podmiejska | Ogrody ↔ Żydowo/Pętla[f] | Rokbus Rokietnica |
- stacja kolejowa Poznań Wola, znajdująca się na Smochowicach[5], w pobliżu ulicy Lutyckiej.
Pod ul. Dąbrowskiego (rozdzielającą Wolę na część południową i północną) przebito tunele dla pieszych – przy ul. Pilotów i Tatrzańskiej. W ciągu ul. Przelot istnieje wiadukt pod którym przechodzi jezdnia, chodniki i bocznica kolejowa od stacji Poznań Wola do stacji manewrowej przy Osiedlu Lotników Wielkopolskich, kiedyś obsługującej ruch towarowy do lotniska Ławica.
Uwagi edytuj
- ↑ a b c Wyznaczone kursy do pętli Lusowo/Kościół
- ↑ Wyznaczone kursy do pętli Sierosław/Działki
- ↑ Wyznaczone kursy do pętli Ceradz Kościelny/Kościół
- ↑ Wyznaczone kursy do pętli Góra/Pętla i Kokoszczyn/Pętla
- ↑ Wybrane kursy do pętli Lusówko/os. Rozalin i Tarnowo Podgórne/Centrum
- ↑ Wybrane kursy do pętli Przecław/Pętla
Przypisy edytuj
- ↑ a b System Informacji Miejskiej – Mapa Jednostek Obszarowych. Zarząd Dróg Miejskich w Poznaniu. [dostęp 2018-02-20].
- ↑ Bogdan Walczak, Co mówią nazwy?, w: Kronika Miasta Poznania, nr 3/2013, s.68, ISSN 0137-3552
- ↑ Uchwała Nr LXVI/343/92 Rady Miasta Poznania z dnia 27 października 1992 r. w sprawie powołania Osiedla Poznań-Wola
- ↑ Uchwała Nr XI/79/III/99 Rady Miasta Poznania z dnia 16 marca 1999 r. w sprawie utworzenia Osiedla Lotników Wielkopolskich w Poznaniu
- ↑ a b Załącznik nr 1 do uchwały nr LXXV/1063/V/2010 Rady Miasta Poznania z dnia 9 lipca 2010 r. w sprawie połączenia Osiedla Wola i Osiedla Lotników Wielkopolskich w jedno Osiedle o nazwie Wola w ramach reformy funkcjonalnej jednostek pomocniczych w Poznaniu, Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego 2010, Nr 180, poz. 336. [w:] edziennik.poznan.uw.gov.pl [on-line]. [dostęp 2020-03-29].
- ↑ Eleonora Henschke, Życie i działalność Zgromadzenia Sióstr Zmartwychwstania Pańskiego w Archidiecezji Poznańskiej w latach 1919-1992, Poznań: Zgromadzenie Sióstr Zmartwychwstania Pana Naszego Jezusa Chrystusa, 2016, s. 186-188, ISBN 978-83-945173-0-4, OCLC 956563977 [dostęp 2022-06-05].
- ↑ Joanna i Jerzy Sobczakowie, Poznań – kapliczki przydrożne, Wydawnictwo Miejskie, Poznań, 2010, ss.23-24, ISBN 978-83-7503-112-6
- ↑ Zarząd Transportu Miejskiego w Poznaniu: Mapa sieci połączeń ZTM Poznań. ztm.poznan.pl, 2019-01-09. [dostęp 2019-01-18]. (pol. • ang.).
- ↑ Zarząd Transportu Miejskiego w Poznaniu: Mapa sieci połączeń nocnych ZTM Poznań. ztm.poznan.pl, 2019-01-09. [dostęp 2019-01-18]. (pol. • ang.).
Bibliografia edytuj
- Włodzimierz Łęcki, Piotr Maluśkiewicz, Poznań od A do Z, Poznań: KAW, 1986, ISBN 83-03-01260-6, OCLC 835895412.
- Poznań – plan miasta i okolic 1:20.000, Wydawnictwo Pietruska & Mierkiewicz, Poznań, 2004, ISBN 83-87157-01-5
