Drobnomiska pióropusznikowa
Drobnomiska pióropusznikowa (Woldmaria filicina (Peck) Knudsen) – gatunek podstawczaków z rodziny Niaceae. Jedyny przedstawiciel rodzaju Woldmaria[1].
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
Woldmaria |
| Gatunek |
Drobnomiska pióropusznikowa |
| Nazwa systematyczna | |
| Woldmaria filicina (Peck) Knudsen Nordic Jl Bot. 16(2): 219 (1996) | |
Systematyka i nazewnictwo edytuj
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Niaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Gatunek ten został po raz pierwszy opisany (jako Solenia filicina) przez Charlesa Pecka w 1876 r.[2] W 1884 r. Petter Karsten opisał gatunek Solenia crocea, obecnie uznawany za synonimiczny[3]. Ten ostatni został przeniesiony (jako typ nomenklatoryczny) do nowo utworzonego rodzaju Woldmaria przez Williama Cooke'a w 1961 r.[4]Henning Knudsen w 1996 r. zaproponował obecnie obowiązujące ujęcie tego taksonu, przenosząc gatunek Solenia filicina do rodzaju Woldmaria i synonimizując go z Woldmaria crocea[5].
Synonimami Woldmaria filicina są[6]:
- Henningsomyces croceus (P. Karst.) Kuntze 1898
- Henningsomyces filicinus (Peck) Kuntze 1898
- Solenia crocea P. Karst. 1884
- Solenia filicina Peck 1876
- Woldmaria crocea (P. Karst.) W.B. Cooke 1961
Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r.[7]. W polskim piśmiennictwie mykologicznym opisywany był też jako dzbanuszek pióropusznikowy[8].
Morfologia edytuj
- Owocnik
- Grzyb cyfelloidalny o owocniku rocznym w postaci cylindrycznej, wydłużonej miseczki z zawiniętym do wewnątrz brzegiem. Trzonu brak. Powierzchnia zewnętrzna brązowa z żółtobrązowymi włoskami (widocznymi dopiero pod lupą). Powierzchnia hymenialna również brązowa. Włoski brzeżne gładkie, żółtobrązowe, górą szkliste, grubościenne, cylindryczne, o spiczastych końcach[9].
- Cechy mikroskopowe
- System strzępkowy monomityczny, strzępki o szerokości do 4 μm, cienkościenne, rozgałęzione, ze sprzążkami. Podstawki maczugowate, 4-sterygmowe, 25–30 × 6–8 μm, ze sprzążką w podstawie. Bazydiospory wrzecionowate, gładkie, szkliste, z gutulą w środku, 10–13 × 3–4,5 μm[9].
Występowanie i siedlisko edytuj
Gatunek ten występuje w Europie i Ameryce Północnej. W Polsce notowany był od 1995 na południu, m.in. w Ciężkowicko-Rożnowskim Parku Krajobrazowym[8], Kotlinie Sandomierskiej, Pogórzu Rożnowskim, Pienińskim Parku Narodowym, Bieszczadzkim Parku Narodowym i krakowskim Ogrodzie Botanicznym. Najbogatsze stanowiska znaleziono w rezerwacie przyrody Słotwina[9].
Rozwija się i owocnikuje wyłącznie na kłączach i nasadach liści (najczęściej martwych) pióropusznika strusiego (Matteuccia struthiopteris), stąd jego polski epitet gatunkowy[9][7]. Jedynym przypadkiem notowania na innym podłożu jest doniesienie ze Stanów Zjednoczonych, gdzie podobno znaleziono go na paproci Osmundastrum cinnamomeum[10].
Przypisy edytuj
- ↑ a b Index Fungorum [online] [dostęp 2013-08-15].
- ↑ C.H. Peck, Annual report on the New York State Museum of Natural History, 28, 1876, s. 52.
- ↑ P.A. Karsten, Fragmenta mycologica XIX, „Hedwigia”, 23, 1884, s. 88.
- ↑ W.B. Cooke, The cyphellaceous fungi. A study in the Porotheleaceae, „Beihefte zur Sydowia”, 4, 1961, s. 29.
- ↑ H. Knudsen, L. Hansen, Nomenclatural notes to Nordic Macromycetes vol. 1 & 3, „Nordic Journal of Botany”, 16(2), 1996, s. 219.
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2013-08-15].
- ↑ a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b M. Budzyń, Ciężkowicko-Rożnowski Park Krajobrazowy [online] [dostęp 2013-08-15] [zarchiwizowane z adresu 2016-08-21].
- ↑ a b c d Marcin Piątek, Anna Bujakiewicz, Lachnella villosa and Woldmaria filicina, two remarkable cyphellaceous fungi from Poland [online], Polish Botanical Journal 49(2): 145–150, 2004 [dostęp 2021-09-02].
- ↑ A. Bujakiewicz, Macromycetes occurring in floodplain forests near Ithaca, New York, USA, „Acta Mycologica”, 21, 1985, s. 165-192.