Wolfenbüttel

miasto w Niemczech

Wolfenbüttel – miasto powiatowe w Niemczech w kraju związkowym Dolna Saksonia, stolica powiatu Wolfenbüttel. W latach 1430–1754 siedziba książąt Brunszwiku-Lüneburga.

Wolfenbüttel
Ilustracja
Kościół Mariacki i zabytkowe budynki
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Niemcy

Kraj związkowy

 Dolna Saksonia

Powiat

Wolfenbüttel

Powierzchnia

78,46 km²

Wysokość

77 m n.p.m.

Populacja (31.12.2023)
• liczba ludności
• gęstość


53 034
686 os./km²

Nr kierunkowy

05331

Kod pocztowy

38300, 38302, 38304

Tablice rejestracyjne

WF

Położenie na mapie Dolnej Saksonii
Mapa konturowa Dolnej Saksonii, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Wolfenbüttel”
Położenie na mapie Niemiec
Mapa konturowa Niemiec, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Wolfenbüttel”
Ziemia52°10′N 10°32′E/52,166667 10,533333
Strona internetowa

Miasto leży nad rzeką Oker, ok. 13 km na południe od Brunszwiku. Powierzchnia miasta wynosi 78,46 km², 31 grudnia 2023 roku miasto liczyło 53 034 mieszkańców[1].

Historia

edytuj

Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1118 roku, wymieniana jest jako Wulferesbutle. Około roku 1430 tutejszy zamek został siedzibą książąt Brunszwiku i Lüneburga z dynastii Welfów. W 1542 warownia została zniszczona przez wojska związku szmalkaldzkiego. 7 sierpnia 1570 miasto uzyskało prawa targowe oraz herb. W 1589 założono tu garnizon, a w latach 1602–1609 wzniesiono ratusz. Podczas wojny trzydziestoletniej w 1626 miasto zajęły wojska duńskiego króla Chrystiana IV Oldenburga, a rok później – wojska cesarskie pod dowództwem Gottfrieda Heinricha zu Pappenheima. W 1747 miejscowości Heinrichstadt, Neue Heinrichstadt, Gotteslager (Juliusstadt), Auguststadt i Dammfeste połączono w jedno miasto Wolfenbüttel. W latach 1753–1754 rodzina książęca przeniosła swoją siedzibę do Brunszwiku. W latach 1757–1761, podczas wojny siedmioletniej, miasto było pod kontrolą wojsk francuskich. W latach 1806–1813 wchodziło w skład Królestwa Westfalii pod berłem Hieronima Bonapartego, brata Napoleona I. W 1838 uruchomiono połączenie kolejowe z Brunszwikiem, a w 1861 uruchomiono pierwszą lampę gazową. W 1893 otwarto synagogę przy Lessingstraße, rok później – muzeum miejskie, a w latach 1907–1909 wzniesiono budynek teatru. Podczas I wojny światowej zginęło 453 mieszkańców miasta, a w 1944 roku Wolfenbüttel nawiedziły naloty bombowe. W 1956 zlokalizowano tu garnizon Bundeswehry. W 1974 w granice miasta włączono miejscowości: Adersheim(inne języki), Ahlum(inne języki), Atzum(inne języki), Fümmelse(inne języki), Halchter(inne języki), Groß Stöckheim(inne języki), Leinde(inne języki), Linden(inne języki), Salzdahlum(inne języki) i Wendessen(inne języki)[2].

 
Widok z lotu ptaka na zamek, po lewej widoczny mały zamek

Zabytki

edytuj

Przemysł

edytuj

W mieście znajduje się gorzelnia produkująca likier Jägermeister.

Ludzie związani z Wolfenbüttel

edytuj

Gotthold Ephraim Lessing w roku 1779 napisał tu swoje ostatnie główne dzieło Natan mędrzec (niem. Nathan der Weise). Przyszedł tu na świat matematyk i kartograf Carl Brandan Mollweide. Żyła tu córka Zygmunta I i królowej Bony Zofia Jagiellonka, została pochowana w kościele Błogosławionej Marii Dziewicy. W latach 80. XX w. zamieszkała tu polska piosenkarka Karin Stanek. Po śmierci została pochowana na miejscowym cmentarzu katolickim[3].

Miasta partnerskie

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. LSN-Online, die größte regionalstatistische Datenbank Deutschlands [online], www1.nls.niedersachsen.de [dostęp 2024-07-23].
  2. Stadt Wolfenbüttel, Wolfenbütteler Stadtgeschichte [online], Stadt Wolfenbüttel [dostęp 2024-07-23] (niem.).
  3. ih: Wolfenbuttel pod Brunszwikiem – tu spoczywa Karin Stanek. se.pl, 2011-11-02. [dostęp 2023-08-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-03-29)]. (pol.).

Linki zewnętrzne

edytuj