Wolfgang Schäuble
Wolfgang Schäuble (ur. 18 września 1942 we Fryburgu Bryzgowijskim[1], zm. 26 grudnia 2023[2] w Offenburgu[3]) – niemiecki polityk i prawnik, działacz Unii Chrześcijańsko-Demokratycznej (CDU) i jej przewodniczący w latach 1998–2000, długoletni poseł do Bundestagu, w rządach Helmuta Kohla szef Urzędu Kanclerza Federalnego (1984–1989) i minister spraw wewnętrznych (1989–1991), w gabinetach Angeli Merkel minister spraw wewnętrznych (2005–2009) oraz minister finansów (2009–2017), od 2017 do 2021 przewodniczący Bundestagu.
Data i miejsce urodzenia |
18 września 1942 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
26 grudnia 2023 |
Przewodniczący Bundestagu | |
Okres |
od 24 października 2017 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Następca | |
Minister finansów Niemiec | |
Okres |
od 28 października 2009 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Następca |
Peter Altmaier (p.o.) |
Minister spraw wewnętrznych Niemiec | |
Okres |
od 22 listopada 2005 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Następca | |
Przewodniczący CDU | |
Okres |
od 1998 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Następca | |
Minister spraw wewnętrznych Niemiec | |
Okres |
od 21 kwietnia 1989 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Następca | |
Szef Urzędu Kanclerza Federalnego | |
Okres |
od 15 listopada 1984 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Następca | |
Odznaczenia | |
Życiorys
edytujW 1961 zdał egzamin maturalny w Hausach. Studiował prawo i ekonomię na Uniwersytecie we Fryburgu oraz na Uniwersytecie w Hamburgu. W 1966 i 1970 zdał państwowe egzaminy prawnicze I oraz II stopnia, w 1971 doktoryzował się w zakresie prawa na podstawie pracy pt. Berufsrechtliche Stellung von Wirtschaftsprüfern in Wirtschaftsprüfungsgesellschaften. Pracował w administracji skarbowej Badenii-Wirtembergii, a w latach 1978–1984 praktykował jako prawnik przy sądzie w Offenburgu[1][4].
W 1961 został członkiem chadeckiej młodzieżówki Junge Union[4], a w 1965 wstąpił do Unii Chrześcijańsko-Demokratycznej[1]. W 1972 po raz pierwszy został wybrany do Bundestagu z okręgu wyborczego Offenburg. Mandat poselski odnawiał od tego czasu w kolejnych wyborach w 1976, 1980, 1983, 1987, 1990, 1994, 1998, 2002, 2005, 2009, 2013[1], 2017[5] i 2021[6]. Stał się w międzyczasie najdłużej sprawującym mandat posłem do Bundestagu[7].
Awansował jednocześnie w partyjnej strukturze, stając się bliskim współpracownikiem Helmuta Kohla. W latach 1976–1984 kierował komitetem doradczym CDU do spraw sportu, od 1981 był jednocześnie sekretarzem frakcji parlamentarnej CDU/CSU. W gabinetach Helmuta Kohla był ministrem do zadań specjalnych oraz szefem Urzędu Kanclerza Federalnego (od listopada 1984 do kwietnia 1989), a następnie ministrem spraw wewnętrznych (od kwietnia 1989 do listopada 1991)[1][4].
12 października 1990 w czasie spotkania wyborczego w Oppenau został dwukrotnie postrzelony (w szczękę i rdzeń kręgowy) z rewolweru przez chorego psychicznie mężczyznę[7][8]. Wolfgang Schäuble doznał wówczas ciężkiego urazu kręgosłupa i od tego czasu, częściowo sparaliżowany, poruszał się na wózku inwalidzkim[7].
W 1991 odszedł z rządu, obejmując funkcję przewodniczącego frakcji parlamentarnej CDU/CSU[1]. W latach 90. był powszechnie uznawany za następcę Helmuta Kohla. Dotychczasowy kanclerz w kwietniu 1997 zapowiedział jednak zamiar ubiegania się o reelekcję na kolejną kadencję. Chadecy przegrali jednak wybory w 1998, co skutkowało ustąpieniem Helmuta Kohla z przywództwa w partii. 7 listopada 1998 Wolfgang Schäuble został nowym przewodniczącym CDU, pozostając jednocześnie na czele frakcji poselskiej. Wkrótce kierowana przez niego partia odnotowała dobre wyniki w wyborach w kilku krajach związkowych oraz w wyborach europejskich w 1999[4].
Jego karierze politycznej zagroziła wkrótce ujawniona pod koniec 1999 afera dotycząca finansowania CDU. Wolfgang Schäuble przyznał wówczas, że w 1994 przyjął od lobbysty Karlheinza Schreibera 100 tys. marek niemieckich dla swojej partii. Ujawniono również, że odbył więcej spotkań z lobbystą, co próbował początkowo ukrywać. Polityk przepraszał publicznie za to postępowanie. Twierdził, że kopertę bez otwierania przekazał posłance Brigitte Baumeister , której wersja pozostawała w sprzeczności z jego oświadczeniem. W toku prowadzonego postępowania Wolfgangowi Schäublemu nie przedstawiono żadnych zarzutów karnych. 16 lutego 2000 ogłosił swoją rezygnację z przywództwa w CDU i z kierowania frakcją poselską[4][7]. Na czele ugrupowania stanęła wówczas Angela Merkel.
Wolfgang Schäuble pozostał posłem do Bundestagu, a w 2002 objął funkcję wiceprzewodniczącego opozycyjnego wówczas klubu deputowanych CDU/CSU[4]. Znalazł się w gronie najbliższych współpracowników Angeli Merkel, w kampanii wyborczej w 2005 był jej ekspertem do spraw bezpieczeństwa i polityki zagranicznej[9].
W powołanym w listopadzie 2005 pierwszym rządzie Angeli Merkel, tworzonym przez tzw. wielką koalicję (CDU/CSU i SPD), objął stanowisko ministra spraw wewnętrznych. W zaprzysiężonym w październiku 2009 rządzie koalicyjnym CDU-FDP dotychczasowej kanclerz przeszedł na urząd ministra finansów. Pozostał na tym stanowisku także w utworzonym w grudniu 2013 trzecim gabinecie Angeli Merkel, tworzonym przez odnowioną koalicję chadeków i socjaldemokratów[1].
24 października 2017 został wybrany na przewodniczącego Bundestagu, otrzymując 501 głosów[10]. W konsekwencji zrezygnował z funkcji rządowej. Funkcję tę sprawował do 26 października 2021, gdy w kolejnej kadencji zastąpiła go socjaldemokratka Bärbel Bas[11].
Zmarł 26 grudnia 2023 wskutek choroby nowotworowej[12]. 5 stycznia 2024 został pochowany na cmentarzu Waldbach w Offenburgu[13]; uroczystościom pogrzebowym przewodniczyła Heike Springhart , pełniąca funkcję biskupa krajowego[14].
Życie prywatne
edytujWolfgang Schäuble był żonaty, miał czworo dzieci[1]. Był ewangelikiem, należał do gminy w Offenburgu[14][15].
Odznaczenia i wyróżnienia
edytuj- Krzyż Wielki Orderu Zasługi RFN (Niemcy, 1991)
- Medal Zasługi Badenii-Wirtembergii (2008)
- Order Zasługi Republiki Włoskiej I klasy (Włochy, 1986)
- Order Narodowy Zasługi II klasy (Francja, 1988)
- Komandor Legii Honorowej (Francja, 1998)
- Order Korony Dębowej II klasy (Luksemburg, 2011)[1]
- Nagroda Karola Wielkiego (2012)[16]
- Doktor honoris causa Friedrich-Alexander-Universität Erlangen-Nürnberg, Uniwersytetu we Fryburgu, Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, Uniwersytetu Eberharda Karola w Tybindze, Uniwersytetu Korwina w Budapeszcie
- Nagroda Specjalna Lewiatana przyznawana przez Konfederację Lewiatan (2016)[17]
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h i Dr. Wolfgang Schäuble. bundestag.de. [dostęp 2016-11-01]. (niem.).
- ↑ Wolfgang Schäuble (81) gestorben. bild.de, 27 grudnia 2023. [dostęp 2023-12-27]. (niem.).
- ↑ Ein Leben für die Politik: Wolfgang Schäuble gestorben. sueddeutsche.de, 27 grudnia 2023. [dostęp 2023-12-27]. (niem.).
- ↑ a b c d e f Wolfgang Schäuble. kas.de. [dostęp 2016-11-01]. (niem.).
- ↑ Bundestagswahl 2017: Gewählte auf Landeslisten und in Wahlkreisen. bundeswahlleiter.de. [dostęp 2017-09-26]. (niem.).
- ↑ Bundestagswahl 2021: Gewählte in Landeslisten und Wahlkreisen. bundeswahlleiter.de. [dostęp 2021-09-27]. (niem.).
- ↑ a b c d Adriana Rozwadowska: Drugie życie Wolfganga Schäublego. wyborcza.biz, 14 lipca 2015. [dostęp 2016-11-01].
- ↑ Serge Schmemann: German Interior Minister Is Shot at Political Rally. nytimes.com, 13 października 1990. [dostęp 2016-11-01]. (ang.).
- ↑ Charles Hawley: Taming the Lions with Angela Merkel. spiegel.de, 20 października 2005. [dostęp 2016-11-01]. (ang.).
- ↑ Wolfgang Schäuble zum Bundestagspräsidenten gewählt. spiegel.de, 24 października 2017. [dostęp 2017-10-24]. (niem.).
- ↑ Bas zur Bundestagspräsidentin gewählt. tagesschau.de, 26 października 2021. [dostęp 2021-10-26]. (niem.).
- ↑ Tanja May: Es war Krebs. bild.de, 27 grudnia 2023. [dostęp 2024-01-06]. (niem.).
- ↑ Anita Westrup, Paula Zeiler: „Du warst ein Gesamtkunstwerk” – Abschied von Wolfgang Schäuble in Offenburg. swr.de, 5 stycznia 2024. [dostęp 2024-01-06]. (niem.).
- ↑ a b „Vorbild im Leben und im Sterben”. domradio.de, 5 stycznia 2024. [dostęp 2024-01-06]. (niem.).
- ↑ Abschied von Wolfgang Schäuble. evangelisch.de, 5 stycznia 2024. [dostęp 2024-01-06]. (niem.).
- ↑ Dr. Wolfgang Schäuble: Karlspreisträger 2012. aachen.de. [dostęp 2016-11-01]. (niem.).
- ↑ Nagrody Lewiatana. konfederacjalewiatan.pl. [dostęp 2022-01-10].
Linki zewnętrzne
edytuj- Wolfgang Schäuble Strona oficjalna. [dostęp 2016-11-01]. (niem.).
- ISNI: 0000000108796195
- VIAF: 24659096
- LCCN: n91106180
- GND: 118814311
- BnF: 122575795
- SUDOC: 031342205
- SBN: UFIV078792
- NKC: jn20010602842
- NTA: 08619786X
- BIBSYS: 90689005
- CiNii: DA06045500
- PLWABN: 9810705584305606
- NUKAT: n98075034
- J9U: 987007267723005171
- LNB: 000056184
- NSK: 000566982
- CONOR: 117101923
- KRNLK: KAC2018H7260