Wolica (powiat sanocki)
Wolica (j. łemkowski Волиця, s-c-s. Волиця) – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie sanockim, w gminie Bukowsko[4]. Leży nad potokiem Sanoczek.
| wieś | |
.jpg) Kościół filialny w dawnej cerkwi | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2020) |
310[2] |
| Strefa numeracyjna |
13 |
| Kod pocztowy |
38-505[3] |
| Tablice rejestracyjne |
RSA |
| SIMC |
0346804[4] |
Położenie na mapie gminy Bukowsko  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |
Położenie na mapie powiatu sanockiego  | |
 49°30′32″N 22°05′16″E/49,508889 22,087778[1]
| |
Części wsi edytuj
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0346810 | Wólka | część wsi |
Historia edytuj
Od 1340 do 1772 Ziemia sanocka, Województwo ruskie. W okresie zaborów: od 1772 do 1852 cyrkuł leski następnie sanocki. Od 1867 powiat sanocki, gmina wiejska Sanok w Galicji. Wolica nosi pierwotnie nazwę Sanctus Petrus od nazwania kościoła fundowanego prawdopodobnie przez Piotra Węgrzyna ok. roku 1361[7]. Od 1435 Piotr ze Zboisk, Petrus de Boyska, Petrus de Tyrawa, ożeniony z Małgorzatą, 1434 - 1465 chorąży sanocki, był właścicielem Wolicy, Zboisk, Bełchówki, Zahoczewia i Bukowska. Wieś była w posiadaniu Mikołaja Herburta Odnowskiego około roku 1539.
W roku 1787 całkowita powierzchnia wsi wynosiła 8,13 km² i liczyła 200 mieszkańców. W roku 1898 wieś liczyła 392 osoby oraz 58 domów, pow. wsi wynosiła 3,98 km². Przeważała ludność rusińska, mieszkali tu również Polacy oraz Żydzi.
W połowie XIX wieku właścicielem posiadłości tabularnej Wolica był Józef Gołaszewski[8]. Pod koniec XIX wieku właścicielami tabularnymi dóbr we wsi byli Szymon, Zysie i Berko Kornreich[9]. W 1905 Mojżesz Kanner oraz dwóch współwłaścicieli posiadał we wsi obszar 171,8 ha[10], a w 1911 Mojżesz Kanner 51 ha[11].
W II Rzeczypospolitej wieś w powiecie sanockim województwa lwowskiego. W latach 1945-1947 nacjonaliści ukraińscy z OUN-UPA zamordowali tutaj 7 Polaków[12].
We wrześniu 1944 podczas operacji dukielsko-preszowskiej we wsi stacjonowała niemiecka 68 Dywizja Piechoty Wehrmachtu (XXIV. Korpus Pancerny) broniąca pozycji przed nacierającym od wschodu radzieckim 67 Korpusem piechoty oraz 167 i 129 Korpusem strzelców (107 Dywizji Piechoty). Po II wojnie światowej część rusińskiej ludności wsi wyjechała w ramach wymiany ludności na teren Ukraińskiej SRR w okolice Brzeżan.
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa krośnieńskiego.
Religia edytuj
Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do Parafii Podwyższenia Krzyża Świętego w Bukowsku[13]. We wsi znajduje się kaplica filialna w dawnej cerkwi.
Do roku 1947 istniała w miejscu parafia greckokatolicka pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła. Pierwsza cerkiew została zbudowana około roku 1572. W roku 1820 powstaje nowa cerkiew, renowacji tego obiektu dokonano w latach 1907/1911. Obecnie na wsi znajduje się kościół rzymskokatolicki (stara cerkiew nie uległa zniszczeniu, została przebudowana na kościół rzymskokatolicki).
Parafia greckokatolicka obejmowała miejscowości Wolica oraz Pobiedno, Ratnawica, Zboiska, Bukowsko i Podwapienne W roku 1785 odnotowano 145 grekokatolików, w roku 1867; 216, w 1898 roku było w sumie w całej parafii 903 wiernych. W roku 1936 kościół liczył 31 wiernych. Patronem, kolatorem parafii był Lew Gołaszewski.
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 150483
- ↑ Raport o stanie gminy Bukowisko za 2020 rok. Biuletyn Informacji Publicznej, Urząd Gminy Bukowisko, 2021-05-21. [dostęp 2021-07-23].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1481 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ KSNG: Wykaz urzędowych nazw miejscowości i ich części. opublikowany [w:] Dz.U. z 2013 r. poz. 200 ze zmianami w Dz.U. z 2015 r. poz. 1636. [dostęp 2018-01-06].
- ↑ Kodeks Dyplomatyczny Małopolski III 25 czerwca 1361 - „Boyscza ad Sanctum Petrum in Bukowsko in Flumine Sanoczek sita”
- ↑ Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w królestwie Galicyi i Lodomeryi jakoteż w wielkim księstwie Krakowskiem i księstwie Bukowińskiem, pod względem politycznej i sądowej organizacyi kraju wraz z dokładnem oznaczeniem parafii, poczt i właścicieli tabularnych, ułożony porządkiem abecadłowym. Lwów: Karol Wild, 1855, s. 244.
- ↑ Tadeusz Pilat: Skorowidz dóbr tabularnych w Galicyi z Wielkiem Ks. Krakowskiem. Lwów: 1890, s. 234.
- ↑ Alojzy Zielecki, Życie gospodarcze, W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta. Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995. s. 406.
- ↑ Skorowidz powiatu sanockiego wydany na podstawie dat zebranych w roku 1911. Sanok: 1911, s. 22.
- ↑ Szczepan Siekierka, Henryk Komański, Krzysztof Bulzacki, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie lwowskim 1939–1947, Wrocław: Stowarzyszenie Upamiętnienia Ofiar Zbrodni Ukraińskich Nacjonalistów, 2006, s. 965, ISBN 83-85865-17-9, OCLC 77512897.
- ↑ Parafia na stronie diecezji. [dostęp 2017-01-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-25)].
Zobacz też edytuj
Linki zewnętrzne edytuj
- Wolica (10), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 834.