Wrzałka powojowa[2] (Systropha curvicornis) – gatunek błonkówki z rodziny smuklikowatych i podrodziny wigorczykowatych.

Wrzałka powojowa
Systropha curvicornis[1]
(Scopoli, 1770)
ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

błonkoskrzydłe

Nadrodzina

pszczoły

Rodzina

smuklikowate

Podrodzina

wigorczykowate

Plemię

Systrophini

Rodzaj

Systropha

Gatunek

Systropha curvicornis

Synonimy
  • Eucera curvicornis Scopoli, 1770

Gatunek ten został opisany w 1770 roku przez Giovanniego Antonio Scopoliego jako Eucera curvicornis[3].

Pszczoła o ciele długości od 8 do 9,5 mm. Samice cechują się pierwszym członem biczyka czułka tak długim jak dwa następne razem wzięte, gładkimi tergitami metasomy, błękitnym połyskiem na pierwszym tergicie, szarym owłosieniem dwóch pierwszych tergitów oraz brązowoczarnym następnych tergitów. Samce charakteryzują się szeroko wyciętym tylnym brzegiem siódmego tergitu, długimi i ostrymi zębami na bokach sternitów drugiego i trzeciego, skróconymi zębami na drugim sternicie i brakiem zęba środkowego na czwartym sternicie[4].

Owad o rozsiedleniu zachodniopalearktycznym[4], znany z Hiszpanii, Francji, Niemiec, Szwajcarii, Austrii, Włoch, Litwy, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Słowenii, Rosji[3], południowo-zachodniej i środkowej części Azji aż po Ałtaj i północno-zachodnie Chiny[4]. Występuje w jednym, letnim pokoleniu. Gatunek oligolektyczny, związany z powojami[4].

W 2002 umieszczony został na Czerwonej liście zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce jako gatunek o słabo rozpoznanym statusie[5]. W Czechach uznawany za gatunek krytycznie zagrożony, a w Niemczech za umiarkowanie zagrożony[2].

Przypisy edytuj

  1. Systropha curvicornis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b Mikołaj Borański. Gatunki z rodzaju Systropha Illiger, 1806 w Polsce – zagrożenia i ochrona. „Biuletyn Sekcji Hymenopterologicznej Polskiego Towarzystwa Entomologicznego”. 20, s. 3-4, 2012. 
  3. a b Systropha curvicornis. [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2018-09-20].
  4. a b c d Yury A. Pesenko, Józef Banaszak, Tomasz Cierzniak: Klucze do oznaczania owadów Polski. Część XXVI Błonkówki — Hymenoptera. Zeszyt 68b. Pszczołowate — Apidae. Podrodzina: smuklikowate — Halictinae. Toruń: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 2002.
  5. Józef Banaszak: Apoidea. Pszczoły. W: Czerwona lista zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce. Zbigniew Głowaciński, Małgorzata Makomaska-Juchiewicz, Grażyna Połczyńska-Konior (red.). Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk (PAN), 2002, s. 69-74. ISBN 83-901236-8-1.