Wrzesiński Ośrodek Kultury
Wrzesiński Ośrodek Kultury – budynek użyteczności publicznej położony przy ul. Kościuszki 21 we Wrześni, znajdujący się w pobliżu historycznego zespołu koszar; jednocześnie samorządowa jednostka kultury prowadzona przez miasto i gminę Września.
Państwo | |
---|---|
Miejscowość | |
Adres |
ul. Kościuszki 21 |
Typ budynku |
wolnostojący |
Właściciel | |
Położenie na mapie Wrześni | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego | |
Położenie na mapie powiatu wrzesińskiego | |
Położenie na mapie gminy Września | |
52°19′16″N 17°34′29″E/52,321111 17,574722 | |
Strona internetowa |
Opis budynku
edytujBudynek powstał w czasach zaborów, w pobliżu pruskiego zespołu koszar i architektonicznie komponował się z sąsiednimi willami oficerskimi. Położony jest na osi wschód-zachód, wzdłuż ul. Kościuszki. Znajduje się na obszarze historycznego układu urbanistycznego z XIV-XIX wieku, wpisanego do rejestru zabytków (nr rej. 295/Wlkp/A z 19.04.2006)[1].
W 1922 został dostosowany na potrzeby „Domu Żołnierza”, natomiast w 1962 jego wnętrza zaaranżowano na potrzeby nowo powołanego Powiatowego Domu Kultury. Kapitalny remont budynku przeprowadzano etapami w latach 1968-1970. W wyniku kolejnego remontu, przeprowadzonego na początku lat 80. XX wieku, budynek zyskał obecny modernistyczny wygląd, zatracając pierwotny charakter[2]. W kubaturze budynku wyróżnia się sala widowiskowa od strony ulicy, wysokości dwóch kondygnacji, z sześcioma dużymi oknami na fasadzie. Od strony parku znajduje się zabudowa parterowa zaplecza.
Współcześnie (2018) w budynku znajduje się sala widowiskowa na 400 miejsc, sala taneczna z lustrami, pokój muzycznym, modelarnia, pracownia plastyczna, pomieszczenia przeznaczone na próby, zebrania, wystawy oraz zaplecze gastronomiczne.
Historia
edytujW okresie II Rzeczypospolitej na terenie Wrześni nie istniała miejska jednostka kultury. Działalność kulturalną prowadziły dwa prywatne kina, nazywane również kino-teatrami, których sale widowiskowe służyły różnym celom. Pierwsze z nich znajdowało się przy ul. Zamkowej (obecnie ul. Harcerska) i nosiło nazwę „Zamkowe”, w latach 1923-1932 pod nazwą „Apollo”, a następnie jako „Stylowe”. Drugie początkowo miało nazwę „Ogród Różany”, tak jak cały obiekt przy ul. Kościuszki, w którym obecnie swoją siedzibę ma Wrzesiński Ośrodek Kultury. W 1922 budynek został podarowany przez hrabinę Marię Ponińską 68 Pułkowi Piechoty na potrzeby „Domu Żołnierza”, w tym cele kultury. 5 czerwca 1932 odbył się tutaj pierwszy we Wrześni seans filmu dźwiękowego, którego obsługę zapewniła firma radiotechniczna Karola Stiera „Telefal”. W 1934 kino w „Domu Żołnierza” zmieniło nazwę na „Bajka”[3].
Dużą rolę w życiu kulturalnym miasta odgrywało stacjonujące we Wrześni Wojsko Polskie. Istniejąca od 1918 orkiestra pułkowa uczestniczyła w uroczystościach na terenie miasta, organizowanych przez władze oraz organizacje lokalne. Z muzyków orkiestry tworzono również zespoły smyczkowe oraz zespoły uczestniczące w przedstawieniach, organizowanych przez szkoły i stowarzyszenia[4].
Po II wojnie światowej działalność kulturalna na terenie miasta prowadzona była w różnych miejscach. 2 września 1962 w dawnym „Domu Żołnierza” otwarto Powiatowy Dom Kultury, który początkowo miał mieścić się w tzw. proboszczówce ewangelickiej przy ul. 3 Maja. W budynku urządzono salę widowiskową na 400 miejsc oraz kluby i pracowanie. Pierwszym kierownikiem obiektu był Dionizy Zdziabek (1962-1973), następnie pełniącą obowiązki kierownika była Wanda Karpińska (1973-1974) i Stanisław Zdunowski (1974-1991). W wyniki reformy administracyjnej w 1975 obiekt zmienił nazwę na obecnie obowiązującą. Przez pewien czas w ośrodku znajdowała się również siedziba Hufca ZHP Września[5].
22 lipca 1974 infrastruktura ośrodka wzbogaciła się o amfiteatr XXX-lecia PRL – obecny amfiteatr im. Anny Jantar na 2100 miejsc, wybudowany w zabytkowym Parku Miejskim im. Dzieci Wrzesińskich[6].
W latach 60. i 70. XX wieku na scenie ośrodka występowały wielokrotnie zespoły Teatru im. Aleksandra Fredry w Gnieźnie, Teatru im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu, Teatru Muzycznego w Poznaniu, Teatru Muzycznego w Bydgoszczy oraz Teatru Lalki i Aktora „Marcinek” w Poznaniu. W programach artystycznych występowali m.in. Irena Santor, Jerzy Połomski, Urszula Sipińska, Karel Gott i Mieczysław Fogg. Swoje koncerty w ośrodku miały m.in. takie zespoły jak Czerwone Gitary, Czerwono-Czarni, Niebiesko-Czarni, Anawa, Breakout i Waganci[6].
Pod koniec lat 70. XX wieku w ośrodku działał m.in. Zespół Pieśni i Tańca Ziemi Wrzesińskiej oraz Teatr Poezji „Fakt”.
Dyrektorami ośrodka po 1990 był Piotr Starzyński, Michał Kosiński[7], Sebastian Mazurkiewicz i obecnie (2018) Marzena Tabaczyńska[8].
W latach 2004–2008 ośrodek organizował Festiwal Piosenki im. Anny Jantar.
Współczesna działalność kulturalna
edytujCelem Ośrodka jest prowadzenie wielokierunkowej działalności rozwijającej i zaspokajającej potrzeby kulturalne mieszkańców oraz upowszechnianie i promocja kultury lokalnej w kraju i za granicą.
Do szczegółowego zakresu działania ośrodka należy:
- organizowanie różnorodnych form edukacji kulturalnej i wychowanie przez sztukę,
- stwarzanie warunków dla amatorskiego ruchu artystycznego, kół i klubów zainteresowań, sekcji, zespołów i innych,
- organizacja spektakli, koncertów, festiwali, wystaw, odczytów, imprez artystycznych, rozrywkowych i turystycznych,
- działalność instruktażowo-metodyczna,
- prowadzenie działalności wydawniczej i promocyjnej,
- koordynacja działalności na terenie gminy w zakresie organizacji imprez kulturalnych,
- współdziałanie z instytucjami i organizacjami społecznymi w zakresie zaspokojenia potrzeb kulturalnych mieszkańców,
- nadzorowanie i organizacja działalności rozrywkowo-rekreacyjnej,
- prowadzenie współpracy kulturalnej z zagranicą, zwłaszcza z miastami partnerskimi[9].
Od 1996 istnieje Wrzesińska Orkiestra Dęta, pierwotnie jako Młodzieżowa Orkiestra Dęta Wrzesińskiego Ośrodka Kultury, składająca się z około 60 muzyków. Kapelmistrzem orkiestry jest Jacek Rybczyński[10]. W ramach ośrodka działa powstały w 1887 chór „Lutnia”, którego dyrygentem jest Przemysław Piechocki[11] oraz dwa zespoły taneczne „Takt” i „Puls”. Ponadto istnieje Wrzesińskie Studio Piosenki[12] oraz założony w 2010 „Teatr Otczapy”, prowadzony przez Elżbietę Górczyńską[13]. W 2004 powstał Zespół Folklorystyczny „Ziemia Wrzesińska”, którego kierownikiem artystycznym i choreografem jest Ryszard Zjeżdżałka[14]. Ponadto w ramach ośrodka funkcjonuje Klub Fotograficzny „Moment”[15], Grupa Rekonstrukcji Historycznej 68 Pułku Piechoty (sekcja historyczna)[16], sekcja modelarska[17] i plastyczna[18].
Wrzesiński Ośrodek Kultury jest współorganizatorem Ogólnopolskiego Festiwalu Sztuki Filmowej „Prowincjonalia”[19], którego 28. edycja odbędzie się w dniach 20-23 lutego 2022 w budynku ośrodka[20].
Przypisy
edytuj- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo wielkopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 23 lipca 2024, s. 260 [dostęp 2018-02-06] .
- ↑ Marian Torzewski (red.): Września. Historia miasta. Września: Muzeum Regionalne im. Dzieci Wrzesińskich we Wrześni, 2006, s. 374. ISBN 83-924220-0-7.
- ↑ Marian Torzewski (red.): Września. Historia miasta. Września: Muzeum Regionalne im. Dzieci Wrzesińskich we Wrześni, 2006, s. 205-206. ISBN 83-924220-0-7.
- ↑ Marian Torzewski (red.): Września. Historia miasta. Września: Muzeum Regionalne im. Dzieci Wrzesińskich we Wrześni, 2006, s. 155-159. ISBN 83-924220-0-7.
- ↑ Marian Torzewski (red.): Września. Historia miasta. Września: Muzeum Regionalne im. Dzieci Wrzesińskich we Wrześni, 2006, s. 373. ISBN 83-924220-0-7.
- ↑ a b Marian Torzewski (red.): Września. Historia miasta. Września: Muzeum Regionalne im. Dzieci Wrzesińskich we Wrześni, 2006, s. 373-375. ISBN 83-924220-0-7.
- ↑ Marian Torzewski (red.): Września. Historia miasta. Września: Muzeum Regionalne im. Dzieci Wrzesińskich we Wrześni, 2006, s. 403. ISBN 83-924220-0-7.
- ↑ Wrzesiński Ośrodek Kultury. Oświadczenia majątkowe. Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Miasta i Gminy Września. [dostęp 2018-02-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-02-06)]. (pol.).
- ↑ Uchwała nr XII/113/03 Rady Miejskiej we Wrześni z dnia 12 września 2003 r. w sprawie nadania statutu Wrzesińskiemu Ośrodkowi Kultury. [dostęp 2018-02-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-02-05)]. (pol.).
- ↑ Wrzesińska Orkiestra Dęta. Wrzesiński Ośrodek Kultury. [dostęp 2018-02-06]. (pol.).
- ↑ Chór Lutnia. Wrzesiński Ośrodek Kultury. [dostęp 2018-02-06]. (pol.).
- ↑ Wrzesińskie Studio Piosenki. Wrzesiński Ośrodek Kultury. [dostęp 2018-02-06]. (pol.).
- ↑ Teatr Otczapy. Wrzesiński Ośrodek Kultury. [dostęp 2018-02-06]. (pol.).
- ↑ Zespół Folklorystyczny. Wrzesiński Ośrodek Kultury. [dostęp 2018-02-06]. (pol.).
- ↑ Klub Fotograficzny. Wrzesiński Ośrodek Kultury. [dostęp 2018-02-06]. (pol.).
- ↑ Sekcja historyczna. Wrzesiński Ośrodek Kultury. [dostęp 2018-02-06]. (pol.).
- ↑ Sekcja modelarska. Wrzesiński Ośrodek Kultury. [dostęp 2018-02-06]. (pol.).
- ↑ Sekcja plastyczna. Wrzesiński Ośrodek Kultury. [dostęp 2018-02-06]. (pol.).
- ↑ Prowincjonalia – partnerzy. Ogólnopolski Festiwal Sztuki Filmowej „Prowincjonalia”. [dostęp 2018-02-06]. (pol.).
- ↑ Prowincjonalia 2022. Ogólnopolski Festiwal Sztuki Filmowej „Prowincjonalia”. [dostęp 2022-03-08]. (pol.).
Bibliografia
edytuj- Marian Torzewski (red.): Września. Historia miasta. Września: Muzeum Regionalne im. Dzieci Wrzesińskich we Wrześni, 2006. ISBN 83-924220-0-7.
- Wrzesiński Ośrodek Kultury. [dostęp 2018-02-06]. (pol.).