Wskaźnik rozwoju społecznego

syntetyczny miernik rozwoju społecznego

Wskaźnik rozwoju społecznego, WRS, HDI (od ang. Human Development Index, w dosł. tłum. „wskaźnik rozwoju ludzkiego”) – syntetyczny miernik opisujący stopień rozwoju społeczno-ekonomicznego poszczególnych krajów (stąd czasem nazywany wskaźnikiem rozwoju społeczno-ekonomicznego), opracowany w roku 1990 przez pakistańskiego ekonomistę Mahbuba ul Haqa. Oparty na tym wskaźniku system porównywania wprowadzony został przez Organizację Narodów Zjednoczonych i, od 1993 roku, wykorzystuje go w swoich corocznych raportach oenzetowska agenda do spraw rozwoju (UNDP).

Mapa prezentująca państwa świata według kategorii wskaźnika rozwoju społecznego uwzględniającego nierówność (IHDI), dane z 2018, opublikowane w 2019[1].

     0.800–1.000 (bardzo wysoki)

     0.700–0.799 (wysoki)

     0.550–0.699 (średni)

     0.350–0.549 (niski)

     brak danych

Wskaźnik rozwoju społecznego w 2013
Wskaźnik rozwoju społecznego w 2010
Wskaźnik rozwoju społecznego w 2008
Wskaźnik rozwoju społecznego w 2005

Składowe wskaźnika

edytuj

Wskaźnik HDI ocenia kraje na trzech płaszczyznach: „długie i zdrowe życie” (long and healthy life), „wiedza” (knowledge) i „dostatni standard życia” (decent standard of living). Od roku 2010 do ich pomiaru służą następujące wskaźniki:

Ranking HDI

edytuj
Kraje o bardzo wysokim wskaźniku HDI (2018)
Państwo Wskaźnik HDI Spodziewana długość życia Dochód narodowy na osobę
(w tys. dolarów USA, według parytetu siły nabywczej w 2011 r.)
1 Norwegia 0,949 81,7 67,614
2 Australia 0,939 82,5 42,822
3 Szwajcaria 0,939 83,1 56,364
4 Niemcy 0,926 81,1 45,000
5 Dania 0,925 80,4 44,519
6 Singapur 0,925 83,2 78,162
7 Holandia 0,924 81,7 46,326
8 Irlandia 0,923 81,1 37,065
9 Kanada 0,920 82,2 42,582
10 USA 0,920 79,2 53,245
11 Hong Kong 0,917 84,2 54,265
12 Nowa Zelandia 0,915 82,0 32,870
13 Szwecja 0,913 82,3 46,251
14 Liechtenstein 0,912 80,2 75,065
15 Wielka Brytania 0,909 80,8 37,931
16 Japonia 0,903 83,7 37,268
17 Korea Płd. 0,901 82,1 34,541
18 Izrael 0,899 82,6 31,215
19 Luksemburg 0,898 81,9 62,471
20 Francja 0,897 82,4 38,085
21 Belgia 0,896 81,0 41,243
22 Finlandia 0,895 81,0 38,868
23 Austria 0,893 81,6 43,609
24 Słowenia 0,890 80,6 28,664
25 Włochy 0,887 83,3 33,573
26 Hiszpania 0,884 82,8 32,779
27 Polska 0,876 (2021) 77,6 24,117
28 Czechy 0,875 78,8 28,144
29 Grecja 0,866 81,1 24,808
30 Brunei 0,865 79,0 72,843
31 Estonia 0,865 77,0 26,362
32 Andora 0,858 81,5 47,979
33 Cypr 0,856 80,3 29,459
34 Malta 0,856 80,7 29,500
35 Katar 0,856 78,3 129,916
36 Litwa 0,848 73,5 26,006
37 Chile 0,847 82,0 21,665
38 Arabia Saudyjska 0,847 74,4 51,320
39 Słowacja 0,845 76,4 26,764
40 Portugalia 0,843 81,2 26,104
41 Zjednoczone Emiraty Arabskie 0,840 77,1 66,203
42 Węgry 0,836 75,3 23,394
43 Łotwa 0,830 74,3 22,589
44 Argentyna 0,827 76,5 20,945
45 Chorwacja 0,827 77,5 20,291
46 Bahrajn 0,824 76,7 37,236
47 Czarnogóra 0,807 76,4 15,410
48 Rosja 0,804 70,3 23,286
49 Rumunia 0,802 74,8 19,428
50 Kuwejt 0,800 74,5 76,075

Zwycięzcy rankingu w poszczególnych latach

edytuj
2022 – Norwegia
  • 2021 – Szwajcaria
  • 2020 – Norwegia[2]
  • 2019 – Norwegia
  • 2017 – Norwegia
  • 2016 – Norwegia
  • 2015 – Norwegia[3]
  • 2014 – Norwegia[4]
  • 2013 – Norwegia
  • 2012 – Norwegia[5]
  • 2011 – Norwegia[6]
  • 2010 – Norwegia[7]
  • 2009 – Norwegia
  • 2008 – Islandia
  • 2007 – Islandia
  • 2006 – Norwegia
  • 2005 – Norwegia
  • 2004 – Norwegia
  • 2003 – Norwegia
  • 2002 – Norwegia
  • 2001 – Norwegia
  • 2000 – Norwegia
  • 1999 – Kanada
  • 1998 – Kanada
  • 1997 – Kanada
  • 1996 – Kanada
  • 1995 – Norwegia
  • 1994 – Kanada
  • 1993 – Japonia
  • 1992 – Kanada
  • 1991 – Japonia
  • 1990 – Kanada
  • 1985 – Kanada
  • 1980 – Szwajcaria

W 2014 roku Polska zajmowała 35 miejsce ex aequo z Litwą[8].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Human Development Report 2019 – "Human Development Indices and Indicators" [online], HDRO (Human Development Report Office) United Nations Development Programme, s. 22–25 [dostęp 2019-12-09].
  2. Obserwator Gospodarczy: Ranking HDI 2020: Polska zalicza spadek w zestawieniu. 2020-12-24.
  3. United Nations Development Programme: Human Development Report 2015. Nowy Jork: 2015, s. 208. ISBN 978-92-1-126398-5.
  4. United Nations Development Programme: Human Development Report 2014. Nowy Jork: 2014, s. 172. ISBN 978-92-1-126368-8.
  5. Human Development Reports
  6. Human Development Reports
  7. Human Development Index (HDI) – 2010 Rankings. UNDP, 2010. [dostęp 2010-11-19]. (ang.).
  8. http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr14-report-en-1.pdf

Linki zewnętrzne

edytuj
  • Human Development Report – raport zawierający wskaźnik rozwoju społecznego i szereg innych statystyk społecznych i ekonomicznych