Wuhan
Wuhan (ⓘ[wùhân]; chiń. upr. 武汉市; chiń. trad. 武漢市; pinyin Wǔhàn Shì) – miasto w środkowych Chinach, stolica prowincji Hubei.
Państwo | |
---|---|
Prowincja | |
Zarządzający | ?↗ |
Powierzchnia |
8569,15[1] km² |
Wysokość |
37 m n.p.m. |
Populacja (2019) • liczba ludności • gęstość |
|
Nr kierunkowy |
(0)27 |
Kod pocztowy |
430000-430400 |
Tablice rejestracyjne |
鄂A |
Położenie na mapie Chin | |
30°35′00″N 114°19′00″E/30,583333 114,316667 | |
Strona internetowa |
Miasto jest jednym z największych ośrodków gospodarczych współczesnych Chin z dużym udziałem kapitału wielkich światowych korporacji; rozwinięty przemysł wysokich technologii, hutnictwo metali, przemysł włókienniczy, spożywczy, maszynowy, stoczniowy, samochodowy, chemiczny oraz rafineryjny[3]. Centralny węzeł komunikacyjny, duży port nad rzeką Jangcy, port lotniczy Wuhan-Tianhe. Trzecie miasto w kraju po Pekinie i Szanghaju pod względem poziomu szkolnictwa wyższego[4].
Geografia
edytujWuhan leży u zbiegu rzeki Han do Jangcy na jej środkowym biegu. Na zachodnim brzegu rzeki Jangcy leżą m.in. dawne miasta Hankou i Hanyang, dzisiaj wchodzące w skład Wuhanu, zaś na wschodnim brzegu pozostałe dzielnice m.in. Wuchang. Ponadto w dzielnicy Huangpi do Jangcy wpływa rzeka She. Większa część miasta leży na równinnych terenach, jedynie w północnej części dzielnicy Huangpi oraz północno-wschodniej części dzielnicy Xinzhou przeważa krajobraz górzysty. Na terenie Wuhanu istnieje 38 jezior[5], w tym największe jezioro - Wschodnie o powierzchni 33 km², które jest największym w Chinach jeziorem na obszarze miejskim[6]. W Wuhanie występują wszystkie cztery pory roku. Panuje tutaj klimat subtropikalny monsunowy z obfitymi opadami deszczu[7].
Miesiąc | Sty | Lut | Mar | Kwi | Maj | Cze | Lip | Sie | Wrz | Paź | Lis | Gru | Roczna |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Średnie temperatury w dzień [°C] | 8.1 | 9.6 | 14.6 | 21.0 | 26.2 | 29.8 | 32.9 | 32.7 | 27.8 | 22.7 | 16.4 | 10.5 | 21,0 |
Średnie temperatury w nocy [°C] | -0.5 | 1.4 | 6.1 | 12.2 | 17.7 | 21.8 | 25.2 | 24.6 | 19.4 | 13.4 | 7.2 | 1.5 | 12,5 |
Opady [mm] | 34 | 57 | 92 | 134 | 151 | 212 | 151 | 132 | 84 | 89 | 58 | 28 | 102 |
Średnia liczba dni z opadami | 8 | 10 | 13 | 14 | 13 | 12 | 11 | 9 | 9 | 10 | 9 | 7 | 125 |
Źródło: Światowa Organizacja Meteorologiczna[8] |
Podział administracyjny
edytujWuhan dzieli się na 13 dzielnic, w skład których wchodzą 156 subdystrykty[9].
Podział miasta Wuhanu[1] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
Demografia
edytujW 2019 roku w Wuhanie mieszkało 11 212 000 osób[2]. Wśród osób zameldowanych na stałe 51% mieszkańców było mężczyznami, a 49% kobietami, ponadto 15% ludności było w wieku do 17 lat, 64% pomiędzy 18 a 59 rokiem życia, zaś 21% ludności było w wieku 60 lat i powyżej[10]. Średnia długość życia w 2019 roku wynosiła 81,4 lat[2].
Ludność Wuhanu od 1910 roku | ||
Rok | Populacja | +/- |
---|---|---|
1910 | 800 000 (Hankou + Wuchang)[11] | - |
1950 | 1 068 000[12] | +34% |
1960 | 1 488 000 | +39% |
1970 | 2 039 000 | +37% |
1980 | 5 711 800[1] | +180% |
1990 | 6 903 100 | +21% |
2000 | 8 048 100 | +17% |
2010 | 9 785 400 | +22% |
2015 | 10 607 700 | +8% |
2019 | 11 212 000[2] | +6% |
Historia
edytujWczesna historia
edytujObecny Wuhan powstał poprzez połączenie trzech miast Hankou, Hanyangu i Wuchangu[13]. Na terenie dzisiejszej dzielnicy Huangpi w XVI – XIV wieku p.n.e., w okresie panowania dynastii Shang, istniało antyczne miasto Panlongcheng[14]. Prawobrzeżna część obecnego miasta m.in. Wuchang, począwszy od panowania dynastii Zhou, podlegała sąsiedniemu obecnemu miastu Ezhou, które najpierw było stolicą wasala tzw. hrabstwa E, następnie w Epoce Trzech Królestw pełniło przez pewien czas funkcję stolicy państwa Wu, zaś w następnych wiekach było stolicą prowincji[15]. W 223 roku wzniesiono wieżę Żółtego Żurawia. Miasto Hanyang, które zostało założone za rządów dynastii Sui (581–618), w okresie panowania dynastii Song (960-1279) wraz z Wuchang stały się jednym z najlepiej prosperujących ośrodków handlowych wzdłuż rzeki Jangcy[16]. Z czasów powyższej dynastii pochodzi pagoda Wuying[17] oraz pierwotne zabudowania Tarasu Guqin[18], który miał upamiętniać legendę o przyjaźni Yu Boya i Zhong Ziqi[19]. W okresie panowania dynastii Ming miasto Wuchang stało się stolicą prowincji[15]. W okresie panowania cesarza Chenghua (1464-1487) rzeka Hanjiang zmieniła swój bieg i oddzieliła Hankou od Hanyang. Od tego czasu w Hankou zaczęło się rozwijać jako miasto handlowe i już na początku XVII wieku było największym portem śródlądowym w kraju[20]. Ponadto od XVII wieku zaczął funkcjonować handlowy szlak herbaciany z Hankou do Carstwa Rosyjskiego o długości 13 tysięcy km[21].
XIX – XX wiek
edytujNa mocy zawartego między Chinami, Francją i Imperium brytyjskim traktatu tiencińskiego kończącego II wojnę opiumową, otwarto Hankou dla handlu zagranicznego, co dało dodatkowy impuls do rozwoju gospodarczego trzech sąsiadujących ze sobą miast. W latach 1861–1896 przyznano w Hankou koncesje Brytyjczykom, Francuzom, Niemcom, Japończykom oraz Rosjanom, dzięki czemu powstało w tym czasie wiele przedsiębiorstw zagranicznych zajmujących się handlem i spedycją[22]. W okresie największej prosperity miasto odpowiadało za eksport 80% chińskiej herbaty[23]. Rosyjscy kupcy założyli w 1863 roku faktorię herbaty Shunfeng Brick, pierwsze przedsiębiorstwo na terenie obecnego Wuhanu finansowane z zagranicy[24]. W 1891 roku do Hankou z wizytą przybył późniejszy car Mikołaj II Romanow. Faktoria herbaty w mieście przynosiła Imperium Rosyjskiemu ogromne zyski, które w tym samym roku stanowiły prawie jedną trzecią całkowitego dochodu państwa[25]. W latach 1891–1893 ówczesny gubernator Zhang Zhidong założył w Hanyang pierwszy kompleks przemysłu żelazowo-stalowego w kraju, zaś w 1895 roku fabrykę broni[26]. Według statystyk przeprowadzonych w 1905 roku przez japońskiego konsula w Hankou, w mieście funkcjonowało 124 przedsiębiorstwa założone przez obcokrajowców, których było ponad 2 tysiące osób (nie licząc dyplomatów, wojskowych i osób zajmujących się działalnością religijną)[27]. W 1906 roku uruchomiono linię kolejową do Pekinu, zaś pociągi odjeżdżały ze stacji Dazhimen, której budynek znajduje się w obecnej dzielnicy Jiang’an[28].
Hankou, Wuchang i Hanyang odegrały ważną rolę w XX-wiecznej historii Chin. W 1911 roku doszło do powstania w Wuchang, które dało początek rewolucji Xinhai, w wyniku której doszło do obalenia dynastii Qing i proklamowania Republiki Chińskiej. Obszar dzisiejszego Wuhanu był główną areną walk pomiędzy siłami cesarskimi a rewolucjonistami, których nadrzędnym celem było zdobycie arsenału w Hanyangu.
W pierwszych dekadach XX wieku w koncesjach mocarstw zachodnich powstało szereg budowli, które przetrwały do dnia dzisiejszego i stanowią charakterystyczną zabudowę obecnej dzielnicy Hankou[22]. W grudniu 1926 roku Hankou zostało zdobyte przez wędrujące z Guangdongu na północ siły Kuomintangu, co oznaczało wzmocnienie pozycji nacjonalistów w rejonie środkowego Jangcy. Zaraz po wkroczeniu Kuomintangu w mieście doszło do antybrytyjskich wystąpień. Tłum dokonał ataków na brytyjskie posiadłości, po których zawarto umowę z Brytyjczykami odnośnie do dopuszczenia Chińczyków do zarządzania koncesjami[22]. Do pierwszej próby połączenia trzech miast w jedno o nazwie Wuhan doszło w 1927 roku, gdy w mieście powstał odrębny rząd stworzony przez lewicowe skrzydło KMT i KPCh[19]. Jednak wkrótce doszło do zerwania współpracy. Mao Zedong, późniejszy przywódca Chińskiej Republiki Ludowej, utworzył w Wuchangu Instytut Ruchu Ludowego, gdzie w 1927 odbył się piąty kongres Komunistycznej Partii Chin. W 1928 roku przekształcono założony w 1893 roku Instytut Ziqiang w Uniwersytet Wuhański[29]. W 1931 roku doszło do wielkiej powodzi w Chinach, która pochłonęła wiele istnień ludzkich, zaś miasto Hankou było zalane przez trzy miesiące[30]. W 1936 roku uruchomiono linię Kanton – Hankou, której pociągi odjeżdżały jednak z dzisiejszej dzielnicy Wuchang, znajdującej się na drugim brzegu rzeki Jangcy[31].
W trakcie wojny chińsko-japońskiej, po zajęciu Nankinu przez Japończyków w 1937 roku, rząd Kuomintangu wycofał się do Hankou, które stało się centrum chińskiego ruchu oporu. Miasto w okresie od 11 czerwca do 27 października 1938 roku broniło się przed wojskami japońskimi. Była to najdłuższa i największa bitwa w całej wojnie[32]. Od 1937 roku do 1945 roku miasto znajdowało się pod okupacją Cesarstwa Wielkiej Japonii. Obecne miasto Wuhan powstało w 1949 roku z połączenia trzech sąsiadujących ze sobą miast – Hankou, Hanyangu i Wuchangu[13]. W latach pięćdziesiątych XX wieku nastąpił szybki rozwój przemysłu, głównie przemysłu ciężkiego i tekstylnego[33]. 15 października 1957 roku otwarto pierwszy w historii most drogowo-kolejowy na rzece Jangcy[34]. W 1958 roku w mieście utworzono Wuhański Instytut Wirusologii, którego częścią jest otwarte w 2017 Narodowe Laboratorium Bezpieczeństwa Biologicznego, gdzie bada się niebezpieczne patogeny, m.in. wirusa SARS i wirusa Ebola (BSL-4)[35]. W 1981 roku zaczęto odbudowę wieży Żółtego Żurawia. W 1991 roku otwarto specjalną strefę ekonomiczną Wuhan East Lake High-tech Development Zone (tzw. Dolinę optyczną), jedyną wówczas w kraju strefą z dziedziny high-tech[36]. Drugi most na rzece Jangcy otwarto w 1995 roku i jednocześnie wyznaczono tzw. pierwszą obwodnicę przechodzącą przez oba ówczesne mosty[37]. W samym roku oddano do użytku port lotniczy Wuhan-Tianhe[38]. W 2000 roku doszło do katastrofy lotu Wuhan Airlines 343.
XXI wiek
edytujW pierwszych dwóch dekadach nowego wieku znacznie rozbudowano infrastrukturę drogową miasta: oddano do użytku 8 mostów nad rzeką Jangcy[37], dwunitkowy tunel pod rzeką[39] oraz dwie obwodnice[40][41], zaś czwarta ma zostać oddana pod koniec 2020 roku[42]. Pierwszą linię metra w Wuhanie oddano do użytku w 2004 roku[43]. Miasto od początku wieku zaczęło rozwijać przemysł wysokich technologii, w wyniku czego w 2018 roku wartość dodana tego przemysłu przekroczyła kwotę 300 miliardów CNY, co stanowiło wówczas 20% przychodu PKB Wuhanu[44]. W 2013 roku w Dolinie optycznej otwarto pierwszą w Chinach strefę wolnego handlu[45].
W związku z wyborem Wuhanu na gospodarza Światowych wojskowych igrzysk sportowych w mieście wybudowano szereg obiektów sportowych m.in. kompleks sportowy Wuhan Five Rings Sports Center[46]. Miasto Wuhan zostało w 2017 roku Miastem Kreatywnym UNESCO w dziedzinie designu[47]. W 2019 roku ukończono najwyższy budynek w mieście Wuhan Center. W tym samym roku odbyła się największa impreza sportowa w historii miasta, Światowe Wojskowe Igrzyska Sportowe w których wzięło udział ponad 9 tysięcy sportowców.
To właśnie w Wuhan w 2019 odnotowano pierwsze przypadki nowej choroby wywołującej zapalenie płuc wśród mieszkańców związanych z rynkiem zwierząt i owoców morza. Następnie chińscy naukowcy zidentyfikowali nowego koronawirusa, który okazał się podobny pod względem sekwencji genetycznej do wirusa SARS-CoV wywołującego ostry zespół oddechowy (SARS). (zob. pandemia COVID-19 w Chinach).
Od 24 stycznia do 8 kwietnia 2020 Wuhan został objęty kwarantanną z powodu epidemii wirusa SARS-CoV-2[48].
Transport
edytujKoleje
edytujWuhan jest centralnym węzłem kolejowym w kraju, odchodzą stąd bezpośrednie pociągi zarówno na północ do Pekinu, na południe do Kantonu/Hongkongu, jak też na wschód do Szanghaju i na zachód do Chengdu oraz do sąsiednich prowincji. Największym dworcem w mieście jest Dworzec Główny. Pozostałe ważniejsze dworce to: Hankou i Wuchang. Podczas święta narodowego w okresie od 1 do 8 października 2020 roku wszystkie stacje obsłużyły ponad 1,8 mln osób wyjeżdżających z miasta, co stanowiło 70% obciążenia z poprzedniego roku[49]. Z powyższych dworców kursują pociągi kolei dużej prędkości, które obsługują m.in. linię Wuhan – Kanton, z której w ciągu 10 lat od momentu oddania do użytku skorzystało 500 mln pasażerów[50].
Komunikacja lotnicza
edytujMiasto obsługuje port lotniczy Wuhan-Tianhe, z którego w 2019 roku skorzystało ponad 27 mln pasażerów[51].
Transport drogowy
edytujNa koniec 2019 roku w Wuhanie było zarejestrowanych 3,14 mln samochodów[2].
Wuhan posiada 10 mostów przez rzekę Jangcy, począwszy od pierwszego w kraju mostu na wymienionej rzece oddanego w 1957 roku, do najnowszego oddanego we wrześniu 2019 roku[37]. Dodatkowo od 2008 roku pod rzeką przechodzi dwunitkowy tunel, z dwoma pasami w każdym kierunku[39].
Miasto posiada trzy obwodnicę, ponadto czwarta jest w budowie[42].
Najważniejsze drogi wychodzące z Wuhanu:
- autostrada G106 – biegnąca z Pekinu do Kantonu;
- autostrada G107 – biegnąca z Pekinu do Hongkongu;
- autostrada G316 – biegnąca z Fuzhouu do Lanzhou;
- autostrada G318 – biegnąca z Szanghaju do Zhangmu (Tybet) przy granicy z Nepalem;
- droga ekspresowa G42 – biegnąca z Szanghaju do Chengdu;
- droga ekspresowa G50 – biegnąca z Szanghaju do Chongqing;
- droga ekspresowa G70 – biegnąca z Fuzhou do Yinchuan.
Transport publiczny
edytujWe wrześniu 2020 roku z transportu publicznego w Wuhanie korzystało dziennie średnio 5,815 mln pasażerów (spadek o ponad 30% w stosunku do września 2019 roku), w tym:
- autobusy i tramwaje: 2,380 mln (-40%)
- metro: 2,600 mln (-26%)
- taxi: 825 tysięcy (-5%)
- tramwaje wodne: 10 tysięcy (-48%)[52].
W listopadzie 2020 roku system metra w Wuhanie miał długość 339 km, zaś z 9 linii metra w 2019 roku korzystało dziennie średnio 3,35 mln pasażerów[53].
W Wuhanie działają 3 linie tramwajowe o łącznej długości 48,5 km i obsługujące 62 przystanków[54][55].
Ekonomia
edytujW 2019 roku przychód PKB Wuhanu zaliczył wzrost 7,4% w stosunku do poprzedniego roku i wyniósł ponad 1,62 biliona CNY[2], co stanowiło siódmy wynik na kontynentalnych Chinach[56]. W 2019 roku sektor usług odpowiadał za 60,8% przychodu PKB miasta, zaś za 39,2% pozostałe sektory gospodarki tj. 36,9% - sektor przemysłowy i 2,3% - sektor rolniczy[2].
Główne ośrodki przemysłu wysokiej technologii skupiają się w specjalnych strefach ekonomicznych. Strefa Wuhan East Lake High-tech Development Zone (tzw. Dolina optyczna), mieszcząca się na prawobrzeżnej części miasta, w 1991 roku została jedyną wówczas w kraju strefą z dziedziny high-tech. Ponadto od 2001 roku utworzono w niej pierwszą w kraju strefę optoelektroniki, od 2007 roku została krajową bazą przemysłu biologicznego, zaś w 2011 roku została drugą w kraju po Pekinie niezależną strefą innowacji[36]. W 2019 roku powyższa strefa zajęła czwarte miejsce w kraju wśród stref zaawansowanej technologii i drugie w dziedzinie optoelektroniki[57]. Strefa ta przyniosła w 2018 roku przychód w wysokości 665 miliarda CNY, co stanowiło ponad 40% przychodu Wuhanu[58]. Otwarta w 2013 roku w Dolinie optycznej pierwsza w Chinach strefa wolnego handlu, obejmująca swoim zasięgiem niecałe 2 km², w 2018 roku odpowiadała za ponad jedną trzecią wolumenu eksportu całego miasta[45].
Strefa Wuhan Economic & Technological Development Zone (WEDZ), której głównymi filarami jest przemysł samochodowy i elektroniczny, osiągnęła w 2017 roku przychód w wysokości 144 miliarda CNY, co stanowiło 10% przychodu Wuhanu[59].
W 2019 roku ponad 300 firm z listy Fortune Global 500 dokonało inwestycji w mieście[60]. Swoją główną siedzibę w Wuhanie ma firma Dongfeng Motor, która w 2019 roku znajdowała się na 82 miejscu na powyższej liście, obejmującej największe na świecie firmy według przychodu brutto[61].
Do rozwoju miasta przyczynił się także fakt, iż Wuhan od 23 kwietnia 2014 roku jest jedną z końcowych stacji tzw. nowego szlaku jedwabnego, regularnego połączenia kolejowego z Europą utworzonego w wyniku inicjatywy „jeden pas i jedna droga”[62]. W 2019 roku miasto obsłużyło 408 pociągów towarowych z powyższej trasy, w tym 195 było wyjeżdżających z miasta i 213 powrotnych z Europy[63]. Ponadto w 2019 roku łączne obroty ładunkowe portu rzecznego w Wuhanie wyniosły 1,69 milionów TEU[64].
W 2019 roku dochód rozporządzalny mieszkańca Wuhanu zameldowanego na stałe wyniósł 51 706 CNY, który w stosunku do poprzedniego roku (bez uwzględnienia inflacji) wzrósł o 9,2%, zaś dochód PKB w przeliczeniu na mieszkańca w 2019 roku wyniósł 145 tysięcy CNY[2].
Najwyższe budynki
edytujW Wuhanie pod koniec października 2020 roku znajdowało się 100 budynków których wysokość przekraczała 150 metrów[65].
Miejsce | Nazwy najwyższych budynków | Wysokość (m) |
Rok ukończenia |
---|---|---|---|
1 | Wuhan Center | 438 | 2019[66] |
2 | Heartland 66 Office Tower | 339 | 2020[67] |
3 | Minsheng Bank Building | 331 | 2008[68] |
4 | Yuexiu Fortune Center Tower 1 | 330 | 2017[69] |
5 | Tianyue Xinchen Tower 1 | 275 | 2018[70] |
6 | Wuhan World Trade Tower | 273 | 1998[71] |
7 | Hongren Fortune Center | 265 | 2016[72] |
8 | PTJ International Finance Center | 264 | 2014[73] |
9 | Jiali Plaza | 251 | 1997[74] |
10 | Wanda Zun B | 246 | 2018[75] |
Kultura
edytujW Wuhanie znajduje się wiele instytucji kulturalnych, na czele z Salą Koncertową Qintai[76], Teatrem Wielkim Qintai[77] i Wuhańskim Muzeum Sztuki[78].
Wybudowana w 1990 roku Sala Akrobatyczna posiada główną salę widowiskową o pojemności 3 tysięcy widzów[79]. Założona w 1953 roku Trupa akrobatyczna z Wuhan, wielokrotnie nagradzana w kraju i na świecie, jest jedną z najstarszych grup akrobatycznych w Chińskiej Republice Ludowej[80].
W Hubejskim Muzeum Prowincjonalnym znajduje się odlany w 433 roku p.n.e., największy instrument muzyczny z brązu (bianzhong), jaki kiedykolwiek odkryto. Kompletny zestaw zawiera 65 dzwonków zawieszonych na trójpoziomowym stojaku o wadze ponad 2 ton[81]. Każdy dzwonek może emitować dwa różne dźwięki w zależności od tego, gdzie został uderzony, zaś cały zestaw ma zakres pięciu oktaw z pełną 12-tonową skalą[82].
Edukacja
edytujW 2017 roku w Wuhanie znajdowały się 84 wyższe uczelnie, na których studiowało prawie 948 tysięcy osób, ponadto w mieście funkcjonowało 500 szkół średnich, 601 szkół podstawowych i 9 szkół specjalnych[83].
W Wuhanie znajdują się czołowe w kraju wyższe uczelnie:
- Uniwersytet Nauki i Technologii Huazhong (中科技大学|华中科技大学) (zał. w 1953 roku, w 2019 roku na 7 miejscu w rankingu najlepszych uniwersytetów w kraju[84])
- Uniwersytet Wuhański (武汉大学|武汉大学) (zał. w 1893 roku, w 2019 roku na 12 miejscu w rankingu)
Ponadto w 2019 roku w pierwszej setce najlepszych uniwersytetów w Chinach znajdowały się także:
- Wuhański Uniwersytet Technologiczny (武汉理工大学|武汉理工大学) (zał. w 1945 roku)
- Środkowochiński Uniwersytet Pedagogiczny (中师范大学|华中师范大学)
- Uniwersytet Ekonomii, Polityki i Prawa Zhongnan (中南财经政法大学|中南财经政法大学) (zał. w 1948 roku)
- Chiński Uniwersytet Nauk o Ziemi, Instytut w Wuhanie (中国地质大学|中国地质大学 -武汉) (zał. w 1952 roku)
- Uniwersytet Rolniczy Huazhong (中农业大学|华中农业大学) (zał. w 1898 roku)
Pozostałe notowane wyższe uczelnie:
- Uniwersytet Hubejski (湖北大学|湖北大学)
- Wuhański Instytut Technologiczny (武汉工程大学|武汉工程大学) (zał. w 1972 roku)
- Wuhański Uniwersytet Nauki i Technologii (武汉科技大学|武汉科技大学)
- Hubejski Uniwersytet Technologiczny (湖北工业大学|湖北工业大学) (zał. w 1958 roku)
- Południowośrodkowy Uniwersytet Narodowości (中南民族大学|中南民族大学)
- Wuhański Uniwersytet Włókienniczy (武汉纺织大学)
- Uniwersytet Jianghan (江汉大学|江汉大学) (zał. w 1981 roku)
- Politechnika Wuhańska (武汉轻工大学)
- Hubejski Instytut Ekonomiczny (湖北经济学院|湖北经济学院)
- Hubejski Uniwersytet Pedagogiczny (湖北第二师范学院)
- Wuhański Instytut Wychowania Fizycznego (武汉体育学院|武汉体育学院)
Ponadto w mieście funkcjonują m.in. następujące wyższe uczelnie:
- Wuhańskie Konserwatorium Muzyczne (武汉音乐学院|武汉音乐学院)
- Hubejski Instytut Sztuk Pięknych (湖北美术学院|湖北美术学院)
- Hubejski Instytut Tradycyjnej Medycyny Chińskiej (湖北中医学院|湖北中医学院) (zał. w 1954 roku)
- Wyższa Szkoła Łączności (武汉交通职业学院)
- Wyższa Szkoła Informatyki (武汉软件工程职业学院)
- Hubejska Akademia Policyjna (湖北警官学院|湖北警官学院)
Atrakcje
edytujLista najważniejszych atrakcji turystycznych w mieście:
- Wieża Żółtego Żurawia
- kompleks pałaców i świątyń na Wzgórzu Mulan[85]
- pagoda Wuying[17]
- Świątynia Guiyuan[86]
- Świątynia Changchun[87]
- Pawilon Qingchuan[88]
- okolice jeziora Dōng Hú (East Lake) (m.in. Huguangge - Pawilon Migoczącego Jeziora)[89]
- Muzeum Prowincji Hubei[90]
- Muzeum Wuhan[91]
- Muzeum Sztuki[92]
- Muzeum Historii Naturalnej[93]
- ZOO w Wuhan
- Park rozrywki Happy Valley[94]
Sport
edytujWuhan było gospodarzem międzynarodowych imprez sportowych m.in.:
- w 2011 roku Pucharu Azji FIBA (współgospodarz);
- w 2014 roku FIBA Asia Challenge;
- w 2015 roku Mistrzostw Azji w Lekkoatletyce;
- Mistrzostw Azji w Badmintonie od 2015 roku do 2019 roku;
- w 2018 roku Pucharu Świata w skokach do wody;
- w 2019 roku Mistrzostw Świata w koszykówce mężczyzn (współgospodarz);
- w 2019 roku Światowych Wojskowych Igrzysk Sportowych.
Od 2014 roku organizowany jest w mieście turniej tenisowy rangi WTA Premier 5 – Wuhan Open.
W mieście swoją siedzibę mają następujące kluby sportowe:
- Wuhan Zall – piłka nożna (Chinese Super League);
- Wuhan Jianghan University F.C. – piłka nożna (China Women’s Super League);
- Wuhan Gators – futbol amerykański (China Arena Football League).
W Wuhanie znajduje się szereg obiektów sportowych m.in.:
- Wuhan Sport Center - kompleks sportowy obejmujący stadion i halę sportową o pojemności odpowiedni 58 i 12 tysięcy widzów oraz basen o pojemności 3,5 tysiąca widzów[95];
- Wuhan Five Rings Sports Center – kompleks sportowy obejmujący stadion sportowy o pojemności 30 tysięcy widzów, halę sportową o pojemności 8 tysięcy widzów i basen o pojemności 3 tysięcy widzów[46];
- Hankou Cultural Sports Centre – wielofunkcyjny stadion o pojemności 20 tysięcy widzów;
- Xinhua Road Sports Center – wielofunkcyjny stadion o pojemności 32 tysięcy widzów;
- Optics Valley International Tennis Center - centrum tenisowe obejmujące m.in. główny kort o pojemności 14 tysięcy widzów[96];
- hale sportowe Hongshan[97] i Hubei Olympic Center[98] o pojemności odpowiednio 8 i 5 tysięcy widzów.
Miasta i regiony partnerskie
edytujMiasta i regiony partnerskie Wuhanu (stan na koniec 2019)[99][100][101].
|
|
Znane osoby
edytujW Wuhanie urodziły się m.in. następujące osoby:
|
|
Przypisy
edytuj- ↑ a b c 2018年武汉统计年鉴, 1-1 Land area, Population density, Households and Population. tjj.wuhan.gov.cn, 2019-04-04. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h 2019年武汉市国民经济和社会发展统计公报. wuhan.gov.cn, 2020-03-29. [dostęp 2020-11-15]. (chiń.).
- ↑ Wuhan, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2010-12-26] .
- ↑ 'Polarization of driving forces' becomes a big trend for China's urban development. scio.gov.cn, 2019-12-30. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ Lake travel in Wuhan. china.org.cn, 2010-10-29. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ East Lake Scenic Area. chinadaily.com.cn. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ Geography. wh.gov.cn. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ Wuhan, Chiny – wwis.imgw.pl [dostęp 2020-11-15].
- ↑ 2018年武汉统计年鉴, 1-2 Administrative Division and Grassroots Units (2017). tjj.wuhan.gov.cn, 2019-04-04. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ 2018年武汉统计年鉴, 2-5 Population grouped by age (2017). tjj.wuhan.gov.cn, 2019-04-04. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ Hooper 1911 ↓, s. 919.
- ↑ File 12: Population of Urban Agglomerations with 300,000 Inhabitants or More in 2018, by country, 1950-2035 (thousands). population.un.org. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ a b Wuhan – miasto wody i wiatru. polish.cri.cn, 2018-05-28. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ Early Age Tombs and Bronzes Workshop Remains Discovered in Panlongcheng Site, Hubei Province. chinesearchaeology.cn, 2016-06-28. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ a b Wu Kingdom Capital in Ezhou. chinadaily.com.cn, 2016-06-28. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ Wuhan-City on Rivers. china.org.cn. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ a b Hong Hill, Wuhan. hubei.gov.cn. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ Tips in Wuhan. chinatoday.com.cn, 2018-10-12. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ a b The Legend of Yu Boya and Zhong Ziqi. hubei.gov.cn, 2014-07-08. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ Wuhan: A Gateway to Nine Provinces. chinatoday.com.cn, 2018-10-11. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ China-Russia Ancient Tea Route seeks int’l protection. hubei.gov.cn, 2015-02-11. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ a b c Hankou Concession. wuhancityofdesign.com, 2017-08-22. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ Explore tea history of Hankou, Wuhan. hubei.gov.cn, 2016-06-03. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ Retracing China-Russia Ancient Tea Route departs Wuhan. hubei.gov.cn, 2014-08-19. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ Chen Yuexi: Chinese tea still the best gift for Russians. globaltimes.cn, 2019-01-07. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ Founding History of Made in Hanyang: the Rise of Modern China's Industry in the Self-Strengthening Movement. wuhancityofdesign.com, 2017-08-22. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ Overview of Wuhan City (Overview of Urban History, Humanities and Nature). wuhandesign.cn, 2017-08-22. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ Two Sites in Wuhan has Included in the Tea Road Program of World Heritage Tentative List. news.cri.cn, 2019-03-27. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ Wuhan University, Overview. en.whu.edu.cn. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ General Introduction of the Yangtze River. en.people.cn. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ Canton-Hankow Railway. The Sydney Morning Herald/trove.nla.gov.au, 1935-06-09. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ Liu Qiang: The defining battles that shape anti-Japanese war history, Battle of Wuhan. china.org.cn, 2015-05-29. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ Zhuan Ti: Friendship key to business growth. chinadaily.com.cn, 2017-07-28. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ Three generations on the Wuhan Yangtze River Bridge. news.cgtn.com, 2019-09-13. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ Wuhan National Biosafety Laboratory. lssf.cas.cn. [dostęp 2020-01-30].
- ↑ a b Wuhan East Lake High-tech Development Zone -- China · Optics Valley. wuhancityofdesign.com. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ a b c Ten completed Yangtze River bridges in Wuhan. wh.gov.cn. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ Wuhan Tianhe International Airport. chinadaily.com.cn, 2019-04-09. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ a b First Yangtze River Tunnel Opens to Traffic on Dec 28, 2008 in Wuhan, Hubei Province. sasac.gov.cn, 2019-12-28. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ Wuhan 2nd Ring Road opened to traffic. hubei.gov.cn, 2015-04-30. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ Two key roads in Optics Valley open to traffic. chinadaily.com.cn, 2017-12-29. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ a b Construction of Wuhan East 4th Ring Road enters a sprint stage. hubei.gov.cn, 2020-06-08. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ Li Jing: Wuhan enjoys new light rail metro line. chinadaily.com.cn, 2004-09-24. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ Wuhan to invest 40 billion yuan in high-tech infrastructure. china.org.cn, 2019-03-10. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ a b Wuhan East Lake Free Trade Zone. chinaopticsvalley.com, 2020-06-03. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ a b Wuhan Five Rings Sports Center. hubei.gov.cn, 2019-10-16. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ Wuhan, About the Creative City. en.unesco.org. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ Zhao Yusha - Wuhan, Chen Qingqing i Cao Siqi - Beijing: Wuhan lockdown ends. globaltimes.cn, 2020-04-07. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ Wuhan handles 1.8 million outbound railway trips during holiday. ecns.cn, 2020-10-08. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ Wuhan-Guangzhou high-speed rail handles over 500m passengers. chinadaily.com.cn, 2019-12-27. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ Wuhan airport sees surging passenger numbers in 2019. chinadaily.com.cn, 2020-01-17. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ 2020年1-9月武汉市城市客运运营情况分析. jtj.wuhan.gov.cn, 2020-10-15. [dostęp 2020-11-15]. (chiń.).
- ↑ 全来了!2019年中国城市地铁客运量总结. mp.weixin.qq.com, 2020-02-15. [dostęp 2020-11-15]. (chiń.).
- ↑ Central China’s first tram starts trial run in Wuhan. hubei.gov.cn, 2017-07-31. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ Optics Valley starts tram service. chinadaily.com.cn, 2018-04-19. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ Sun Chi: Shanghai, Beijing among 10 economically strongest cities of China. chinadaily.com.cn, 2020-03-13. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ Optics Valley ranks fourth among national high-tech zones. chinadaily.com.cn, 2020-01-19. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ Hubei in 70 years: China's optics valley. chinadaily.com.cn, 2019-11-14. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ Wuhan Economic & Technological Development Zone. chinadaily.com.cn, 2018-05-14. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ Wuhan releases 2019 government work report. hubei.gov.cn. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ Three companies headquartered in Wuhan listed among Fortune Global 500. hubei.gov.cn. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ 800th China-Europe freight train departs from Wuhan. hubei.gov.cn. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ First China-Europe freight train from Wuhan arrives in Germany since COVID-19 outbreak. globaltimes.cn, 2020-04-15. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ Wuhan Port handles 1,690,000 TEUs in 2019. hubei.gov.cn, 2020-01-03. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ Wuhan, China. skyscrapercenter.com. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ Wuhan Center Tower. skyscrapercenter.com. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ Heartland 66 Office Tower. skyscrapercenter.com. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ Minsheng Bank Building. skyscrapercenter.com. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ Yuexiu Fortune Center Tower 1. skyscrapercenter.com. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ Tianyue Xinchen Tower 1. skyscrapercenter.com. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ Wuhan World Trade Tower. skyscrapercenter.com. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ Hongren Fortune Center. skyscrapercenter.com. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ PTJ International Finance Center. skyscrapercenter.com. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ Jiali Plaza. skyscrapercenter.com. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ Wanda Zun B. skyscrapercenter.com. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ Wuhan Qintai Concert Hall. wuhancityofdesign.com, 2017-08-22. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ Wuhan Qintai Grand Theater. wuhancityofdesign.com, 2017-08-22. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ Wuhan Art Museum. hubei.gov.cn, 2016-04-07. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ Wuhan Acrobatics Hall. hubei.gov.cn, 2015-05-14. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ Wuhan Acrobatics Troupe. chinadaily.com.cn. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ Zeng Houyi Chime Bells. chinadaily.com.cn. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ Rechiming China's Legendary Bells. chinaplus.cri.cn, 2018-12-28. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ Wuhan Statistical Yearbook 2018, 11-8 Basic Statistics on Institutions of Education. wuhan.gov.cn. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ Best Chinese Universities Ranking • Overall Ranking - 2019. shanghairanking.com. [dostęp 2020-11-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-28)]. (ang.).
- ↑ Top 10 attractions in Wuhan, China. china.org.cn, 2013-10-16. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ Guiyuan Temple. hubei.gov.cn. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ Changchun Taoist Temple. hubei.gov.cn. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ Qingchuan Pavilion. hubei.gov.cn. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ Wuhan East Lake Scenic Area. hubei.gov.cn. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ Hubei Provincial Museum – Official site. hbww.org. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ Wuhan Museum – Official site. whmuseum.com.cn. [dostęp 2020-11-15]. (chiń.).
- ↑ Wuhan Art Museum – Official site. wuhanam.com. [dostęp 2020-11-15]. (chiń.).
- ↑ Wuhan Natural History Museum – Official site. whbrlm.com. [dostęp 2020-11-15]. (chiń.).
- ↑ Wuhan Happy Valley - Official site. wh.happyvalley.cn. [dostęp 2020-11-15]. (chiń.).
- ↑ Wuhan Sports Center. hubei.gov.cn, 2019-10-16. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ Optics Valley International Tennis Center. hubei.gov.cn, 2019-10-16. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ Hongshan Gymnasium. hubei.gov.cn, 2019-10-16. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ Hubei Olympic Center Gymnasium. hubei.gov.cn, 2019-10-16. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ TwinCities. wh.gov.cn. [dostęp 2020-11-15]. (ang.).
- ↑ 武汉国际友好城市一览表. wuhan.gov.cn. [dostęp 2020-11-15]. (chiń.).
- ↑ 武汉与曼谷将建立友城关系. wuhan.gov.cn, 2018-11-12. [dostęp 2020-11-15]. (chiń.).
Bibliografia
edytuj- Horace Everett Hooper , Encyclopedias and dictionaries 1911, New York : Encyclopaedia Britannica, 1911 [dostęp 2020-11-15] (ang.).