Wyżyna Bawarska, Przedgórze Alpejskie (422, historycznie także Wyżyna Szwabsko-Bawarska; niem. Deutsches Alpenvorland, Alpenvorland) – przedpole północnej części Alp, leżące na obszarze południowo-zachodnich Niemiec. Wraz z Wyżyną Szwajcarską i Przedgórzem Austriackim tworzy Północne Przedgórze Alp (niem. Alpenvorland).

Wyżyna Bawarska
Ilustracja
Widok na Izarę w okolicy Wolfartshausen
Mapa regionu
Granice Wyżyny Bawarskiej
Megaregion

Region alpejski

Prowincja

Północne Przedgórze Alp

Podprowincja

Wyżyna Bawarska

Zajmowane
jednostki
administracyjne

Niemcy
  Bawaria
  Badenia-Wirtembergia

Geografia

edytuj

Wyżyna Bawarska leży między Jeziorem Bodeńskim, które oddziela ją od Wyżyny Szwajcarskiej, a dolnym biegiem rzek Inn i Salzach, za którymi leży Przedgórze Austriackie. Od północy i zachodu ograniczona jest Jurą Szwabską, Frankońską oraz Lasem Bawarskim, stanowiącymi część masywu Hercynidów. W części południowej występują wały morenowe i jeziora. Liczne rzeki, z których najważniejsze Lech, Izara i Inn płyną na północ do Dunaju w płytkich, szerokich dolinach.

Regionalizacja

edytuj

Geografowie niemieccy w miejsce podprowincji Wyżyny Bawarskiej wyróżniają dwie podprowincje: Południowe Przedgórze Alpejskie i Północne Przedgórze Alpejskie o wyraźnie odmiennym charakterze.

Północne Przedgórze Alpejskie

edytuj

Jest zapadliskiem tektonicznym wypełnionym w trzeciorzędzie molasą i w późniejszym czasie zerodowanym. Charakterystyczne są pagórkowate i faliste tereny porozdzielane szerokimi i płaskimi dolinami rzecznymi oraz wyrównanymi stożkami napływowymi. Jest to region wybitnie rolniczy położony na wysokościach 300–700 m n.p.m. Przy jego południowej granicy znajduje się Monachium. Wyróżnia się trzy makroregiony:

  • Wyżynę Górnoszwabską (Oberschwäbische Hochebene, lub Donau-Iller-Lech-Platte) na zachód od rzeki Lech.
  • Wzgórza Dolnobawarskie (Unterbayerisches Hügelland lub Niederbayerisches Hügelland) na północnym wschodzie regionu.
  • Górnobawarskie terasy żwirowe (Isar-Inn-Schotterplatten lub Oberbayerische Schotterplatten), niekiedy łączone w jedną całość ze Wzgórzami Dolnobawarskimi.

Południowe Przedgórze Alpejskie

edytuj

Jest długim i wąskim pasem ciągnącym się wzdłuż Alp o charakterze młodoglacjalnym. Jest to teren powyżej 600 m n.p.m. z licznymi wzgórzami morenowymi mającymi niekiedy charakter gór niskich, osiągającymi do 1129 m n.p.m. (Ursersberg), oraz wieloma jeziorami:

Nazwa Powierzchnia [km²] Głębokość [m] Objętość [km³] Wysokość tafli wody n.p.m. [m] Widok
Grn. Jezioro Bodeńskie
Bodensee, Obersee
472 251 47,6 395,33  
Chiemsee 79,9 73,4 2,05 518,2  
Dln. Jezioro Bodeńskie
Bodensee, Untersee
62 45 0,8 395,11  
Starnberger See 56,4 127,8 3,0 584  
Ammersee 46,6 81,1 1,75 532,9  

Budowa geologiczna

edytuj

Jest przedgórskim zapadliskiem, w trzeciorzędzie wypełniło się molasą (miąższość do 3500 m).

Przyroda

edytuj

W miejscach naturalnej szaty leśnej znajdują się obecnie bory świerkowe lub pola uprawne. Znaczną część torfowisk osuszono, mimo to zachowały się obszary torfowisk i łęgów chronione dziś przez rezerwaty przyrody. Na północy regionu znajduje się największy na świecie obszar upraw chmielu.

Demografia

edytuj

Na terenie regionu znajduje się ludna aglomeracja Monachium. Poza tym do większych miast zaliczają się: Augsburg, Ulm, Ratyzbona, Ingolstadt. Poza nimi jest to obszar o gęstości zaludnienia nieco niższej niż średnia niemiecka. Wyżynę bawarską zamieszkują grupy etniczne Bawarów i Szwabów.

Zobacz też

edytuj

Bibliografia

edytuj
  • praca zbiorowa: Encyklopedia Powszechna PWN. T. 4. R-Z. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1976, s. 363.
  • Jerzy Kondracki Fizycznogeograficzna regionalizacja Niemiec i terenów przyległych w układzie dziesiętnym, "Przegląd Geograficzny" tom LXIX z. 102, 1997, str. 141-147.
  • Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata, Warszawa 2013, s. 211.