Wybory parlamentarne na Ukrainie w 2007 roku

Wybory parlamentarne na Ukrainie w 2007 roku – przedterminowe wybory do Rady Najwyższej Ukrainy przeprowadzone 30 września 2007.

Wybory parlamentarne na Ukrainie 2007 - partie zwycięskie w okręgach

Przyczyny wyborów

edytuj

Wybory zapowiedziane zostały po tym, jak 2 kwietnia 2007 prezydent Wiktor Juszczenko dekretem rozwiązał ukraiński parlament. Decyzję tę motywował łamaniem konstytucji przez rządzącą Partię Regionów poprzez opóźnianie składania mandatów deputowanych przez posłów powołanych na funkcje rządowe (przy istniejącym zakazie łączenia tych stanowisk) oraz przyjęcie do koalicji rządowej kilku byłych parlamentarzystów Bloków Julii Tymoszenko i Nasza Ukraina (przy obowiązku opierania większości na frakcjach parlamentarnych). Doprowadziło to do protestów społecznych i kryzysu politycznego. Pierwotna data zwołanych wyborów została ustalona na 27 maja 2007.

Ostatecznie 27 maja nad ranem Wiktor Juszczenko ogłosił, że po ośmiogodzinnych negocjacjach z udziałem m.in. Wiktora Janukowycza, Wiaczesława Kyryłenki, Ołeksandra Moroza i Julii Tymoszenko udało się wypracować kompromis, wyznaczając termin wyborów na 30 września 2007[1].

Formalne porozumienie nie zakończyło jednocześnie próby reaktywowania parlamentu przez rządzącą większość, którą połączono z próbami przeciągnięcia na swoją stronę kolejnych posłów opozycji dla uzyskania 300-mandatowej większości konstytucyjnej. Większość taka umożliwiałaby przynajmniej ograniczenie władzy prezydenta. Zabiegi te ostatecznie uniemożliwiła decyzja ponad 160 deputowanych, którzy złożyli swoje mandaty. Jednocześnie oba Bloki na partyjnych zjazdach anulowały swoje listy kandydatów z wyborów parlamentarnych w 2006, uniemożliwiając ewentualne uzupełnienie składu Rady Najwyższej.

Ordynacja wyborcza

edytuj

W 2007 obowiązywały identyczne zasady, jak w wyborach w 2006, w których zrezygnowano z wyboru połowy posłów w okręgach jednomandatowych. Cała Ukraina stanowi jeden okręg wyborczy. Listę wyborczą, liczącą do 450 osób, mogą wystawiać wyłącznie zarejestrowane partie polityczne lub bloki wyborcze będące koalicją takich partii. Mandaty dzielone są proporcjonalnie pomiędzy te ugrupowania, które przekroczą wynoszący 3% próg wyborczy. Do parlamentu wchodzą kolejne osoby z listy[2]. Ewentualne objęcie po wyborach jakiejkolwiek funkcji w administracji rządowej, samorządowej czy prezydenckiej wiąże się z koniecznością złożenia mandatu.

Partie i bloki biorące udział w wyborach

edytuj
 
2007-09-30

Partia Regionów

edytuj

Partia Regionów (ukr. Партія регіонів), ugrupowanie kierowane przez Wiktora Janukowycza, w 2006 uzyskało największą liczbę miejsc w Radzie Najwyższej (186) i stało się główną siłą koalicji rządowej. Największe poparcie uzyskuje na wschodzie kraju, zwłaszcza w obwodzie donieckim. Do liderów należą także najbogatszy Ukrainiec i przywódca klanu donieckiego Rinat Achmetow, wicepremierzy Mykoła Azarow i Dmytro Tabacznyk. Regionaliści udostępnili miejsca na liście przedstawicielom m.in. Partii Przemysłowców i Przedsiębiorców Ukrainy (ukr. Партія промисловців і підприємців України) z ministrem gospodarki i byłym premierem Anatolijem Kinachem i Partii Wicze (ukr. Віче) wiceminister sprawiedliwości Inny Bohosłowskiej (formacja ta w 2006 otrzymała 1,74% głosów).

Blok prezydencki

edytuj

Nasza Ukraina-Ludowa Samoobrona (ukr. Наша Україна-Народна Самооборона) stanowi ugrupowanie lojalne wobec prezydenta Wiktora Juszczenki. Koalicja została powołana 5 lipca 2007, w sierpniu ostateczną umowę podpisały:

Listę wyborczą otwierali Jurij Łucenko i Wiaczesław Kyryłenko. Na wysokich miejscach znaleźli się też m.in. minister spraw zagranicznych Arsenij Jaceniuk, minister obrony narodowej Anatolij Hrycenko, byli ministrowie Jurij Pawlenko, Dawid Żwania i Oksana Biłozir, wokalista grupy Okean Elzy Światosław Wakarczuk, były mer Kijowa Ołeksandr Omelczenko, przewodniczący banku centralnego Wołodymyr Stelmach, popularna telewizyjna prezenterka Olha Herasymjuk oraz były przewodniczący Rady Najwyższej Iwan Pluszcz[4].

Lista Julii Tymoszenko

edytuj

Blok Julii Tymoszenko (ukr. Блок Юлії Тимошенко) tworzą:

Wśród kandydatów tzw. „mandatowej części listy” znaleźli się głównie dotychczasowi deputowani, m.in. były wicepremier Mykoła Tomenko, niedawny socjalista Josyp Winski, były szef Służby Bezpieczeństwa Ukrainy Ołeksandr Turczynow, były minister gospodarki Serhij Teriochin, grupa posłów-oligarchów, którzy do czasu pomarańczowej rewolucji wspierali Leonida Kuczmę (tj. Kostjantyn Żewaho (znajdujący się w pierwszej dziesiątce w rankingu najbogatszych Ukraińców), Tariel Wasadze (prezes konsorcjum UkrAvto), Bohdan Hubski (partner biznesowy Wiktora Medwedczuka nazywany kasjerem kuczmowskim) i inni)[5].

Średnie ugrupowania

edytuj

Pozostałe

edytuj
  • Regionalny Aktyw Ukrainy (ukr. Виборчий блок Людмили Супрун – Український Регіональний Актив), lider: Ludmiła Suprun – dawna partia władzy
  • Wszechukraińskie Zjednoczenie „Wolność” (ukr. Всеукраїнське об’єднання „Свобода”), lider Ołeh Tjahnybok – skrajna prawica.
  • Blok Wierki Serdiuczki – zawiązana przez kilka kanapowych partii z inicjatywy aktora Andrija Danyłko, nie została zgłoszona do komisji wyborczej.
  • Partia Wolnych Demokratów (ukr. Партія Вільних Демократів), lider: Mychajło Brodskyj – dawni sojusznicy Julii Tymoszenko, na liście znalazł się m.in. major Mykoła Melnyczenko, ochroniarz, który opublikował materiały związane ze śmiercią Georgija Gongadze.

Oficjalne wyniki

edytuj
Partia Głosy Procent Mandaty (zmiana) % mandatów lider
Partia Regionów 8 013 918 34,37% 175 -11 38,9% Wiktor Janukowycz
Blok Julii Tymoszenko 7 162 174 30,71% 156 +27 34,66% Julia Tymoszenko
Nasza Ukraina-Ludowa Samoobrona 3 301 012 14,15% 72 -9 16,00% Wiaczesław Kyryłenko, Jurij Łucenko
Komunistyczna Partia Ukrainy 1 257 397 5,39% 27 +6 6,00% Petro Symonenko
Ludowy Blok Łytwyna 924 568 3,96% 20 +20 4,44% Wołodymyr Łytwyn
Socjalistyczna Partia Ukrainy 668 185 2,86% 0 -33 0 Ołeksandr Moroz
Postępowa Partia Socjalistyczna Ukrainy 309 119 1,32% 0 - 0 Natalija Witrenko
Ogólnoukraińskie Zjednoczenie „Swoboda” 178 660 0,76% 0 - 0 Ołeh Tiahnybok
Partia Zielonych Ukrainy 94 505 0,40% 0 - 0 Wołodymyr Kosterin

Wyniki w regionach

edytuj
Mapy pokazują poparcie sześciu największych partii – procent wszystkich głosów w kraju (zmniejszony tekst)
 
Partia Regionów (34,37%)
 
Blok Julii Tymoszenko (30,71%
 
Nasza Ukraina-Ludowa Samoobrona (14,15%)
 
Komunistyczna Partia Ukrainy (5,39%)
 
Ludowy Blok Łytwyna (3,96%)
 
Socjalistyczna Partia Ukrainy (2,86%)


 
Najwyższe wyniki w regionach (procenty głosów ogólnokrajowych)
 
Wyniki według okręgów wyborczych (Procent głosów ogólnokrajowych)
 
Głosy na poszczególne partie (procenty według okręgów wyborczych)
 
Zmiana głosów 2006 do 2007 (procenty według okręgów wyborczych)
Region Liczba głosów % głosów PR BJuT NU-LS KPU LBŁ SPU
Ukraina 37 185 882 62,70 34,4 30,7 14,2 5,4 4,0 2,9
Wschód 63,8 66,5 7,5 3,4 7,3 2,2 4,9
obwód doniecki 3 620 888 66,0 76,0 4,5 2,0 6,8 1,0 1,3
obwód ługański 1 898 637 66,3 73,5 5,1 1,7 8,5 2,4 1,3
obwód charkowski 2 282 993 58,3 49,6 16,4 8,1 8,3 4,6 2,6
Południe 57,0 54,6 13,6 6,5 7,7 4,6 3,4
Autonomiczna Republika Krymu 1 568 070 55,8 61,0 6,9 8,2 7,6 3,9 1,9
obwód zaporoski 1 515 832 61,4 55,5 14,7 4,7 8,3 5,5 2,3
obwód mikołajowski 971 038 57,6 54,4 16,6 5,8 7,2 4,5 1,9
obwód odeski 1 851 868 54,5 52,2 13,7 6,5 6,2 5,1 7,2
obwód chersoński 893 442 55,5 43,2 23,1 9,1 9,1 3,7 2,5
Sewastopol 308 928 59,7 64,5 5,0 2,3 10,3 2,5 2,7
Centrum 60,5 30,6 34,8 11,8 6,4 4,7 2,4
obwód winnicki 1 342 608 64,5 12,6 50,0 18,6 5,0 3,1 2,5
obwód dniepropietrowski 2 810 168 58,9 48,7 20,8 6,2 7,6 5,0 1,3
obwód kirowohradzki 614 832 57,9 27,0 37,6 11,7 6,4 5,5 2,8
obwód połtawski 1250 952 61,9 24,8 37,9 14,5 6,5 4,9 3,0
obwód czerkaski 1 095 058 60,1 15,5 47,0 15,3 4,9 4,9 4,3
Północ 62,5 16,7 45,5 16,1 4,9 5,7 2,1
obwód żytomierski 1 044 852 62,5 22,4 37,0 15,1 5,8 8,3 2,5
obwód kijowski 1 679 197 61,9 13,0 53,4 15,1 3,0 5,1 2,2
obwód sumski 990 575 62,0 15,7 44,5 20,8 5,8 3,3 2,0
obwód czernihowski 939 072 61,8 20,7 41,9 14,9 6,7 4,2 2,9
Kijów 2 151 576 63,5 15,0 46,2 15,8 4,6 6,6 1,6
Zachód 68,4 8,3 48,9 29,1 1,8 3,2 1,6
obwód wołyński 801 557 71,0 6,7 57,6 20,0 2,7 4,6 1,9
obwód zakarpacki 946 525 52,1 19,8 28,9 31,1 1,8 6,0 3,5
obwód iwanofrankowski 1 080 296 72,6 3,0 50,7 36,8 0,8 1,0 0,8
obwód lwowski 2 002 372 73,9 4,2 50,4 36,0 1,0 1,1 0,6
obwód rówieński 865 092 68,7 10,4 51,0 20,8 2,4 6,1 2,1
obwód tarnopolski 870 214 76,5 3,0 51,6 35,2 0,7 1,6 1,1
obwód chmielnicki 1 083 968 66,3 14,1 48,2 18,4 4,0 6,6 1,7
obwód czerniowiecki 705 272 58,2 16,8 46,2 20,3 2,3 2,5 3,8
Ambasady 431 142 6,0 26,5 33,1 25,5 1,6 2,3 1,2

Sytuacja po wyborach

edytuj

Liderka BJuT i była premier Julia Tymoszenko zadeklarowała chęć utworzenia „koalicji pomarańczowej” z udziałem BJuT i koalicji NU-LS (i prawdopodobnie Bloku Łytwina). Jedynym kandydatem na premiera wydaje się być Julia Tymoszenko. W połowie października BJuT i NU-LS podpisały porozumienie koalicyjne, na podstawie jej premierem ma zostać Julia Tymoszenko, a przedstawiciel NU-LS Arsenij Jaceniuk ma objąć funkcję marszałka Najwyższej Rady Ukrainy. Resorty gospodarze obejmą ludzie Tymoszenko, natomiast MSZ, MON i MSW osoby nominowane przez NU-LS. W piątek 23 listopada zebrał się wreszcie parlament, ale ogłoszono przerwę w obradach do czwartku 29 listopada związku z brakiem ostatecznego kompromisu koalicyjnego 4 grudnia parlament głosami „pomarańczowych” wybrał Jaceniuka na marszałka Rady Najwyższej. 6 grudnia prezydent Wiktor Juszczenko przedłożył parlamentowi kandydaturę Tymoszenko na stanowisko premiera. Tymoszenko została oficjalnie premierem 18 grudnia. Poparło ją 226 deputowanych.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Portal gazeta.pl z dnia 27 maja 2007
  2. Centralna Komisja Wyborcza
  3. 20 sierpnia 2007 odbył się zjazd Pory zainicjowany przez przeciwników Władysława Kaskiwa, który zadecydował o wyjściu z koalicji i samodzielnym starcie w wyborach. Legalność zwołania zjazdu i podjętych uchwał wzbudziła ogólne wątpliwości, jednak komisja wyborcza zarejestrowała listę kandydatów Pory, wykluczając z niej Władysława Kaskiwa, którego konkurenci wpisali bez jego zgody na 31. miejsce listy (takie same, jakie otrzymał na liście Naszej Ukrainy). Ostatecznie po protestach lista Pory została unieważniona, a decyzja o wyjściu z bloku uznana za nieważną. unian.net, postanowienie CVK
  4. Lista kandydatów NS-NU na stronie oficjalnej
  5. Lista kandydatów BJuT na stronie oficjalnej

Bibliografia

edytuj