Wikipedia

Wybory parlamentarne w Hiszpanii w kwietniu 2019 roku

Hiszpańskie przedterminowe wybory do parlamentu

Wybory parlamentarne w Hiszpanii w kwietniu 2019 roku – przedterminowe wybory do Kongresu Deputowanych i Senatu, które odbyły się 28 kwietnia. Uprawnionych do głosowania było prawie 34,8 mln obywateli, którzy wybierali 350 posłów do Kongresu Deputowanych XIII kadencji i 208 z 266 senatorów.

Wybory parlamentarne w Hiszpanii w kwietniu 2019 roku
Państwo

 Hiszpania

Rodzaj

parlamentarne

Data przeprowadzenia

28 kwietnia 2019

Data zarządzenia

4 marca 2019
przez: Króla Hiszpanii Filipa VI

Ordynacja wyborcza

proporcjonalna

Głosowanie
poprzednie:
2016 		następne:
11.2019

W poprzednich wyborach parlamentarnych w 2016 roku sukces odniosła centroprawicowa Partia Ludowa (PP). Ponownie żadna z partii nie zdobyła większości parlamentarnej. Proces tworzenia rządu zakończył się w październiku 2016 roku, kiedy Mariano Rajoy przy wstrzymaniu się większości posłów PSOE otrzymał wotum zaufania dla swojego mniejszościowego rządu[1]. Lecz w maju 2018 roku w związku z licznymi aferami korupcyjnymi z wieloma politykami PP, socjaliści pod wodzą Pedro Sáncheza wysunęli wniosek o wotum nieufności dla drugiego rządu Mariano Rajoya. Wniosek poparły: koalicja partii lewicowych pod wodzą Podemos oraz katalońscy i baskijscy nacjonaliści[2]. 1 czerwca 2018 roku wniosek o wotum nieufności przeszedł stosunkiem 180 do 169 głosów i 1 głosu wstrzymującego[3]. W konsekwencji Rajoy został odwołany z funkcji premiera, a następnego dnia szef PSOE Sanchez utworzył swój mniejszościowy rząd. W lutym 2019 roku partie opozycyjne oraz katalońscy nacjonaliści i galicyjska En Marea przegłosowały swój sprzeciw wobec projektowi budżetu na rok 2019 (stosunkiem głosów 158 za – 191 przeciw)[4]. W następstwie wyników głosowania Sanchez zwrócił się do Króla Filipa VI o rozwiązanie Kortezów i zarządzenie wyborów przedterminowych, co nastąpiło na mocy Dekretu Królewskiego z 4 marca 2019 r[5].

Status grup parlamentarnych w momencie rozwiązania parlamentu edytuj

Kongres Deputowanych
Grupa parlamentarna Liczba posłów
Grupa Ludowców w Kongresie (PP) 137
Grupa Socjalistów (PSOE) 84
Konfederacyjna Grupa UP-ECP-Marea (Podemos+IU) 67
Grupa Obywateli (Ciudadanos) 32
Grupa Republikańskiej Lewicy (ERC) 9
Baskijska Grupa PNV 5
Grupa mieszana 16
Senat
Grupa parlamentarna Liczba senatorów
Grupa Ludowców w Senacie (PP) 147
Grupa Socjalistów (PSOE) 60
Grupa Podemos (Podemos) 20
Grupa Republikańskiej Lewicy (ERC) 12
Baskijska Grupa PNV w Senacie 6
Grupa Nacjonalistycznych Senatorów (PDeCAT+CC) 6
Grupa mieszana 15

Główne partie polityczne biorące udział w wyborach edytuj

Partia lub koalicja Lider Ideologia
Partia Ludowa (PP)   Pablo Casado Konserwatyzm
Chrześcijańska demokracja
Hiszpańska Socjalistyczna Partia Robotnicza (PSOE)   Pedro Sánchez Socjaldemokracja
Unidas Podemos   Pablo Iglesias Socjalizm demokratyczny
Demokracja bezpośrednia
Lewicowy populizm
Obywatele – Partia Obywatelska (Ciudadanos)   Albert Rivera Liberalizm
Republikańska Lewica Katalonii – Suwerenni (ERC-Sobiranistes)
  • Republikańska Lewica Katalonii (ERC)
  • Suwerenni (Sobiranistes)
   Oriol Junqueras[6] Dążenie do niepodległości Katalonii
Socjaldemokracja
Socjalizm demokratyczny
Razem dla Katalonii – Razem (JxCat-Junts)
  • Europejska Partia Demokratyczna Katalonii (PDeCAT)
  • Wezwanie Narodowe dla Niepodległości (CNxR)
   Jordi Sánchez[6] Dążenie do niepodległości Katalonii
Liberalizm
Nacjonalistyczna Partia Basków (EAJ/PNV)   Aitor Esteban Baskijski nacjonalizm
Chrześcijańska demokracja
Konserwatywny liberalizm
Koalicja Kompromis (Compromís)   Joan Baldoví Walencki nacjonalizm
Zielony socjalizm
Jedność Kraju Basków (EH Bildu)
 
 Oskar Matute Dążenie do niepodległości Kraju Basków
Socjalizm
Koalicja Kanaryjska – Kanaryjska Partia Nacjonalistyczna (CC-PNC)
  • Koalicja Kanaryjska (CC)
  • Kanaryjska Partia Nacjonalistyczna (PNC)
  • Niezależna Grupa Herreńska (AHI)
   Ana Oramas Regionalizm
Kanaryjski nacjonalizm
Centryzm
Vox   Santiago Abascal Narodowy konserwatyzm
Nacjonalizm
Centralizacja państwa
Prawicowy populizm

Unia Ludowa Nawarry, PP i Ciudadanos utworzyły koalicję Navarra Suma (NA+) na te wybory i wybory regionalne w maju. W Galicji En Marea postanowiła o wystawieniu osobnej od Unidas Podemos listy. Na Balearach utworzono koalicję partii Więcej dla Majorki (Mes), Więcej dla Minorki (MpM), Teraz Ibiza (Ara Eivissa) i ERC pod nazwą Veus Progressistes (Postępowe Głosy), w Senacie ta koalicja jest poszerzona o Podemos i Zjednoczoną Lewicę.

Kampania edytuj

Hasła wyborcze edytuj

Partia lub koalicja Oryginalne hasło W tłumaczeniu na polski
PP « Valor seguro » „Bezpieczna wartość”
PSOE « La España que quieres / ❤ »
« Haz que pase »
« Estamos muy cerca » 		„Hiszpania, którą chcesz / ❤”
„Zrób to”
„Jesteśmy bardzo blisko”
Unidas Podemos « La historia la escribes tú » „Historia jest pisana przez ciebie”
Ciudadanos « ¡Vamos Ciudadanos! » „Naprzód Obywatele”
ERC-Sobiranistes « Va de llibertat » „Idziemy po wolność”
JxCat-Junts « Tu ets la nostra força. Tu ets la nostra veu » „Jesteś naszą siłą. Jesteś naszym głosem”
EAJ/PNV « Nos mueve Euskadi. Zurea, gurea » „Kraj Basków nas rozwija. Co twoje, to nasze”
Compromís « Imparables » „Niepokonani”
EH Bildu « Erabaki. Para avanzar » „Zdecyduj. By uczynić postęp”
Vox « Por España » „Dla Hiszpanii”

Debaty przedwyborcze edytuj

Najważniejsze debaty wyborcze przed wyborami parlamentarnymi w 2019 roku (z oglądalnością powyżej miliona widzów)
Data Organizator Gospodarz(-e)  O  Obecny  I  Inny kandydat  NZ  Niezaproszony
PP PSOE UP Cs ERC JxCat PNV Vox Przypisy
13 kwietnia La Sexta Inaki Lopez O
Uriarte 		O
M.J. Montero 		O
I. Montero 		O
Arrimadas 		NZ [7]
16 kwietnia RTVE Xabier Fortes I
A. de Toledo 		I
M.J. Montero 		I
I. Montero 		I
Arrimadas 		I
Rufián 		NZ O
Esteban 		NZ [8]
22 kwietnia O
Casado 		O
Sánchez 		O
Iglesias 		O
Rivera 		NZ [9]
23 kwietnia Atresmedia Ana Pastor
Vicente Valles 		[10]

Wyniki i frekwencja edytuj

Frekwencja edytuj

Wspólnota autonomiczna 14:00 18:00 Ostateczna
Andaluzja 38.94% 57.25% 73.31%
Aragonia 44.65% 62.32% 77.62%
Asturia 40.15% 58.67% 73.35%
Baleary 38.1% 54.42% 67.58%
Ceuta (miasto autonomiczne) 30.47% 48.84% 63.97%
Estremadura 42.88% 60.22% 76.31%
Galicja 36.97% 58.93% 73.97%
Kantabria 43.12% 63.64% 78.09%
Kastylia-La Mancha 42.71% 62.35% 78.02%
Kastylia i León 41.8% 62.0% 78.24%
Katalonia 43.52% 64.2% 77.58%
Kraj Basków 41.75% 60.05% 74.52%
La Rioja 44.76% 61.62% 78.11%
Madryt 43.61% 65.11% 79.75%
Melilla (miasto autonomiczne) 28.14% 45.45% 63.02%
Murcja 43.41% 61.85% 75.69%
Nawarra 43.79% 60.97% 76.29%
Walencja 45.87% 61.67% 76.34%
Wyspy Kanaryjskie 30.72% 51.0% 68.14%
W całym kraju 41.49% 60.76% 75.75%
Źródło: Avances de participación – Elecciones generales 2019

Kongres Deputowanych edytuj

Wyniki wyborów do Kongresu Deputowanych w 2019 roku
 
Partie i koalicje Liczba głosów Mandaty
Głosy % ±pp Suma +/−
Hiszpańska Socjalistyczna Partia Robotnicza (PSOE) 7,480,755 28.68 +6.05 123 +38
Partia Ludowa (PP) 4,356,023 16.70 –15.87 66 –69
Obywatele – Partia Obywatelska (Cs) 4,136,600 15.86 +2.68 57 +25
Unidas Podemos (Unidas Podemos) 3,732,929 14.31 –5.40 42 –24
Unidas Podemos (Podemos–IU–eQuo) 3,118,191 11.95 –4.21 35 –19
En Comú Podem (ECP) 614,738 2.36 –1.19 7 –5
Vox (Vox) 2,677,173 10.26 +10.06 24 +24
Republikańska Lewica Katalonii – Suwerenni (ERC–Sobiranistes) 1,019,558 3.91 +1.28 15 +6
Razem dla Katalonii – Razem (JxCat–Junts) 497,638 1.91 –0.10 7 –1
Nacjonalistyczna Partia Basków (EAJ/PNV) 394,627 1.51 +0.32 6 +1
Animalistyczna Partia Przeciwko Maltretacji Zwierząt (PACMA) 326,045 1.25 +0.06 0 ±0
Jedność Kraju Basków (EH Bildu) 258,840 0.99 +0.22 4 +2
Koalicja Kompromis: Bloc–IdPV–VerdsEquo (Compromís 2019) 172,751 0.66 New 1 +1
Koalicja Kanaryjska – Kanaryjska Partia Nacjonalistyczna (CCa–PNC) 137,196 0.53 +0.20 2 +1
Wolny Lud–Jesteśmy Alternatywą–Piraci: Front Republika (Front Republicà) 113,008 0.43 New 0 ±0
Navarra Suma (NA+) 107,124 0.41 –0.12 2 ±0
Galicyjski Blok Nacjonalistyczny (BNG) 93,810 0.36 +0.17 0 ±0
Regionalna Partia Kantabrii (PRC) 52,197 0.20 New 1 +1
Pozostałe partie 329,856 1.26 0 ±0
Głosy puste 199,511 0.76 +0.02
Suma 26,085,641 350 ±0
Głosy ważne 26,085,641 98.96 –0.11
Głosy nieważne 275,410 1.04 +0.11
Frekwencja 26,361,051 75.75 +9.27
Absencja 8,437,153 24.25 –9.27
Zarejestrowani wyborcy 34,799,107
Źródło: Total nacional – Congreso

Senat edytuj

Wyniki wyborów do Senatu w 2019 roku
 
Partie i koalicje Wybrani
bezpośrednio 		Nominowani
przez parl.
regionalne 		Suma
Mandaty +/−
Hiszpańska Socjalistyczna Partia Robotnicza (PSOE) 123 +81 18 141
Hiszpańska Socjalistyczna Partia Robotnicza (PSOE) 120 +78 17 137
Partia Socjalistów Katalonii (PSC) 3 +3 1 4
Partia Ludowa (PP) 54 –73 19 73
Partia Ludowa (PP) 54 –72 19 73
Foro Asturias (FAC) 0 –1 0 0
Unidas Podemos (Unidas Podemos) 0 –16 6 6
Unidas Podemos (Podemos–IU–eQuo) 0 –12 5 5
En Comú Podem (ECP) 0 –4 1 1
Republikańska Lewica Katalonii – Suwerenni (ERC–Sobiranistes) 11 +1 2 13
Obywatele – Partia Obywatelska (Cs) 4 +4 6 10
Razem dla Katalonii – Razem (JxCat–Junts) 2 ±0 2 4
Koalicja Kompromis (Compromís) 0 ±0 1 1
Nacjonalistyczna Partia Basków (EAJ/PNV) 9 +4 1 10
Navarra Suma (NA+) 3 +2 0 3
Jedność Kraju Basków (EH Bildu) 1 +1 1 2
Sortu (Sortu) 1 +1 1 2
Solidarność Basków (EA) 0 ±0 0 0
Grupa Socjalistów Gomery (ASG) 1 ±0 0 1
Vox (Vox) 0 ±0 1 1
Koalicja Kanaryjska – Kanaryjska Partia Nacjonalistyczna (CCa–PNC) 0 –1 1 1
Koalicja Kanaryjska – Kanaryjska Partia Nacjonalistyczna (CCa-PNC) 0 ±0 1 1
Niezależna Grupa Herreńska (AHI) 0 –1 0 0
Nueva Canarias (NCa) 0 –1 0 0
Partia Aragońska (PAR) 0 –2 0 0
Suma 208 ±0 58 266
Źródło: Total nacional – Senado

Następstwo wyborów edytuj

Wybory zakończyły się zwycięstwem Hiszpańskiej Socjalistycznej Partii Robotniczej premiera Pedro Sáncheza. Było to pierwsze zwycięstwo tej partii od 2008 roku. PSOE wygrała w dużej większości okręgów wyborczych (prowincji) i w 14 na 17 wspólnot autonomicznych oraz w mieście autonomicznym Ceuta. Blok partii prawicowych PP-Cs-Vox zdobył tylko 42,9% głosów i 147 mandatów poselskich (149 uwzględniając liczbę posłów centroprawicowej koalicji Navarra Suma) w porównaniu do 165 miejsc i 43,0% głosów zdobytych w sumie przez PSOE i Unidas Podemos. PSOE Sáncheza była wskutek tego jedyną partią, która miała realne szanse na stworzenie rządu przy wsparciu mniejszych partii[11]. Dodatkowo po raz pierwszy od 30 lat PSOE zdobyła większość mandatów w Senacie[12]. Socjaliści odzyskali kontrolę nad Senatem po 23 latach dominacji senatorów centroprawicowej Partii Ludowej.

Poparcie wyborcze dla ludowców gwałtownie spadło i zaliczyło najgorszy wynik od powstania partii w 1989 roku. PP pozostała największą partią jedynie w 4 prowincjach: Ávili, Lugo, Ourense i Salamance oraz w mieście autonomicznym Melilla. Ludowcy nie wygrali jednak w żadnej wspólnocie autonomicznej, nawet w Galicji, gdzie prawica przegrała z socjalistami po raz pierwszy od odnowienia demokracji w II poł. lat 70[13][14]. Partia Ludowa straciła w porównaniu z wyborami w 2016 roku ponad 3.5 miliona głosów. Według powyborczych analiz 1.4 mln wyborców PP z 2016 roku oddało tym razem swój głos na partię Obywatele Alberta Rivery, ponad 1.6 mln głosów padło na skrajnie prawicowy Vox, ok. 400 tys. wyborców nie poszło na wybory, a ok. 300 tys. oddało głos na socjalistów[15].

Po utracie ponad połowy mandatów w Kongresie, kierownictwo Partii Ludowej odwołało Javiera Maroto ze stanowiska szefa kampanii. Sam Maroto stracił swój mandat poselski z prowincji Álava na rzecz EH Bildu (proniepodległościowej lewicy) i po raz pierwszy do 1979 roku prawica nie uzyskała reprezentanta do Kongresu z tej prowincji. Pablo Casado, lider PP, którego przesunięcie partii na pozycje bardziej prawicowe, i budzące kontrowersje przywództwo zostało nazwane przez komentatorów, w świetle wyników wyborów, „samobójstwem”[16], odmówił rezygnacji i zamiast tego zaproponował powrót partii na pozycje bardziej centrowe. Zrobił to pod presją przywódców regionalnych struktur PP na miesiąc przed wyborami samorządowymi i do parlamentów regionalnych zaplanowanymi na 26 maja[17].

Skrajna prawica natomiast weszła do parlamentu po raz pierwszy do 40 lat, kiedy Blas Pinar, lider ultraprawicowej, faszystowskiej Unii Narodowej, zdobył mandat w Kongresie. Vox zostało pierwszą skrajnie prawicową partią w Hiszpanii, która uzyskała możliwość stworzenia swojej grupy parlamentarnej[11][18].

Głosowanie nad udzieleniem wotum zaufania Pedro Sánchezowi
Kandydat na premiera Data głosowania Głosy                           Suma
 
Pedro Sánchez
 
23 lipca 2019
Potrzebna większość:
Absolutna (176/350)
 Za 123 1
124/350
  Przeciw 66 57 1 24 14 4 2 2
170/350
Wstrzymało się 32 7 6 4 2 1
52/350
Nieobecni 1 3
4/350
25 lipca 2019
Potrzebna większość:
Zwykła 		Za 123 1
124/350
  Przeciw 66 57 24 4 2 2
155/350
Wstrzymało się 33 14 7 6 4 2 1
67/350
Nieobecni 1 3
4/350
Źródło:[19][20]
Czterej deputowani nie są obecni na głosowaniach ze względu na trwający wobec nich proces sądowy o zorganizowanie referendum niepodległościowego w Katalonii w roku 2017; są to: Oriol Junqueras (Republikańska Lewica Katalonii), Jordi Sánchez (Razem dla Katalonii), Josep Rull (Razem dla Katalonii) i Jordi Turull (Razem dla Katalonii)[19]

Przypisy edytuj

  1. ↑ Sam Jones, Spain avoids third election and ends 10-month political impasse, „The Guardian”, 29 października 2016, ISSN 0261-3077 [dostęp 2019-04-28] (ang.).
  2. ↑ Spain's Prime Minister Rajoy set to be forced out [online], The Independent, 31 maja 2018 [dostęp 2019-04-28] (ang.).
  3. ↑ Hiszpania: Rajoy odwołany z funkcji premiera, wybrano jego następcę [online], rmf24.pl [dostęp 2019-04-28] (pol.).
  4. ↑ Irene Castro, El Congreso tumba los Presupuestos y Sánchez comunicará su decisión sobre las elecciones el viernes [online], eldiario.es [dostęp 2019-04-28] (hiszp.).
  5. ↑ https://www.boe.es/boe/dias/2019/03/05/pdfs/BOE-A-2019-3109.pdf
  6. ↑ a b Obecnie przebywa w więzieniu w Madrycie
  7. ↑ María Jesús Montero, Edurne Uriarte, Irene Montero e Inés Arrimadas inauguran la campaña electoral en laSexta Noche [online], LaSexta, 9 kwietnia 2019 [dostęp 2019-04-28] (hiszp.).
  8. ↑ RTVE.es, Elecciones generales 2019 – Debate a 6 en RTVE [online], RTVE.es, 14 kwietnia 2019 [dostęp 2019-04-28] (hiszp.).
  9. ↑ Irene Castro, Pedro Sánchez rectifica y acepta ahora dos debates: uno el día 22 en TVE y otro el 23 en Atresmedia [online], eldiario.es [dostęp 2019-04-28] (hiszp.).
  10. ↑ Atresmedia readapta su debate del 23A a cuatro candidatos tras el requerimiento de la Junta Electoral [online], LaSexta, 16 kwietnia 2019 [dostęp 2019-04-28] (hiszp.).
  11. ↑ a b Gemma Robles, El PSOE lidera España [online], elperiodico, 29 kwietnia 2019 [dostęp 2019-05-05] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-29] (hiszp.).
  12. ↑ Europa Press, El PSOE se impone en el Senado con 121 escaños, alcanza la mayoría absoluta y aleja la aplicación de otro 155 [online], europapress.es, 29 kwietnia 2019 [dostęp 2019-05-05].
  13. ↑ Elecciones 2019: El PSOE, al borde de gobernar sin los separatistas ante la debacle del PP [online], ELMUNDO, 28 kwietnia 2019 [dostęp 2019-05-05] (hiszp.).
  14. ↑ David Lombao, Los socialistas gallegos sueñan con la Xunta tras imponerse por primera vez en las urnas a un PP desconcertado [online], eldiario.es [dostęp 2019-05-05] (hiszp.).
  15. ↑ El PP perdió 1,6 millones de votos con Vox y 1,4 con Ciudadanos [online], ELMUNDO, 30 kwietnia 2019 [dostęp 2019-05-05] (hiszp.).
  16. ↑ Sánchez gana y la derecha se suicida [online], El Confidencial, 29 kwietnia 2019 [dostęp 2019-05-05] (hiszp.).
  17. ↑ Iñigo Aduriz, Casado hunde al PP con el peor resultado de su historia y no dimite a un mes de las autonómicas y municipales [online], eldiario.es [dostęp 2019-05-05] (hiszp.).
  18. ↑ Vox no triunfa en Madrid ni en los barrios obreros [online], La Vanguardia, 2 maja 2019 [dostęp 2019-05-05].
  19. ↑ a b Anabel Díez, Javier Casqueiro, Pedro Sánchez pierde la primera votación de su investidura, „El País”, Madrid, 24 lipca 2019, ISSN 1134-6582 [dostęp 2019-07-25] (hiszp.).
  20. ↑ Pedro Sánchez pierde la investidura, „El País”, Madrid, 25 lipca 2019, ISSN 1134-6582 [dostęp 2019-07-25] (hiszp.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wybory_parlamentarne_w_Hiszpanii_w_kwietniu_2019_roku&oldid=73500556”