Wybory parlamentarne w III Rzeszy w listopadzie 1933 roku
Wybory parlamentarne do Reichstagu, odbyły się 12 listopada 1933. Były to drugie wybory w Niemczech w 1933, ale zarazem pierwsze w III Rzeszy.
Okres po wyborach do Reichstagu w marcu 1933 charakteryzował się ustanowieniem jednopartyjnej dyktatury Narodowosocjalistycznej Niemieckiej Partii Robotników (NSDAP) i wykluczeniem innych sił politycznych z życia publicznego. Wszystkie partie opozycyjne zostały zdelegalizowane na mocy ustawy rządu Rzeszy z 14 lipca 1933[1], a wyborcom przedstawiono tylko jedną listę, na którą można było głosować „TAK” lub „NIE”, złożoną z członków NSDAP oraz niewielkiej liczby bezpartyjnych znanych osób, wspierających reżim kanclerza Rzeszy Adolfa Hitlera. Głosowanie odbywało się w atmosferze terroru. Wielu wyborców obawiało się, że każdy, kto zagłosuje na „NIE”, zostanie za to wykryty i ukarany. W niektórych społecznościach wyborcom grożono dotkliwymi represjami, jeśli ośmielą się głosować na „NIE”, a nawet jeśli w ogóle nie wezmą udziału w wyborach[2]. Mimo to aż 3,3 mln wyborców oddało „nieważne” głosy.
Na liście NSDAP, „TAK” zaznaczyło 92,11% głosujących. Stwierdzono 7,89% nieważnych głosów[4].
Partia | Głosy | % | Miejsca |
---|---|---|---|
NSDAP | 39 655 224 | 92,11 | 661 |
Nieważne głosy | 3 398 249 | 7,89 | – |
Razem | 43 053 473 | 100 | 661 |
Frekwencja | 95,3% |
Przypisy
edytuj- ↑ Gesetz gegen die Neubildung von Parteien. vom 14. Juli 1933.. verfassungen.de. [dostęp 2022-07-13]. (niem.).
- ↑ William L. Shier: Powstanie i upadek III Rzeszy. T. I: Hitler i narodziny III Rzeszy. Oświęcim: Wydawnictwo Napoleon V, 2019, s. 260. ISBN 978-83-7889-946-4.
- ↑ Die Ergebnisse in den 35 deutschen Wahlkreisen, „Grünberger Wochenblatt”, 14 listopada 1933 [dostęp 2022-07-09] , Wyniki wyborów i frekwencja w poszczególnych okręgach wyborczych.
- ↑ Tadeusz Kotłowski: Niemcy. Dzieje państwa i społeczeństwa 1890–1945, Kraków 2008.