Wybory parlamentarne w II Rzeczypospolitej

Wybory parlamentarne w Polsce w II Rzeczypospolitej

Rzeczpospolita
Polska

Godło II RP

Ten artykuł jest częścią serii:
Ustrój i polityka II RP



Wybory parlamentarne w okresie II Rzeczypospolitej przeprowadzane były w latach: 1919, 1922, 1928, 1930, 1935 i 1938. Mianem wyborów pięcioprzymiotnikowych można określić jedynie wybory z 1919 i 1922 roku. Zostały one przeprowadzone na mocy dekretu wydanego przez Józefa Piłsudskiego z 28 listopada 1918 r. W pozostałych przypadkach, gdzie obowiązywała ordynacja z 1922 roku, dochodziło do łamania prawa poprzez użycie siły (zamach majowy), manipulacje przy prawach wyborczych (1935), aresztowania posłów (wybory z 1930 roku) czy przyjęcia nowej konstytucji i ordynacji większościowej gwarantującej zwycięstwo sanacji w 1935 roku.

Wybory Sejmu Ustawodawczego w 1919 roku edytuj

Wybory do Sejmu Ustawodawczego odbyły się 26 stycznia 1919.

Komitet wyborczy % głosów
Związek Ludowo-Narodowy 37%
Polskie Stronnictwo Ludowe „Wyzwolenie” 17%
PPS i Polska Partia Socjalno-Demokratyczna Galicji i Śląska Cieszyńskiego 12,5%
Polskie Stronnictwo Ludowe Piast 8,5%
Polskie Stronnictwo Ludowe – Lewica 4%
Polskie Zjednoczenie Ludowe 3,3%
Stronnictwo Katolicko-Ludowe 1,8%
Narodowy Związek Robotniczy 1,8%

Wybory do Sejmu I kadencji w 1922 roku edytuj

Wybory do Sejmu I kadencji odbyły się w dniach 5/12 listopada 1922, w ich wyniku poszczególne komitety uzyskały następującą liczbę mandatów:

Komitet wyborczy Mandaty w Sejmie Mandaty w Senacie
Związek Ludowo-Narodowy 98 29
Blok Mniejszości Narodowych 20 6
Polskie Stronnictwo Ludowe Piast 70 17
Polskie Stronnictwo Ludowe „Wyzwolenie” 48 8
Chrześcijańska Demokracja 43 7
Polska Partia Socjalistyczna 41 7
Stronnictwo Chrześcijańsko-Narodowe 28 11
Narodowa Partia Robotnicza 18 3
Chłopskie Stronnictwo Radykalne 4 0
Pozostali 5 4
Suma 444 111

Wybory do Sejmu II kadencji w 1928 roku edytuj

Wybory odbyły się w dniach 4/11 marca 1928 roku.

Komitet wyborczy Mandaty w Sejmie Mandaty w Senacie
Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem 125 48
Polska Partia Socjalistyczna 64 10
Blok Mniejszości Narodowych 61 22
Polskie Stronnictwo Ludowe „Wyzwolenie” 41 7
Związek Ludowo-Narodowy 38 9
Chrześcijańska Demokracja 34 6
Polskie Stronnictwo Ludowe Piast 30 2
Stronnictwo Chłopskie 25 3
Narodowa Partia Robotnicza 11 3
Związek Robotników i Chłopów 7 0
Pozostali 8 1
Suma 444 111

Wybory do Sejmu III kadencji „brzeskie” 1930[1] edytuj

Partia/Koalicja Sejm Senat
Numer % Numer %
Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem 247 76
Stronnictwo Narodowe 64 12
Chrzescijańska Demokracja 14 2
Centrolew (koalicja 5 partii poniżej) 14
Polskie Stronnictwo Ludowe Piast 15 14 jako sojusz Centrolewu
Narodowa Partia Robotnicza 10 14 jako sojusz Centrolewu
Stronnictwo Chłopskie 17 14 jako sojusz Centrolewu
Polskie Stronnictwo Ludowe „Wyzwolenie” 14 14 jako sojusz Centrolewu
Polska Partia Socjalistyczna 24 14 jako sojusz Centrolewu
Polska Partia Socjalistyczna-Lewica 1
Komunistyczna Partia Polski 5
Blok Ukraińsko-Białoruski 21 4
Blok Mniejszości Narodowych 12 3

Wybory do Sejmu IV kadencji w 1935 roku edytuj

Komitet wyborczy liczba mandatów w Sejmie liczba mandatów w Senacie
Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem 153 60
Mniejszości Narodowe 55 4

Wybory do Sejmu V kadencji w 1938 roku edytuj

Komitet wyborczy mandaty sejm mandaty senat
Obóz Zjednoczenia Narodowego 161 47
Mniejszości Narodowe 55

Przypisy edytuj

  1. Wybory brzeskie, Historia Polska i Świat 1815-2004, Wydawnictwo Scholar, s. 291–292.

Bibliografia edytuj