Wybory parlamentarne w Polsce w 1928 roku

Wybory parlamentarne w Polsce w 1928 roku – wybory przeprowadzone 4 marca 1928 r. (do Sejmu) i tydzień później – 11 marca (do Senatu) po zakończeniu w 1927 roku poprzedniej kadencji. Dwa lata po dokonaniu przez Józefa Piłsudskiego zamachu majowego zwyciężyło nowo utworzone ugrupowanie sanacyjne, Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem.

Wynik listy Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem w wyborach do Sejmu 1928 roku
Wyniki listy Bloku Katolicko-Narodowego w wyborach do Sejmu 1928 roku

Zasady

edytuj

Wybory odbywały się na podstawie ustawy z dnia 28 lipca 1922 r. ordynacja wyborcza do Sejmu RP[1]. 372 posłów wybrano w 64 okręgach wyborczych. W dniu 15 marca Państwowa Komisja Wyborcza dokonała podziału 72 mandatów pomiędzy 9 list państwowych, z list które uzyskały posłów co najmniej w sześciu okręgach.

W wyborach uczestniczyło 717 list, z tego 137 nie przyłączonych do list państwowych i 580 list przyłączonych. Na okręg przeciętnie przypadało dwanaście list.

Po wyborach wpłynęły 183 protesty wyborcze do Sądu Najwyższego. W większości dotyczyły one Kresów wschodnich. W marcu 1928 r. na wniosek PPS powołano w Sejmie komisję nadzwyczajną ds. nadużyć wyborczych.

Frekwencja

edytuj

W wyborach do Sejmu wzięło udział 11 728 360 osób, co stanowiło 78,3% uprawnionych do głosowania. Najwyższa frekwencja wystąpiła w okręgach: Katowice – 93,93%, Królewska Huta – 92,64%. Ostrów Wielkopolski – 90,46%, Konin – 89,96%, Szamotuły – 89,34, powiat poznański – 89,15%, Cieszyn – 89,13%.

Najniższa frekwencja wyborcza była w okręgach: Poznań – miasto – 59,61%, Lwów – miasto – 61,12%, Nowogródek – 62,23%, Święciany – 62,30%, Łuck – 63,12%.

Wyniki

edytuj

W wyborach w marcu 1928 r. następujące listy uzyskały mandaty:

Numer listy Lista Liczba głosów % głosów Mandaty
w okręgach
Mandaty
z listy państwowej
Suma mandatów
Lista nr 1 Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem 2.399.032 21,0% 102 23 125
Lista nr 2 Polska Partia Socjalistyczna 1.481.279 13,0% 52 12 64
Lista nr 3 PSL „Wyzwolenie” 834.448 7,3% 33 7 40
Lista nr 7 Narodowa Partia Robotnicza 228.088 2,0% 12 2 14
Lista nr 8 Robotnicze Socjalistyczne Zjednoczenie (Sel-Rob) 179.536 1,6% 4 0 4
Lista nr 10 Stronnictwo Chłopskie 618.503 5,1% 22 4 26
Lista nr 13 Jedność Robotniczo-Chłopska 217.298 1,9% 7 0 7
Lista nr 14 Związek Chłopski 135.276 1,2% 3 0 3
Lista nr 17 Zjednoczenie Narodowe Żydowskie w Małopolsce 240.780 2,1% 6 0 6
Lista nr 18 Blok Mniejszości Narodowych w Polsce 1.438.725 12,6% 45 10 55
Lista nr 19 Sel-Rob-Lewica 143.475 1,2% 3 0 3
Lista nr 20 „Ruska” 133.196 1,2% 1 0 1
Lista nr 21 Narodowo-Państwowy Blok Pracy[2] 146.946 1,3% 5 0 5
Lista nr 22 Blok Ukraińskich Socjalistycznych i Włościańsko-Robotniczych partii 268.677 2,4% 2 0 2
Lista nr 24 Blok Katolicko-Narodowy 925.744 8,1% 30 7 37
Lista nr 25 Polski Blok Katolicki PSL „Piast i Chrześcijańskiej Demokracji 770.891 6,7% 28 5 33
Lista nr 26 Ukraińska Partia Pracy 44.919 0,4% 1 0 1
Lista nr 30 Katolicka Unia Ziem Zachodnich[3] 193.323 1,5% 3 0 3
Lista lokalna nr 36 Zjednoczona Lewica Chłopska „Samopomoc” (Lublin) 18.122 1 0 1
Lista lokalna nr 37 Zjednoczenie Robotnicze (komuniści) (Łódź) 49.230 2 0 2
Lista lokalna nr 38 Polski Blok Katolicki (grupa Korfantego) (Śląsk) 109.606 3 0 3
Lista lokalna nr 39 „Obóz Rolników” (Białystok) 19.607 1 0 1
Lista lokalna nr 39 „Zmagań za interesy Robotników i Włościan” (białoruska) (Nowogródek) 71.706 2 0 2
Lista lokalna nr 41 „Białoruscy Włościanie i Rolnicy” (Lida) 35.076 3 0 3

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Dz.U. z 1922 r. nr 66, poz. 590, z późn. zm.
  2. Faktycznie lista BBWR.
  3. Odpowiednik BBWR w Wielkopolsce i Na Pomorzu.

Bibliografia

edytuj
  • Tadeusz i Karol Rzepeccy, Sejm i Senat 1928 – 1933, Poznań 1928
  • Andrzej Ajnenkiel, Historia Sejmu Polskiego, Tom II Cześć II (II Rzeczpospolita), Warszawa 1989 ISBN 83-01-09500-8.