Wikipedia

Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 2020 roku

Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych

Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 2020 roku – pięćdziesiąte dziewiąte wybory prezydenckie, w wyniku których wyłoniony został czterdziesty szósty prezydent Stanów Zjednoczonych na kolejne cztery lata. Ówcześnie urzędujący prezydent Donald Trump z Partii Republikańskiej ubiegał się o reelekcję, a jego największym konkurentem był Joe Biden z Partii Demokratycznej. Wybory powszechne odbyły się 3 listopada 2020, a posiedzenie Kolegium Elektorów 14 grudnia 2020.

Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 2020 roku
Państwo

 Stany Zjednoczone

Rodzaj

wybory prezydenckie

Data przeprowadzenia

3 listopada 2020 (głosowanie powszechne)
14 grudnia 2020 (kolegium elektorów)

Głosowanie
poprzednie:
2016 		następne:
2024
Multimedia w Wikimedia Commons

Chociaż wybory powszechne odbyły się 3 listopada to, zależnie od jurysdykcji, wyborcy mogli brać udział we wczesnym głosowaniu osobiście lub korespondencyjnie. W niektórych stanach głosy wysłane do 3 listopada były przyjmowane i liczone kilka dni po tej dacie[1]. W wyborach zostało oddanych ponad 158 milionów głosów[2], co jest najwyższym wynikiem w historii Stanów Zjednoczonych. Forma głosowania była o tyle istotna, że Donald Trump zapowiadał składanie protestów, jeśli miałby przegrać przy znaczącej liczbie głosów oddanych listownie[3]. Po przegranych przez niego wyborach powszechnych zaczął rozpowszechniać bezpodstawne tezy mówiące o sfałszowaniu wyborów[4], a także o tym że dochodziło do oszustw wyborczych[5]. Prawnicy Donalda Trumpa złożyli ponad 80 pozwów w stanach Georgia, Michigan, Nevada, Arizona, Wisconsin i Pensylwania, a także w stanowych i federalnym sądach najwyższych, z których żaden nie został rozstrzygnięty na korzyść Donalda Trumpa[6].

24 listopada Generalna Administracja Usług uznała Joego Bidena za zwycięzcę wyborów i rozpoczęła formalny proces przekazania administracji prezydenta-elekta kontroli nad agencjami federalnymi[7].

6 stycznia 2021 roku, połączone izby Kongresu Stanów Zjednoczonych certyfikowały 306 głosów elektorskich oddanych na Joego Bidena oraz 232 głosy elektorskie oddane na Donalda Trumpa. 20 stycznia 2021 roku Joe Biden został zaprzysiężony na 46. prezydenta Stanów Zjednoczonych, przez przysięgę na swoją rodzinną Biblię w obecności prezesa Sądu Najwyższego Johna Robertsa. Po raz czwarty w historii i po raz pierwszy od 152 lat, ustępujący prezydent nie wziął udziału w inauguracji swojego następcy.

2016 ← 3 XI 2020 → 2024 Joe Biden Donald Trump
Mapa z wynikami wyborów
Mapa z wynikami wyborów
 Fotografia portretowa Joego Bidena.
Fotografia portretowa Donalda Trumpa
Partia polityczna Partia Demokratyczna Partia Republikańska
Stan rezydencji Delaware Floryda
Kandydat na Wiceprezydenta Kamala Harris Mike Pence
Głosy elektorskie 306 232
Głosy powszechne 81 268 924[8] 74 216 154[8]
Stany 25 + DC + NE-02 25 + ME-02
Wynik procentowy 51,31% 46,86%

Ordynacja wyborcza edytuj

Zgodnie z amerykańskim prawem, prezydent Stanów Zjednoczonych jest wybierany co cztery lata[9] przez Kolegium Elektorów Stanów Zjednoczonych, które spotyka się w pierwszy poniedziałek po drugiej środzie grudnia[10]. Poszczególni członkowie kolegium są wybierani w pierwszy wtorek po pierwszym poniedziałku listopada w głosowaniu powszechnym[9], zgodnie z ordynacją stanu, w którym zostali oni wybrani[10].

Prezydent Stanów Zjednoczonych nie jest wybierany większością głosów[11]. Obywatele USA w wyborach powszechnych, głosując na listę wyborczą wybierają elektorów, reprezentujących daną partię polityczną i dany stan[12]. Liczba elektorów przysługująca określonemu stanowi odpowiada liczbie kongresmenów, będących przedstawicielami owego stanu w Kongresie Stanów Zjednoczonych (Dystrykt Kolumbii reprezentuje 3 elektorów, pomimo że kongresmeni z tego stanu nie mają prawa głosu w Senacie i Izbie Reprezentantów)[12][13][14]. W 48 stanach i Dystrykcie Kolumbii, przewaga jednym głosem nad kandydatem, który zajął drugie miejsce skutkuje wyborem wszystkich elektorów reprezentujących daną partię w określonym stanie[15]. Zwycięstwo kandydata w stanie nie oznacza, że głosy wszystkich elektorów, będących przedstawicielami stanu automatycznie są przypisane osobie, która w nim zwyciężyła. Chociaż 26 stanów oraz Dystrykt Kolumbii wprowadziły formalny nakaz, aby elektorzy oddali głosy na parę kandydatów (na Prezydenta i Wiceprezydenta), którzy zwyciężyli w danym stanie, istnieją wiarołomni elektorzy, którzy głosują inaczej, niż większość mieszkańców danego stanu[16][17]. Elektorów, tworzących Kolegium Elektorów Stanów Zjednoczonych jest łącznie 538[17]. W stanach Nebraska i Maine 2 głosy elektorskie przypadają zwycięzcom w całym stanie, a pozostałe (dla Maine to 2, a dla Nebraski to 3) zwycięzcy danego okręgu wyborczego[18].

Liczba uprawnionych do głosowania edytuj

Pewnym problemem jest policzenie liczby osób uprawnionych do głosowania. W USA nie ma dowodów osobistych, a potwierdzeniem obywatelstwa jest zazwyczaj akt urodzenia. Liczba mieszkańców kraju jest nieco rozbieżna według różnych źródeł: wg ustaleń US Census Bureau w USA mieszka 329,45 mln osób, natomiast ONZ szacuje, że jest ich 329,06 mln. Przy medianie wieku na poziomie 38,1 lat daje to ok. 255,37 mln osób uprawnionych do głosowania. Amerykanie niezbyt licznie głosowali w poprzednich wyborach – ok. 64%. Zazwyczaj najmniej chętnie rejestrują się jako wyborcy mieszkańcy stanów o największej populacji, które mają dużo głosów elektorskich, a najchętniej mieszkańcy tych, którzy mają ich stosunkowo mało. Np. w Kalifornii (55 elektorów) zarejestrowało się ok. 50% uprawnionych, a w Maine (4 elektorów) – ponad 77%[19][20].

Główni kandydaci edytuj

Lp. Kandydat na
prezydenta 		Kandydat na
wiceprezydenta 		Logo kampanii Partia Hasło wyborcze
1.
 
Donald Trump
 
Mike Pence
 
 Partia Republikańska "Uczyńmy Amerykę Znów Wielką"
(Make America Great Again)
2.
 
Joe Biden 		 Kamala Harris
 
 Partia Demokratyczna Battle for the soul of the nation
(Walka o duszę narodu)

Zgłoszone kandydatury edytuj

Partia Republikańska edytuj

Osobny artykuł: Prawybory prezydenckie Partii Republikańskiej w 2020 roku.

Partia Republikańska zorganizowała prawybory, które wyłoniły kandydata partii na prezydenta. Oprócz urzędującego prezydenta Donalda Trumpa, swoje kandydatury zgłosiło także osiem innych osób. Konwencja Partii Republikańskiej, na której został wyłoniony kandydat, odbyła się w dniach 24–25 sierpnia 2020 w Charlotte w Karolinie Północnej[21]. Prawybory zostały przeprowadzone tylko w 31 stanach, a w 19 stanach oraz Dystrykcie Kolumbii nie odbyły się z powodu pandemii koronawirusa. Nominację Partii Republikańskiej uzyskał Donald Trump.

Zwycięzca prawyborów w Partii Republikańskiej edytuj

Pozostali uczestnicy prawyborów w Partii Republikańskiej edytuj

Matt Matern (Kalifornia)
Robert Ardini (Nowy Jork)
Zoltan Istvan (Kalifornia)
Bob Ely (Illinois)

Partia Demokratyczna edytuj

Osobny artykuł: Prawybory prezydenckie Partii Demokratycznej w 2020 roku.

Partia Demokratyczna zorganizowała prawybory, które wyłoniły kandydata partii na prezydenta. Swoje kandydatury w tych prawyborach zgłosiły aż dwadzieścia trzy osoby. Konwencja Partii Demokratycznej, na której został wyłoniony kandydat, odbyła się w dniach 17–20 sierpnia 2020 r. w Milwaukee w stanie Wisconsin[21]. Nominację Partii Demokratycznej uzyskał Joe Biden.

Zwycięzca prawyborów w Partii Demokratycznej edytuj

Pozostali uczestnicy prawyborów w Partii Demokratycznej edytuj

John Delaney (Maryland)
David Rice (Wirginia Zachodnia)
Rocky De La Fuente III (Kalifornia)

Michael Ellinger (Kalifornia)
Robby Wells (Georgia)
Mark Greenstein (Connecticut)
Mosie Boyd (Arkansas)
Steve Burke (Nowy Jork)

Kandydaci mniejszych partii edytuj

Obok dwóch głównych kandydatów, kolejnych ośmiu (spośród wszystkich łącznie 36 startujących kandydatów) uzyskało w wyborach prezydenckich ponad 20 tys. głosów:

Lp. Kandydat na
prezydenta 		Kandydat na
wiceprezydenta 		Logo kampanii Partia Liczba stanów Wyniki[8]
3.  
Jo Jorgensen 		 
Spike Cohen 		  Partia Libertariańska 50+DC
(komplet) 		1 865 724, tj. 1,18%
4.  
Howie Hawkins 		 
Angela Walker 		  Partia Zielonych 29+DC 405 035, tj. 0,26%
5.  
Rocky De La Fuente 		 
Darcy Richardson 		  Partia Reform 15 88 234, tj. 0,06%
6.  
Gloria La Riva 		 
Sunil Freeman 		  Partia Pokoju i Wolności 14+DC 85 623, tj. 0,05%
7.  
Kanye West
Michelle Tidball 		  Birthday Party 12 70 296, tj. 0,04%
8.  
Don Blankenship
William Mohr 		  Partia Konstytucyjna 18 60 148, tj. 0,04%
9.  
Brock Pierce
Karla Ballard 		  Independence Party of New York 15+DC 49 700, tj. 0,03%
10.  
Brian T. Carroll 		 
Amar Patel 		  Partia Amerykańskiej Solidarności 8 39 230, tj. 0,02%
11-36. 26 pozostałych kandydatów łącznie 60 504, tj. 0,04%
dopisani przez wyborców łącznie 159 752, tj. 0,10%
głosy skreślające wszystkich kandydatów 14 079, tj. 0,01%
wszystkie głosy ważne łącznie 158 383 403, tj. 100%

Debaty edytuj

Data Opis Miejsce
2020-09-29 29 września 2020(dts) 1. debata prezydencka Cleveland, Ohio
2020-10-07 7 października 2020(dts) Debata wiceprezydencka Salt Lake City, Utah
2020-10-15 15 października 2020(dts) 2. debata prezydencka Miami, Floryda
2020-10-22 22 października 2020(dts) 3. debata prezydencka Nashville, Tennessee
Źródło: Fox News[22]

Certyfikacja elektorów stanowych edytuj

5 grudnia 2020 roku stan Kalifornia certyfikował 55 swoich stanowych elektorów, zwiększając ogólną liczbę certyfikowanych przez poszczególne stany elektorów Joego Bidena do 279, co oficjalnie zapewniło Joemu Bidenowi przekroczenie progu zwycięstwa w wyborach wynoszącego 270 elektorów[23].

Do tego dnia certyfikowały swoich elektorów m.in. wszystkie stany będące tzw. battlegrounds – które w praktyce rozstrzygają o wyniku wyborów. Były to Georgia (20 listopada) – Biden, Michigan (23 listopada) – Biden, Pensylwania (23 listopada) – Biden, Nevada (24 listopada) – Biden, Wisconsin (1 grudnia) – Biden[24]. Wśród battlegrounds które certyfikowały elektorów partii demokratycznej, znalazła się również Arizona (30 listopada), która była zdecydowanie republikańskim stanem do 2018 roku, kiedy w wyborach do federalnego Senatu kandydatka demokratów Kyrsten Sinema pokonała republikankę Marthę McSally[25]

Z pozostałych stanów, do 22 listopada wybory certyfikowały Delaware – Biden, Floryda – Trump, Idaho – Trump, Luizjana -Trump, Oklahoma – Trump, Karolina Południowa – Trump, Dakota Południowa – Trump, Vermont – Biden, Wirginia – Biden, Wyoming – Trump[26].

Przypisy edytuj

  1. ↑ https://www.npr.org/2020/10/26/927803214/62-million-and-counting-americans-are-breaking-early-voting-records
  2. ↑ David Wasserman i inni, 2020 Popular Vote Tracker [online], The Cook Political Report [dostęp 2021-01-03] (ang.).
  3. ↑ Deutsche Welle (www.dw.com): Donald Trump ma problem z głosowaniem korespondencyjnym | DW | 20.08.2020. DW.COM. [dostęp 2020-11-02].
  4. ↑ Reuters Staff, Trump, without evidence, says 'if you count the legal votes I easily win', „Reuters”, 6 listopada 2020 [dostęp 2021-01-20] (ang.).
  5. ↑ US election 2020: Fact-checking Trump team's main fraud claims, „BBC News”, 23 listopada 2020 [dostęp 2021-01-20] (ang.).
  6. ↑ US election 2020: What legal challenges remain for Trump?, „BBC News”, 23 grudnia 2020 [dostęp 2021-01-20] (ang.).
  7. ↑ US agency ascertains Biden as winner, lets transition begin [online], AP NEWS, 23 listopada 2020 [dostęp 2020-11-25].
  8. ↑ a b c Official 2020 Presidential General Election Results. fec.gov, 2021-01-28. [dostęp 2021-02-03].
  9. ↑ a b Presidential Election Process. usa.gov. [dostęp 2019-08-16]. (ang.).
  10. ↑ a b 3 U.S.C. § 7 – U.S. Code – Title 3. The President § 7. codes.findlaw.com. [dostęp 2019-08-16]. (ang.).
  11. ↑ Jak przeprowadzane są wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych?. mowimyjak.se.pl, 2012-11-05. [dostęp 2020-10-09].
  12. ↑ a b Amerykański system wyborczy ma ponad 200 lat. Na czym polega?. forsal.pl, 2016-11-08. [dostęp 2020-10-09].
  13. ↑ Lauren Ober: D.C.'s 'Shadow' Members Of Congress Say They're Ready For The Spotlight. wamu.org, 2015-01-09. [dostęp 2020-10-09]. (ang.).
  14. ↑ District Of Columbia Presidential Election Voting History. 270towin.com. [dostęp 2020-10-09]. (ang.).
  15. ↑ https://www.nbcnews.com/id/wbna26628782
  16. ↑ W USA narasta największy bunt elektorów od ponad 100 lat. Chcą nie dopuścić do wyboru Donalda Trumpa na prezydenta. wiadomosci.wp.pl, 2016-12-01. [dostęp 2020-10-09].
  17. ↑ a b Kamil Turecki: Wybory prezydenckie w USA. 10 faktów, które warto znać. wiadomosci.onet.pl, 2020-10-02. [dostęp 2020-10-09].
  18. ↑ https://wydarzenia.interia.pl/raporty/raport-wybory-w-usa-2020/aktualnosci/news-wybory-w-usa-w-dwoch-wioskach-wyniki-sa-juz-znane,nId,4832765
  19. ↑ https://worldpopulationreview.com/state-rankings/number-of-registered-voters-by-state
  20. ↑ https://worldpopulationreview.com/countries/united-states-population
  21. ↑ a b Election 2020 – Presidential Primaries, Caucuses, and Conventions. thegreenpapers.com. [dostęp 2020-07-30]. (ang.).
  22. ↑ Paul Steinhauser: When are the 2020 presidential debates?. foxnews.com, 2020-08-13. [dostęp 2020-09-25]. (ang.).
  23. ↑ Biden officially secures Electoral College majority after California certifies votes. CBS News. [dostęp 2020-12-05]. (ang.).
  24. ↑ Biden Secures Enough Electors to Be President. ABC News. [dostęp 2020-12-06]. (ang.).
  25. ↑ Arizona certifies election results, finalizing victories for Biden and Kelly. CBS News. [dostęp 2020-12-06]. (ang.).
  26. ↑ States Certifying 2020 Presidential Election Results. 270towin.com. [dostęp 2020-12-07]. (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wybory_prezydenckie_w_Stanach_Zjednoczonych_w_2020_roku&oldid=73473651”