Wypadanie płatka zastawki mitralnej
Wypadanie płatka zastawki mitralnej (łac. prolapsus valvulae mitralis), wypadanie płatka zastawki dwudzielnej (łac. prolapsus valvulae bicuspidalis), zespół Barlowa, MVP (od ang. mitral valve prolapse) – wada serca polegająca na przemieszczaniu się w czasie jego skurczu płatka lub płatków zastawki mitralnej, znajdującej się między lewym przedsionkiem a lewą komorą serca. Zjawisku temu może towarzyszyć niedomykalność mitralna i inne objawy. Przy stwierdzeniu pogrubienia płatka (definiowanego jako jego grubość powyżej 5 mm) zespół Barlowa nazywa się „klasycznym”, a przy braku pogrubienia płatków „nieklasycznym”. U 40% chorych na MVP występuje wypadanie płatka zastawki trójdzielnej.
| Prolapsus valvulae mitralis | |
 Położenie płatków zastawki mitralnej w fazie skurczu (LV – lewa komora, LA – lewy przedsionek, mitral valve – zastawka mitralna) | |
| Klasyfikacje | |
| ICD-10 | |
|---|---|
Wypadanie płatka zastawki mitralnej jest drugą najczęstszą – po ubytku przegrody międzyprzedsionkowej – wadą serca, od czasu wprowadzenia na szeroka skalę badań UKG (echokardiografia) obserwowaną nawet u 1–2,5% populacji. Najczęściej jest to wada bezobjawowa i nie wymaga aktywnego leczenia. Eponimiczna nazwa zespołu pochodzi od nazwiska lekarza z RPA, Johna Barlowa, który w 1966 roku opisał tę nieprawidłowość.
Historia
edytujJednostka chorobowa znana była prawdopodobnie już w XIX wieku. Jacob Mendes Da Costa w 1871 roku opisał ją jako „serce drażliwe”, Lewis w 1919 roku jako „zespół zmęczenia”. Barlow w 1963 roku stwierdził, że zjawiska osłuchowe towarzyszące zespołowi wypadania płatka są skutkiem cofania się płatka zastawki dwudzielnej do lewego przedsionka. Jego przypuszczenia potwierdził jeszcze w latach 60. rozwój technik badań obrazowych[1].
Epidemiologia
edytujCzęstość występowania MVP oszacowuje się na 1–2,5% populacji[2][3].
Etiologia
edytuj
Przyczyny powstawania zespołu wypadania płatka zastawki mitralnej są różnorodne. Wada ta może być spowodowana nieprawidłowościami budowy płatków zastawki mitralnej i strun ścięgnistych, zaburzeniem geometrycznych proporcji między lewą komorą a zastawką mitralną, a także różnymi chorobami tkanki łącznej (np. zespół Marfana, zespół Ehlersa-Danlosa). Pierwotne wypadanie płatka zastawki mitralnej może być uwarunkowane genetycznie z dziedziczeniem autosomalnym dominującym oraz zmienną penetracją dziedziczenia zależnie od płci i wieku. Wypadanie płatka zastawki może wynikać także z dysfunkcji mięśni brodawkowatych, na przykład w wyniku zbliznowaceń.
Patofizjologia
edytujPrzy skurczu serca, w stanie prawidłowym, zastawki przedsionkowo-komorowe ściśle przylegają do siebie, uniemożliwiając cofanie się krwi w kierunku przedsionka. W zespole Barlowa początkowo przylegające do siebie płatki zastawki ulegają przesunięciu względem siebie (wypadnięciu) i dochodzi do niewielkiej niedomykalności zastawki mitralnej, objawia się to kłuciem serca i zawrotami głowy.
Objawy i przebieg
edytujHistoria naturalna bezobjawowego wypadania płatka zastawki mitralnej jest niejednorodna: przebieg może być łagodny lub niekorzystny. W większości przypadków rokowanie jest dobre. Objawy MVP:
- zawroty głowy przy wstawaniu
- omdlenia
- kłucie serca
- palpitacje serca
- bezsenność
- przyspieszone tętno
- uczucie duszności
- uczucie zmęczenia
- niedokrwienie kończyn
- drżenie rąk
Najistotniejszymi powikłaniami objawowego MVP są:
Rozpoznanie
edytuj
Podczas osłuchiwania serca można stwierdzić nad zastawką mitralną późnosystoliczny (późnoskurczowy) szmer (związany z niedomykalnością mitralną), śródskurczowy klik lub oba zjawiska, czasem jednak jest to zjawisko nieme osłuchowo.
Decydujące znaczenie w rozpoznaniu i postępowaniu zespołu Barlowa ma badanie USG serca; można wtedy wykryć ewentualne nieprawidłowe położenie zastawki, co świadczy o jej niedomykaniu. W badaniu EKG zmiany najczęściej nie są widoczne. Zespół Barlowa stwierdza się przede wszystkim na podstawie objawów oraz badania echokardiograficznego.
Postępowanie
edytujZ uwagi na to, że najczęściej ta wada przebiega jako nieistotna hemodynamicznie (czyli nie powoduje większych zaburzeń krążenia krwi), zwykle nie wymaga leczenia.
Najczęściej w przebiegu zespołu Barlowa stwierdza się: uczucie kołatania serca, zawroty głowy, kłucia serca, uczucie zmęczenia, zasłabnięcia, uczucie bólu w klatce piersiowej oraz objawy neuropsychiatryczne, w tym niepokój, nerwicę lękową oraz bezsenność.
Wypadanie płatka zastawki mitralnej można leczyć, stosując preparaty argininy i leki beta-adrenolityczne. Jedynie w wypadku istotnych zaburzeń hemodynamicznych konieczne jest leczenie operacyjne wady serca: wymiana zastawki mitralnej.
Przypisy
edytuj- ↑ Barlow JB, Bosman CK. Aneurysmal protrusion of the posterior leaflet of the mitral valve. An auscultatory-electrocardiographic syndrome. „Am Heart J”. 71. 2, s. 166-78, 1966. PMID: 4159172.
- ↑ Freed LA, Levy D, Levine RA, Larson MG, Evans JC, Fuller DL, Lehman B, Benjamin EJ. Prevalence and clinical outcome of mitral-valve prolapse. „N Engl J Med”. Jul 1;341. 1, s. 1-7, 1999. PMID: 10387935.
- ↑ Levy D, Savage D. Prevalence and clinical features of mitral valve prolapse. „Am Heart J”. 113. 5, s. 1281-90, 1987. PMID: 3554946.
Bibliografia
edytuj- Postępowanie w zastawkowych wadach serca - wady zastawki mitralnej. Zaktualizowane wytyczne American College of Cardiology i American Heart Association (2006). „Medycyna Praktyczna”. 9, 2007.
- Barbara Juzal, Maria Dłużniewska, Wojciech Braksator, Mirosław Dłużniewski. Wypadanie płatka zastawki mitralnej. Kardiologia w Praktyce
