Wyspa Chrząszczewska
Wyspa Chrząszczewska – wyspa w północno-zachodniej Polsce, w województwie zachodniopomorskim w gminie Kamień Pomorski; powierzchnia ok. 10 km²[1], leży na Dziwnie. Jest połączona ze stałym lądem mostem w okolicach Kamienia Pomorskiego. Od północy wyspę ogranicza Zalew Kamieński, od wschodu zatoka Promna, od południa Zatoka Cicha, natomiast od zachodu i południowego zachodu – Dziwna.
 Wyspa widziana z przeciwległego brzegu | |
| Kontynent | |
|---|---|
| Państwo | |
| Akwen |
cieśnina Dziwna |
| Powierzchnia |
10 km² |
Położenie na mapie gminy Kamień Pomorski  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu kamieńskiego  | |
 53°57′50″N 14°44′03″E/53,963889 14,734167
| |
| |
Na Wyspie Chrząszczewskiej położone są trzy wsie – Chrząszczewo, Chrząszczewko i Buniewice. W zachodniej części wyspy, przy wsi Buniewice znajduje się wzniesienie Wyżawa (26,6 m n.p.m.).
Na północ od wsi Chrząszczewo znajduje się megalityczny kurhan[2] oraz szyby Kopalni Ropy Naftowej w Buniewicach53°58′43,151″N 14°43′46,560″E/53,978653 14,729600[3].
Podczas II wojny światowej na wyspie stacjonowały niemieckie wyrzutnie rakietowe broni typu V[4].
Teren wyspy został objęty obszarem specjalnej ochrony ptaków „Zalew Kamieński i Dziwna” oraz specjalnym obszarem ochrony siedlisk „Ujście Odry i Zalew Szczeciński”[5][6].
Do 1945 r. stosowano niemiecką nazwę Insel Gristow[7] pochądzącą – analogicznie, jak nazwa obecna – od nazwy wsi Chrząszczewo (niem. Gristow). W 1949 r. ustalono polską nazwę Wyspa Chrząszczewska[8].
W latach 1954–1959 w granicach miasta Kamienia Pomorskiego[9][10]. 31 grudnia 1959 r. wyłączono ją z jego obszaru i włączono do gromady Kamień Pomorski[11].
Głaz Królewski
edytujNa północ od miejscowości Buniewice znajduje się wielki kamień zwany Głazem Królewskim lub Czarcim Kamieniem, pozostałość wielkiego głazu narzutowego, częściowo zużytego jako materiał do budowy dróg. Głaz ma 20 m obwodu – tylko na ok. 3 metry wystaje ponad powierzchnię wody. To na nim miał według legendy Bolesław III Krzywousty odbierać defiladę floty pomorskiej w 1121. Prawdopodobnie od niego wzięła się nazwa miasta Kamień Pomorski[12].
Przypisy
edytuj- ↑ Słownik geograficzno-krajoznawczy Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998, s. 262. ISBN 83-01-12677-9.
- ↑ Wyspa Chrząszczewska. www.pascal.pl. [dostęp 2009-04-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2 kwietnia 2015)].
- ↑ Państwowy Instytut Geologiczny
- ↑ Wrzesław Mechło, Jan Mechło: Wojenne tajemnice Pomorza. Świnoujście: Wydawnictwo Krajoznawcze "Gryf", s. 23. ISBN 83-911613-3-1.
- ↑ Arkusz 1/3 – Mapa Zalew Kamieński i Dziwna PLB320011. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, 2013-11.
- ↑ Arkusz 1/9 – Mapa Ujście Odry i Zalew Szczeciński PLH320018. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, 2013-11.
- ↑ Arkusz 2054 Cammin. W: Topografische Karten (Meßtischblätter) 1:25 000. Reichsamt für Landesaufnahme, 1925.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji Publicznej z dnia 11 lutego 1949 r. o przywróceniu i ustaleniu nazw miejscowości (M.P. z 1949 r. nr 17, poz. 225, s. 6)
- ↑ Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Szczecinie z dnia 30 listopada 1954 r., Nr. 15, Poz. 67
- ↑ Dz.U. z 1959 r. nr 66, poz. 406
- ↑ Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 4 grudnia 1959 r. ws. zmiany granic miast (Dz.U. z 1959 r. nr 66, poz. 406)
- ↑ Co zwiedzić? - Wyspa Chrząszczewska (Kamień Pomorski) [online], web.archive.org, 2 kwietnia 2015 [dostęp 2022-08-03] [zarchiwizowane z adresu 2015-04-02].