Wyszki (województwo dolnośląskie)

wieś w województwie dolnośląskim

Wyszki (niem. Hohndorf) – wieś w Polsce, położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Bystrzyca Kłodzka, w Górach Bystrzyckich[5][6], na południowy zachód od Bystrzycy Kłodzkiej, pomiędzy Jagodną na zachodzie i Wyszkowskim Grzbietem na wschodzie, na wysokości około 460-520 m n.p.m.[2].

Wyszki
wieś
Ilustracja
Kościół św. Jana Chrzciciela w Wyszkach
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Powiat

kłodzki

Gmina

Bystrzyca Kłodzka

Wysokość

460-520[2] m n.p.m.

Liczba ludności (III 2011)

99[3]

Strefa numeracyjna

74

Kod pocztowy

57-520[4]

Tablice rejestracyjne

DKL

SIMC

0851710

Położenie na mapie gminy Bystrzyca Kłodzka
Mapa konturowa gminy Bystrzyca Kłodzka, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Wyszki”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Wyszki”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Wyszki”
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego
Mapa konturowa powiatu kłodzkiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Wyszki”
Ziemia50°16′10″N 16°36′02″E/50,269444 16,600556[1]
Zabytkowy dom nr 13 w Wyszkach

W latach 1975–1998 wieś należała administracyjnie do województwa wałbrzyskiego.

Nazwa edytuj

Pierwotna nazwa miejscowości Buchwałowice lub Boguchwałowice nie zachowała się do dnia dzisiejszego. Miejscowość została zanotowana po raz pierwszy w roku 1183 jako Boguhualow. W roku 1240 Hohendorf circa Oppaviam, w 1259 Boguchwalewiz quod Hohendorf noncupatur, w 1377 Hoendorf, w 1477 Buchwaluow i w 1495 Buchwalow[7].

Integralne części wsi edytuj

Integralne części wsi Wyszki[5][6]
SIMC Nazwa Rodzaj
1004336 Szczepków przysiółek

Historia edytuj

Pierwsza wzmianka o Wyszkach pochodzi z 1348 roku[8]. W roku 1622 kiedy stacjonujący w Bystrzycy żołnierze dokonywali w okolicy rabunkowych kontrybucji, chłopi z Wyszek zablokowali miasto uniemożliwiając dostawy żywności[8]. W roku 1659 kroniki odnotowały kolejny bunt chłopów z miejscowości, sprzeciwiających się podniesieniu wymiaru pańszczyzny[8]. W XVIII wieku we wsi były: folwark i młyn wodny[8]. W 1840 roku było tu 81 budynków, w tym: dwór z folwarkiem, kościół cmentarny, szkoła katolicka i młyn wodny[2]. W XIX wieku Wyszki stały się niewielkim letniskiem[8]. Po 1945 roku Wyszki stały się wsią wyłącznie rolniczą, a funkcja letniskowa zanikła[2].

Zabytki edytuj

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest obiekt[9]:

Inne zabytki:

  • liczne domy pochodzące z XVIII i XIX w., o cechach architektury ludowej[8]
  • na cmentarzu koło kościoła stoi pozbawiona głowy barokowa figura św. Franciszka Ksawerego[10].

Osoby związane z Wyszkami edytuj

  • W Wyszkach urodził się Robert Karger (1874-1946) – niemiecki poeta, główny przedstawiciel poezji w dialekcie kłodzkim[2].

Przypisy edytuj

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 153829
  2. a b c d e Słownik geografii turystycznej Sudetów. redakcja Marek Staffa. T. 15: Kotlina Kłodzka i Rów Górnej Nysy. Wrocław: I-BiS, 1993, s. 504-506. ISBN 83-85773-06-1.
  3. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  4. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1562 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  5. a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. a b GUS. Rejestr TERYT
  7. Stanisław Drzażdżyński, "Nazwy topograficzne. Słowiańskie nazwy miejscowości na Szląsku Pruskim. Powiat Głubczycki", "Wisła" tom XI 1897, str. 119.
  8. a b c d e f g Waldemar Brygier, Tomasz Dudziak: Ziemia Kłodzka. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2010, s. 466, 467. ISBN 978-83-89188-95-3.
  9. Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 65. [dostęp 2012-08-07].
  10. Michał Zalewski: Wyszki - figura Franciszka Ksawerego. kapliczki.org.pl, 2021. [dostęp 2021-12-07]. (pol.).

Bibliografia edytuj