Wzór Ciołkowskiego

opis ruchu rakiety

Wzór Ciołkowskiego – podstawowy wzór w technice rakietowej określający prędkość rakiety zużywającej podczas lotu paliwo, czyli rakiety zmieniającej masę. Opublikowany został w 1813 r. przez W. Moore’a z Królewskiej Akademii Wojskowej w Woolwich[1]. Niezależnie opublikował go Konstantin Ciołkowski w pracy „Исследование мировых пространств реактивными приборами” („Badanie przestrzeni świata przy pomocy urządzeń odrzutowych”) pisanej od 1896, ogłoszonej w 1903.

W warunkach próżni i braku siły ciążenia przybiera postać

 

gdzie:

  – prędkość idealna końcowa rakiety,
  – prędkość strumienia czynnika roboczego (gazów wylotowych) mierzona w układzie odniesienia związanym z rakietą, impuls właściwy
  – masa początkowa rakiety z paliwem,
  – masa końcowa rakiety, tj. bez paliwa.

Stosunek mas we wzorze Ciołkowskiego nazywany jest liczbą Ciołkowskiego i stanowi jeden z podstawowych parametrów rakiety.

Dla rakiety wielostopniowej wzór przybiera postać

 

gdzie:   – prędkość końcowa ostatniego (n-tego) stopnia rakiety,

  – prędkości strumienia czynnika roboczego poszczególnych stopni,
  – stosunki mas rakiety: początkowej   i końcowej   na początku i końcu działania silnika poszczególnego stopnia.

W ruchu rzeczywistym rakieta pokonać musi zarówno opór powietrza, jak i siłę ciążenia, co uwzględnił Ciołkowski w dalszych badaniach.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. W. Johnson, Moore, Joe William (fl. c.1806–1823), Oxford Dictionary of National Biography, Oxford University Press, 2004.

Bibliografia

edytuj
  • Kopernik, astronomia, astronautyka. Przewodnik encyklopedyczny, hasło: „Ciołkowskiego wzór”, Włodzimierz Zonn (red.), PWN, Warszawa 1973, s. 59.

Linki zewnętrzne

edytuj