Wikipedia

XI Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina

konkurs muzyczny

XI Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina (również XI Konkurs Chopinowski) – 11. edycja Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina, która rozpoczęła się 30 września 1985 w Warszawie. Organizatorem konkursu było Towarzystwo im. Fryderyka Chopina[1].

XI Konkurs Chopinowski
XI International Fryderyk Chopin Piano Competition
Pełna nazwa

XI Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina

Termin

30 września–20 października 1985

Państwo

 Polska

Miejscowość

Warszawa

Obiekt

Filharmonia Narodowa

Organizator

Towarzystwo im. Fryderyka Chopina

Tematyka

muzyka poważna

Charakterystyka konkursu

edytuj

Wzięło w nim udział 124 pianistów z 32 krajów[2] (w tym 12 z Polski[a])[3]. Rekordowo liczna była grupa pianistów japońskich (26 osób) i amerykańskich (17)[4]. W konkursie mogli uczestniczyć kandydaci w przedziale wieku 16–28 lat[5][6].

Pianiści z Polski na XI Konkursie Chopinowskim[3]
Lp. Uczestnik
1. Mariola Cieniawa
2. Joanna Domańska
3. Krzysztof Jabłoński
4. Grzegorz Jastrzębski
Lp. Uczestnik
5. Wojciech Kocyan
6. Joanna Michna
7. Kornelia Ogórek
8. Maciej Piotrowski
Lp. Uczestnik
9. Monika Rosca
10. Jerzy Stryjniak
11. Wojciech Szewczyk
12. Edward Wolanin

Konkurs odbył się w dniach 30 września – 20 października 1985[7]. Składał się z trzech etapów i finału. Zwyciężył pianista rosyjski Stanisław Bunin. Dyrektorem konkursu mianowano Bogumiła Pałasza. Na konkursie po raz pierwszy pojawiły się fortepiany japońskich marek Yamaha oraz Kawai[7], obok dwóch Steinwayów i Bösendorfera[8]. Uczestnicy XI Konkursu Chopinowskiego mogli wybierać spośród tych pięciu instrumentów[7].

Jeden z jurorów, Fu Cong nie zaakceptował wyniku przyznającego zwycięstwo Stanisławowi Buninowi[9] i na znak protestu nie przybył na ostatnie obrady jury oraz nie podpisał werdyktu[7]. Zwycięzca Stanisław Bunin natomiast swoją nagrodę przekazał – jak to określił – „młodym pokoleniom chopinowskich adeptów”[7]. Ministerstwo Kultury i Sztuki, zgodnie z wolą darczyńcy zasiliło wygraną Fundusz Rozwoju Kultury[7].

Konkursowi towarzyszyła zorganizowana wystawa pt. Kolekcje chopinowskie[1]. Towarzystwo im. Fryderyka Chopina zorganizowało w związku z konkursem również I Międzynarodowy Konkurs Płytowy „Grand Prix du Disque Frédéric Chopin”[7]. Ponadto okolicznościowy plakat konkursu zaprojektował Tomasz Szulecki, który na pięciolinii w miejsce nut umiejscowił wierzby, a linie utworzyły poletka, nad którymi świeciła tarcza jesiennego słońca[7].

Polskie Nagrania wydały dziesięć płyt Kroniki konkursu, które ukazywały się sukcesywnie po każdym etapie[8].

Kalendarium

edytuj
  Kalendarz konkursu
Faza konkursu Data
30.09 1.10 2.10[5] 3.10[6] 4.10 5.10 6.10[10] 7.10 8.10 9.10 10.10 11.10 12.10 13.10[11] 14.10 15.10[12] 16.10 17.10 18.10 19.10 20.10
Koncert inauguracyjny
I etap
II etap
III etap
Finał
Ceremonia zakończenia

Jury

edytuj

Do konkursowego przebiegu przesłuchań oraz podziału nagród powołano jury, w następującym składzie[7][b]:

  Skład jury
Lp. Juror Kraj Funkcja
1. Jan Ekier   Polska przewodniczący jury
2. Wiktor Mierżanow   ZSRR wiceprzewodniczący jury
3. Eugène Traey   Belgia wiceprzewodniczący jury
4. Edward Auer   Stany Zjednoczone członek jury
5. Halina Czerny-Stefańska   Polska członek jury
6. Konstantin Ganew   Bułgaria członek jury
7. Valentin Gheorghiu   Rumunia członek jury
8. Lidia Grychtołówna   Polska członek jury
9. Barbara Hesse-Bukowska   Polska członek jury
10. Andrzej Jasiński   Polska członek jury
11. Karl-Heinz Kämmerling   RFN członek jury
12. Piotr Paleczny   Polska członek jury
13. Karl-Heinz Pick   NRD członek jury
14. František Rauch   Czechosłowacja członek jury
15. Bernard Ringeissen   Francja członek jury
16. Takahiro Sonoda   Japonia członek jury
17. Fu Cong   Chiny członek jury
18. Lew Własienko   ZSRR członek jury
19. Charles H. Webb   Stany Zjednoczone członek jury
20. Tadeusz Żmudziński   Polska członek jury
21. Kazimierz Sikorski[c]   Polska honorowy przewodniczący jury

Zasady oceny pianistów

edytuj

Sposób punktowania i ustalanie listy dopuszczonych do następnego etapu były takie same jak w IX i X Konkursie Chopinowskim[2]. Wyniki II etapu ustalało się na podstawie sumy średnich arytmetycznych ocen uzyskanych przez uczestników w I i II etapie, wyniki III etapu na podstawie sumy średnich arytmetycznych ocen uzyskanych w I, II, i III etapie, zaś wyniki finału na podstawie sumy średnich arytmetycznych ocen uzyskanych w I, II i III etapie oraz finale[2].

Konkurs

edytuj

Koncert inauguracyjny

edytuj

30 września w sali Filharmonii Narodowej zainaugurowano XI Konkurs Chopinowski uroczystym koncertem, na którym wykonano Mszę h-moll (BWV 232), Johanna Sebastiana Bacha, z udziałem solistów: Brigitte Linder (sopran), Wiery Baniewicz (alt), Friedera Langa (tenor) i Rolanda Hermanna (baryton) oraz Chóru i Orkiestry Symfonicznej Filharmonii Narodowej pod dyrekcją Kazimierza Korda[3].

I etap

edytuj

Przesłuchania konkursowe odbyły się w dniach (1–8 października) w dwóch sesjach przedpołudniowej i popołudniowej w kolejności alfabetycznej, począwszy od wylosowanej wcześniej litery „E”[3]. Jako pierwsza wystąpiła w tym etapie Japonka, Mari Ebihara, rozpoczynając swój występ od Nokturnu c-moll[5]. Pianiści w tym etapie mieli do wykonania program przewidziany regulaminem, grając z pamięci wybrane dwie etiudy, nokturn i scherzo[4]. Po zakończeniu przesłuchań tego etapu zebrało się jury celem wyłonienia pianistów zakwalifikowanych do kolejnego etapu.

II etap

edytuj

Po zakończeniu obrad jury 9 października pod przewodnictwem Jana Ekiera ogłoszono listę 41 pianistów z 14 krajów (w tym 7 Polaków) dopuszczonych do przesłuchań II etapu[13]. Podobnie jak w poprzednim etapie pianiści występowali kolejno w dniach (10–13 października) w dwóch sesjach przedpołudniowej i popołudniowej. Pianiści w II etapie mieli do wykonania w czasie 45 minut jedną z ballad, sześć kolejnych Preludiów z op. 28, jednego walca i jednego poloneza[4]. Przesłuchania tego etapu zakończył 13 października Jugosłowianin Kemal Gekić[11].

Uczestnicy II etapu[13]
Lp. Uczestnik Kraj
1. Ljudmił Angełow  
2. Ge Gi  
3. Liu Yi-fan  
4. Daniel Buriánek  
5. Jan Simon  
6. Jean-Marc Bonn  
7. François Killian  
8. Marc Laforêt  
9. Jean-Marc Luisada  
10. Mikako Abe  
11. Seizo Azuma  
12. Yukino Fujiwara  
13. Rie Konishi  
14. Michie Koyama  
Lp. Uczestnik Kraj
15. Kayo Miki  
16. Kazuko Mimura  
17. Keiko Nakei  
18. Masahiro Saito  
19. Shizue Sano  
20. Kemal Gekić  
21. Bernadene Blaha  
22. Yuval Fichman  
23. Mariola Cieniawa  
24. Joanna Domańska  
25. Krzysztof Jabłoński  
26. Wojciech Kocyan  
27. Kornelia Ogórek  
28. Maciej Piotrowski  
Lp. Uczestnik Kraj
29. Edward Wolanin  
30. Rolf Plagge  
31. Arthur Hart  
32. Gail Niwa  
33. Roland Pöntinen  
34. Laura Csík  
35. Adrienne Hauser  
36. Andrew Wilde  
37. Stanisław Bunin  
38. Aleksander Fomienko  
39. Ilja Iwari  
40. Aleksander Korsantija  
41. Tatjana Pikajzen  

III etap

edytuj

14 października w południe dyrektor międzynarodowych konkursów im. Fryderyka Chopina, Bogumił Pałasz podał listę 15 pianistów z 7 krajów (w tym jedynego Polaka Krzysztofa Jabłońskiego) dopuszczonych do przesłuchań III etapu[4]. W etapie III pianiści mieli do wykonania cykl mazurków i jedną z sonat fortepianowych[4].

Uczestnicy III etapu[4]
Lp. Uczestnik Kraj
1. Ljudmił Angełow   Bułgaria
2. François Killian   Francja
3. Marc Laforêt   Francja
4. Jean-Marc Luisada   Francja
5. Mikako Abe   Japonia
6. Michie Koyama   Japonia
7. Kayo Miki   Japonia
8. Kazuko Mimura   Japonia
9. Kemal Gekić   Jugosławia
10. Krzysztof Jabłoński   Polska
11. Rolf Plagge   RFN
12. Stanisław Bunin   ZSRR
13. Ilja Iwari   ZSRR
14. Aleksander Korsantija   ZSRR
15. Tatjana Pikajzen   ZSRR

Finał

edytuj

Po zakończeniu występów trzeciego etapu (16 października) zebrało się jury, po czym o godzinie 19 dyrektor Konkursu Bogumił Pałasz podał listę 6 pianistów (w tym Krzysztofa Jabłońskiego) dopuszczonych do finału[14]. Pianiści w finale mieli do wyboru wykonanie jednego z Koncertów fortepianowych Fryderyka Chopina: (f-moll op. 21 lub e-moll op. 11) wraz z towarzyszącą im Orkiestrą Symfoniczną Filharmonii Narodowej pod batutą Tadeusza Strugały[14].

Finaliści[14]
Lp. Finalista Kraj
1. Marc Laforêt   Francja
2. Jean-Marc Luisada   Francja
3. Michie Koyama   Japonia
4. Krzysztof Jabłoński   Polska
5. Stanisław Bunin   ZSRR
6. Tatjana Pikajzen   ZSRR

Ceremonia zakończenia

edytuj

W ostatnim dniu XI Konkursu Chopinowskiego (20 października) w godzinach wieczornych w sali Filharmonii Narodowej odbyła się ceremonia zakończenia. Po odczytaniu końcowych wyników przez przewodniczącego jury Jana Ekiera nastąpiło wręczenie medali, nagród specjalnych i okolicznościowych dyplomów[15]. Zwycięzca konkursu Stanisław Bunin po odebraniu medalu powiedział m.in.[15]:

Pragnę gorąco podziękować za umożliwienie mi przeżycia takiej satysfakcji i radości, jaka stała się w Polsce moim udziałem. Będąc w ojczyźnie Chopina, chciałbym wnieść swój symboliczny wkład w dzieło pielęgnowania tradycji związanych z postacią i twórczością i dlatego pragnę pozostawić w Polsce swą nagrodę, która przypadła mi jako laureatowi. Niech służy młodym pokoleniom chopinowskich adeptów.

Stanisław Bunin

Nagrody i wyróżnienia

edytuj

19 października po przesłuchaniach finałowych, tuż przed północą w foyer Filharmonii Narodowej dyrektor konkursu Bogumił Pałasz ogłosił ostateczny werdykt jury[15]. Zdobywcy trzech pierwszych miejsc zostali uhonorowani medalami. Wszyscy finaliści otrzymali stosownie do zajętego miejsca bądź wyróżnienia odpowiednią nagrodę finansową. W dzień po zakończeniu XI Konkursu Chopinowskiego (21 października) w siedzibie Towarzystwa im. Fryderyka Chopina w Zamku Ostrogskich w Warszawie wręczono laureatom i uczestnikom również nagrody pozaregulaminowe[16].

  Nagrody główne[15]
Nagroda Laureat Kraj Fundator nagrody
  Stanisław Bunin[9]   ZSRR Minister Kultury i Sztuki[1]
  Marc Laforêt   Francja
  Krzysztof Jabłoński   Polska
4 Michie Koyama   Japonia
5 Jean-Marc Luisada   Francja
6 Tatjana Pikajzen   ZSRR
Wyróżnienia[15]
Wyróżniony Kraj Fundator nagrody
Ljudmił Angełow   Bułgaria Minister Kultury i Sztuki[1]
Ilja Iwari   ZSRR
François Killian   Francja
Kayo Miki   Japonia
Nagrody Specjalne
Nagroda Nagrodzony Kraj Fundator nagrody
Najlepsze wykonanie poloneza Stanisław Bunin[9]   ZSRR Towarzystwo im. Fryderyka Chopina
Najlepsze wykonanie mazurków Marc Laforêt   Francja Polskie Radio
Najlepsze wykonanie koncertu Stanisław Bunin[9]   ZSRR Filharmonia Narodowa

Uwagi

edytuj
  1. ↑ Trzynasty Polak Jerzy Sterczyński zrezygnował z udziału w XI Konkursie Chopinowskim.
  2. ↑ Dwoje jurorów Guido Agosti i Arthur Moreira Lima w ostatniej chwili odwołało swój przyjazd.
  3. ↑ Honorowy przewodniczący jury nie oceniał występów pianistów.

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b c d Barbara Niewiarowska, Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina w Warszawie [online], chopin.pl [zarchiwizowane z adresu 2016-09-14].
  2. ↑ a b c Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina. Konkurs XI [online], konkursy.miedzynarodowe.chopin.pl [zarchiwizowane z adresu 2016-03-22].
  3. ↑ a b c d Rozpoczyna się I etap Konkursu Chopinowskiego, „Trybuna Robotnicza”, Nr 230, Katowice: Śląskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”, 2 października 1985, s. 1–2, ISSN 0137-9356, OCLC 750488613 [dostęp 2019-01-19].
  4. ↑ a b c d e f Adam Rozlach, Wśród 15-ki jeden Polak. Konkurs Chopinowski wkracza w decydującą fazę, „Dziennik Polski”, Nr 241 (12637), Kraków: Krakowskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”, 15 października 1985, s. 1, 4, ISSN 0137-9089, OCLC 749162897 [dostęp 2019-01-19].
  5. ↑ a b c Nokturn c-moll rozpoczął XI Konkurs Chopinowski, „Dziennik Polski”, Nr 231 (12627), Kraków: Krakowskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”, 3 października 1985, s. 1, ISSN 0137-9089, OCLC 749162897 [dostęp 2019-01-19].
  6. ↑ a b Pierwsi Polacy na estradzie Konkursu Chopinowskiego, „Dziennik Polski”, Nr 232 (12628), Kraków: Krakowskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”, 4 października 1985, s. 1, ISSN 0137-9089, OCLC 749162897 [dostęp 2019-01-19].
  7. ↑ a b c d e f g h i XI Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina [online], chopincompetition2015.com [zarchiwizowane z adresu 2023-04-02].
  8. ↑ a b Izabela Künstler, XI Konkurs - 1985 r [online], tvp.pl, 12 grudnia 2009 [zarchiwizowane z adresu 2017-03-18].
  9. ↑ a b c d Osoby związane z Chopinem. (Stanisław Bunin), [w:] Narodowy Instytut Fryderyka Chopina [online], pl.chopin.nifc.pl [zarchiwizowane z adresu 2016-07-30].
  10. ↑ Filmowa Nel na estradzie Konkursu Chopinowskiego, „Dziennik Polski”, Nr 234 (12630), Kraków: Krakowskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”, 7 października 1985, s. 1, ISSN 0137-9089, OCLC 749162897 [dostęp 2019-01-19].
  11. ↑ a b Zakończył się II etap Konkursu im. Fryderyka Chopina, „Dziennik Polski”, Nr 240 (12636), Kraków: Krakowskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”, 14 października 1985, s. 1, ISSN 0137-9089, OCLC 749162897 [dostęp 2019-01-19].
  12. ↑ Rozpoczęcie III etapu Konkursu Chopinowskiego, „Dziennik Polski”, Nr 242 (12638), Kraków: Krakowskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”, 16 października 1985, s. 4, ISSN 0137-9089, OCLC 749162897 [dostęp 2019-01-19].
  13. ↑ a b Siódemka Polaków wśród uczestników II etapu Konkursu Chopinowskiego, „Dziennik Polski”, Nr 237 (12633), Kraków: Krakowskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”, 10 października 1985, s. 1, ISSN 0137-9089, OCLC 749162897 [dostęp 2019-01-19].
  14. ↑ a b c Adam Rozlach, Krzysztof Jabłoński w finale XI Konkursu Chopinowskiego, „Dziennik Polski”, Nr 243 (12639), Kraków: Krakowskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”, 17 października 1985, s. 1, ISSN 0137-9089, OCLC 749162897 [dostęp 2019-01-19].
  15. ↑ a b c d e Adam Rozlach, Triumf Stanisława Bunina. XI Konkurs Chopinowski zakończony. Krzysztof Jabłoński zdobył trzecie miejsce, „Dziennik Polski”, Nr 246 (12642), Kraków: Krakowskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”, 21 października 1985, s. 1, 4, ISSN 0137-9089, OCLC 749162897 [dostęp 2019-01-19].
  16. ↑ Po zakończeniu Konkursu Chopinowskiego. Pozaregulaminowe nagrody, „Dziennik Polski”, Nr 247 (12643), Kraków: Krakowskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”, 22 października 1985, s. 1–2, ISSN 0137-9089, OCLC 749162897 [dostęp 2019-01-19].

Bibliografia

edytuj
  • Barbara Ert-Eberdt, Program XI Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego imienia Fryderyka Chopina, Warszawa 1-20 października 1985 – The Programme of the Eleventh International Frederic Chopin Piano Competition, Warsaw 1-20 October 1985, wyd. 1, Warszawa: Wyd. Interpress, 1985, OCLC 749897746 (pol. • ang.).
  • Renata Sobańska, Regulamin XI Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego imienia Fryderyka Chopina: Warszawa, 1-20 października 1985, wyd. 1, Warszawa: Towarzystwo im. Fryderyka Chopina, 1985, OCLC 864227889 (pol. • ang. • fr. • niem. • ros.).
  • Stefan Wysocki, Wokół Konkursów Chopinowskich, wyd. 2, Warszawa: Wydawnictwa Radia i Telewizji, 1987, ISBN 83-212-0443-0, OCLC 749899851.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=XI_Międzynarodowy_Konkurs_Pianistyczny_im._Fryderyka_Chopina&oldid=73322948”