Złośliwość histologiczna
Złośliwość histologiczna – histopatologiczne cechy nowotworu pozwalające ocenić i sklasyfikować jego złośliwość biologiczną. Określenie stopnia złośliwości histologicznej (grading), obok stadium zaawansowania klinicznego (staging) w klasyfikacji TNM, jest standardowym elementem oceny nowotworu, o dużym znaczeniu w doborze optymalnego postępowania leczniczego i oceny rokowania chorego[1].
Złośliwość histologiczna a złośliwość biologiczna edytuj
Złośliwość biologiczna nowotworu może być oceniona klinicznie i histopatologicznie. Klinicznie złośliwy nowotwór to taki nowotwór, który nieleczony zawsze prowadzi do śmierci chorego[2]. Histologiczna ocena złośliwości przewiduje, na podstawie ocenionych cech histopatologicznych, właściwości kliniczne nowotworu, które decydują o przebiegu choroby, w tym zdolności naciekania i niszczenia okolicznych tkanek oraz do rozprzestrzeniania się przez tworzenie przerzutów odległych. Jest to więc korelacja między cechami histopatologicznymi a przebiegiem klinicznym[3].
Systemy oceniania złośliwości edytuj
Powstało wiele systemów oceniających złośliwość histologiczną dla różnych nowotworów. Zwykle stosuje się trzy- lub czterostopniowe skale złośliwości:
- GX – nie można ocenić stopnia zróżnicowania
- G1 – rak wysokozróżnicowany (niski stopień złośliwości)
- G2 – rak średniozróżnicowany (pośredni stopień złośliwości)
- G3 – rak niskozróżnicowany (wysoki stopień złośliwości)
- G4 – rak niezróżnicowany (bardzo wysoki stopień złośliwości).
Dla niektórych nowotworów stosuje się bardziej skomplikowane lub szczegółowe sposoby oceny złośliwości histologicznej: skalę Gleasona przy ocenie raka prostaty, skalę Fuhrman[a] w raku nerki, skalę Blooma-Richardsona do klasyfikacji raka przewodowego sutka[2].
Ocena stopnia złośliwości opiera się na badaniu mikroskopowym, w tym z barwieniem hematoksyliną i eozyną, ale może być poszerzona o inne metody, na przykład immunohistochemię. Badana jest architektonika tkanki nowotworowej oraz cechy cytologiczne komórek nowotworowych. Z cech cytologicznych uwzględnia się stopień anaplazji, wielkość i kształt jąder komórkowych, objętość cytoplazmy oraz względny odsetek dzielących się komórek (indeks mitotyczny), a z cech architektonicznych ocenia się histologiczną organizację tkanki i odgraniczenie nowotworu[4].
Uwagi edytuj
- ↑ Termin ten pochodzi od nazwiska amerykańskiej patolog Susan Fuhrman.
Przypisy edytuj
- ↑ Kumar, Cotran i Robins 2005 ↓, s. 232.
- ↑ a b Kordek 2007 ↓, s. 114.
- ↑ Damjanov i Fan 2013 ↓, s. 1–5.
- ↑ Schwab 2009 ↓, s. 1291.
Bibliografia edytuj
- Vinay Kumar, Ramzi S. Cotran, Stanley L. Robins: Robins Patologia. Wrocław: Elsevier Urban & Partner, 2005, s. 232. ISBN 83-89581-92-2.
- Radzisław Kordek: Onkologia. Podręcznik dla studentów i lekarzy. Gdańsk: VIA MEDICA, 2007. ISBN 978-83-7555-016-0.
- Ivan Damjanov, Fang Fan: Cancer Grading Manual. Springer Science & Business Media, 2013. ISBN 978-3-642-34516-6.
- Manfred Schwab: Encyclopedia of Cancer. Springer Science & Business Media, 2009. ISBN 978-3-540-36847-2.
