Złożenie Chrystusa do grobu (obraz Adriaena van der Werffa)

obraz Adriaena van der Werffa

Złożenie Chrystusa do grobu (niderl. De graflegging van Christus) – obraz olejny na miedzi, przypisywany holenderskiemu malarzowi Adriaenowi van der Werffowi[1], znajdujący się w Muzeum Narodowe we Wrocławiu (nr inw. VIII-1746).

Złożenie Chrystusa do grobu
De graflegging van Christus
Ilustracja
Autor

Adriaen van der Werff

Data powstania

po 1703

Medium

olej na miedzi

Wymiary

68,8 × 50,8 cm

Miejsce przechowywania
Lokalizacja

Muzeum Narodowe we Wrocławiu

Opis obrazu edytuj

Obraz przedstawia popularną scenę opisaną w Ewangelii Marka (Mk 15,46) oraz w apokryficznych pismach m.in. w Opowiadaniu Józefa z Arymatei: Jezus Chrystus po zdjęciu z krzyża zostaje ułożony na całunie przed przeniesieniem do grobu widocznego po lewej stronie w tle. Przy ciele Chrystusa, wzdłuż głównej diagonali kompozycji, w czerwonym zwoju stoi Józef z Arymatei, a u stóp klęczy w czerwonym płaszczu Jan Ewangelista. Z prawej strony, na tle ciemnego tła wyróżnić można jeszcze trzy postacie: w ciemnobłękitnym płaszczu pochyla się Maria, za nią w złocisto-zielonej sukni stoi Maria Magdalena i trzecia niewiasta. Postać Chrystusa jest wzorowana na antycznych rzeźbach i modelowana szarym laserunkiem[2].

 
Złożenie Chrystusa do grobu, wersja z Amstelkring Museum w Amsterdamie

Inne wersje obrazu edytuj

W 1703 roku Werff namalował pierwszą wersję Złożenia Chrystusa do grobu (obecnie w zbiorach monachijskiej Pinakoteki), która wyniosła go do stanu szlacheckiego[3] oraz dała mu wielkie uznanie elektora Palatynatu Reńskiego Jana Wittelsbacha i zamówienie całego cyklu zwanego Misterienbilder[2]. Barbara Gaehtgens, monografistka twórczości Werffa[4], wymienia dwanaście różnych obrazów tego artysty o podobnej kompozycji. Dwie wersje są sygnowane: wspomniany obraz z monachijskich zbiorów[5] i z petersburskiego Ermitażu[6]. Obraz z wrocławskiego Muzeum Narodowego jest czwartym powtórzeniem obrazu ze zbiorów w Ermitażu (dwie pozostałe znajdują się w The Phoenix Art Museum[7] i w Museum Boijmans Van Beuningen w Rotterdamie[8]). Od wersji monachijskiej wyróżnia go większa zależność od prawzoru figury Chrystusa, a mianowicie rysunków rzeźb antycznych Cornelisa van Poelenburcha[2]. Mimika osób jest bardziej powściągliwa, gesty bardziej stylizowane; św. Jan podtrzymuje rękę Chrystusa podobnie jak Maria Magdalena na obrazie z Pinakoteki.

Proweniencja edytuj

Obraz został zakupiony przez wrocławskie Muzeum Narodowe w Salonie nr 1 antykwariatu "Desa" w Warszawie w 1967 roku[2].

Przypisy edytuj

  1. Attributed to Adriaen van der Werff. The burial of Christ, na 1703 [online], RKD – Netherlands Institute for Art History [dostęp 2023-04-09] (ang. • niderl.).
  2. a b c d Steinborn 2006 ↓, s. 202.
  3. Lejman 2001 ↓, s. 64.
  4. Adriaen van der Werff, München 1987, s. 303-306
  5. Złożenia Chrystusa do grobu, 1703, 81,9 x 53,9, Stara Pinakoteka (nr inw. 224) RKD Obraz ze Starej Pinakoteki
  6. Złożenia Chrystusa do grobu, 1703, 63 x 50 cm, Ermitaż, (nr inw. 1067) RKD Emitraż
  7. RKM/Phoenix Art Museum
  8. RKD/Museum Boijmans Van Beuningen

Bibliografia edytuj

  • Bożena Steinborn: Katalog zbiorów malarstwa niderlandzkiego. Wrocław: Muzeum Narodowe we Wrocławiu, 2006. ISBN 83-86766-28-X.
  • Beata Lejman: Złote Niderlandy. Obrazy holenderskie i flamandzkie XVII wieku ze zbiorów Muzeum Narodowego we Wrocławiu (katalog wystawy). Wrocław: Muzeum Narodowe we Wrocławiu, 2001. ISBN 83-86766-02-6.