Złota (województwo małopolskie)
Złota – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie brzeskim, w gminie Czchów.
| wieś | |
 Kościół parafialny w Złotej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2005) |
1368 |
| Strefa numeracyjna |
14 |
| Kod pocztowy |
32-859[2] |
| Tablice rejestracyjne |
KBR |
| SIMC |
0817340 |
Położenie na mapie gminy Czchów  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu brzeskiego  | |
 49°52′30″N 20°41′52″E/49,875000 20,697778[1]
| |
Prywatna wieś szlachecka, własność kasztelanowej krakowskiej Anny z Sieniawskich Jordanowej, położona była w 1595 roku w powiecie sądeckim województwa krakowskiego[3]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa tarnowskiego.
Złota, stanowiąca odrębne sołectwo w gminie Czchów o powierzchni 8,01 km², leży w dolinie Złockiego Potoku, na północny wschód od Czchowa, przy drodze łączącej Dębno z Biskupicami Melsztyńskimi.
Parafia Złota była wzmiankowana po raz pierwszy w wykazach świętopietrza w 1346 roku. W dokumencie z 1384 r. jako właściciel wsi wymieniany jest „Jaśko de Slota”. Zachowały się także wzmianki o sprzedaży wsi bądź jej części z lat 1472 i 1476 oraz dokumenty z wizytacji kanoniczych biskupów krakowskich w parafii od 1596 roku.
W XVII w. Złota została własnością rodu Tarłów, którzy ufundowali w 1649 r. nowy drewniany kościół pw. św. Michała Archanioła. Jest to jednonawowy budynek konstrukcji zrębowej z wieżą konstrukcji słupowej. Wewnątrz znajdują się trzy barokowe ołtarze z 2. poł. XVII w. Kościół był częściowo przebudowany w XIX wieku.
Kolejnymi właścicielami wsi byli członkowie rodziny Lanckorońskich. W 1820 r. Złotą zamieszkiwało 520 osób, w 1866 – 605, zaś w 1896 – 1031. W I. poł. XX w. liczba mieszkańców wsi wciąż rosła, w 1936 r. było ich 1235. W latach 1982–1983, z inicjatywy ówczesnego proboszcza parafii, ks. F. Korty, zbudowano obok zabytkowego kościoła nowy murowany kościół pw. Matki Boskiej Nieustającej Pomocy. Znajduje się w nim muzeum parafialne, prezentujące m.in. zabytkowe naczynia i szaty liturgiczne. Ponadto we wsi znajduje się prywatna izba regionalna, prezentująca stroje i przedmioty codziennego użytku.
Części wsi edytuj
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0817356 | Bugaj | część wsi |
| 0817362 | Debrza | część wsi |
| 0817379 | Nowa Wieś | część wsi |
| 0817385 | Przymiarki | część wsi |
| 0817391 | Wielka Góra | część wsi |
Zabytki edytuj
Obiekt wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[6].
- Kościół parafialny pw. św. Michała.
-
Kościół św. Michała, elewacja wschodnia -
Kościół św. Michała, elewacja frontowa
.jpg)
Sport edytuj
W Złotej działa Ludowy Klub Sportowy Temida, reaktywowany w 2002 r. w miejsce istniejącego w latach 1985–1993 klubu LZS Temida[7].
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 161919
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1614 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 2008, s. 108.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy [online], wuoz.malopolska.pl [dostęp 2023-11-20].
- ↑ Oficjalna strona LKS Temida Złota. temida.zlota.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-09-07)]. [dostęp 20 września 2009]
Bibliografia edytuj
- Andrzej Matuszczyk, Pogórze Karpackie, Tarnów: Oddział PTTK [Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego] „Ziemi Tarnowskiej”, 1995, ISBN 83-903260-1-9, OCLC 891189204.
- Czas Czchowa: Prezentacja miejscowości Złota. czasczchowa.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-06-18)].
