Egodystoniczna orientacja seksualna

zaburzenie psychiczne, w którym faktyczna orientacja seksualna danej osoby, różni się od tej preferowanej, co powoduje znaczny stres

Egodystoniczna orientacja seksualna, inaczej niezgodna z egoegodystoniczne zaburzenie psychiczne charakteryzujące się posiadaniem orientacji seksualnej lub pociągu, który stoi w sprzeczności z wyidealizowanym obrazem siebie, co powoduje niepokój oraz pragnienie zmiany orientacji lub uzyskania większego komfortu z własną orientacją seksualną. Nie jest to określenie wrodzonej orientacji seksualnej, ale konflikt pomiędzy orientacją, którą się chce mieć, a orientacją, którą się rzeczywiście posiada.

Zaburzenia psychologiczne i zaburzenia zachowania związane z rozwojem i orientacją seksualną
Klasyfikacje
ICD-10

F66

Klasyfikacja edytuj

ICD edytuj

Egodystoniczna orientacja seksualna znajduje się w klasyfikacji ICD-10, w kategorii diagnostycznej Zaburzenia psychologiczne i zaburzenia zachowania związane z rozwojem i orientacją seksualną, do której zalicza się również:

  • Zaburzenia dojrzewania seksualnego – cierpienie z powodu niepewności co do własnej tożsamości płciowej lub orientacji seksualnej, które prowadzi do wystąpienia lęku lub depresji. Większość przypadków występuje u młodzieży, która ma wątpliwości, jaka jest ich orientacja seksualna albo u osób z ustaloną orientacją, które będąc często w długotrwałych związkach zauważyły, że ich orientacja seksualna ulega zmianie[1].
  • Zaburzenie związków seksualnych – trudności z nawiązaniem i utrzymaniem związku z powodu nieprawidłowej identyfikacji płciowej lub nieprawidłowych preferencji seksualnych[1].
  • Inne zaburzenia rozwoju psychoseksualnego[1]
  • Zaburzenia rozwoju psychoseksualnego, nie określone[1]

Następujące kody służą do wskazania odmian rozwoju seksualnego lub orientacji seksualnej, które dla pacjenta mogą stanowić problem[1]:

Usunięcie kategorii diagnostycznej przez WHO edytuj

W 2013 roku Stały Komitet Lekarzy Europejskich[2] i World Professional Association for Transgender Health[3], a w 2014 roku Amerykańskie Towarzystwo Psychologiczne[4] i powołana przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) Grupa Robocza ds. Klasyfikacji Zaburzeń Seksualnych i Zdrowia Seksualnego[5] zarekomendowały WHO usunięcie tej kategorii diagnostycznej z klasyfikacji ICD-11. Nowa klasyfikacja została opublikowana 18 czerwca 2018 roku i nie zawiera już tej kategorii[6][7]. ICD-11 została zatwierdzona przez Światowe Zgromadzenie Zdrowia 25 maja 2019 roku i zacznie obowiązywać od 1 stycznia 2022 roku[8].

Argumenty za usunięciem podane przez Grupę Roboczą ds. Klasyfikacji Zaburzeń Seksualnych i Zdrowia Seksualnego[5]:

  • Gdyby kategoria diagnostyczna F66 była rzeczywiście powszechnie stosowana, powinien istnieć dowód tego zastosowania. Zamiast tego wydaje się jednak, że osoby homoseksualne są zazwyczaj leczone pod kątem powszechnych zaburzeń psychicznych, takich jak depresja, zaburzenia lękowe i problemy związane z używaniem substancji. Badanie na temat powszechnych obaw osób homoseksualnych pokazało, że obawy dotyczące orientacji seksualnej były stosunkowo rzadkie[9].
  • Istnienie tej kategorii może być szkodliwe, ponieważ zwraca ona uwagę na treść (np. na rozpad związku z osobą tej samej płci w przeciwieństwie do partnera innej płci) lub na indywidualne cechy, które pozbawione są znaczenia klinicznego lub które poddają patologizacji normalne zachowania.
  • Podkategorie „zaburzenia dojrzewania seksualnego” i „zaburzenie związków seksualnych” nie były przedmiotem publikacji naukowych według stanu na dzień 10 stycznia 2014 roku. Nie znaleziono także żadnej publikacji naukowej dotyczącej zaburzeń rozwoju psychoseksualnego. Ostatnie zweryfikowane odniesienie do „homoseksualizmu egodystonicznego” zostało opublikowane w 1995 roku[10].
  • Przejrzenie literatury nie ujawniło żadnych naukowych doniesień na temat leczenia zaburzeń F66. Nie znaleziono również dowodów na to, że problem tożsamości płciowej lub orientacji seksualnej wymaga zastosowania specjalnych interwencji, które znacznie różnią się od powszechnych metod leczenia niepokoju, lęku, depresji i innych zaburzeń psychicznych. Najkorzystniejsza opieka kliniczna dla osób o orientacji homoseksualnej nie różni się niczym od opieki nad osobami heteroseksualnymi[11].
  • Oddziaływania mające na celu zmianę orientacji seksualnej danej osoby zostały uznane za wykraczające poza zakres praktyki etycznej[11][12][13].
  • Zaburzenia F66 nie doprowadziły do rozwoju badań, nie są rutynowo zgłaszane do Światowej Organizacji Zdrowia przez żadne państwo członkowskie i nie są wykorzystywane przez WHO do obliczania globalnego obciążenia chorobami.
  • Stosowanie kategorii F66 może powodować opóźnienia lub błędy w dokładnej diagnozie i leczeniu homoseksualnych pacjentów. Zachowanie tej kategorii może również zostać uznanie za wsparcie nieefektywnych i nieetycznych terapii, których celem jest zmiana orientacji homoseksualnej na heteroseksualną[11].

DSM edytuj

Kategoria diagnostyczna „homoseksualizm egodystoniczny” została usunięta z DSM w 1987 roku (wraz z publikacją DSM-III-R). Zaburzenia seksualne są nadal obecne w DSM w kategorii „zaburzenia seksualne, niewyszczególnione gdzie indziej”. Jednym z zaburzeń w tej kategorii jest „uporczywy i wyraźny niepokój związany z orientacją seksualną”, co można uznać za podobne do tego, co WHO określa jako egoistoniczną orientację seksualną[14].

Diagnoza edytuj

ICD-10 rozpoznaje egodystoniczną orientację seksualną, kiedy:

Identyfikacja płciowa lub seksualne preferencje (heteroseksualne, homoseksualne, biseksualne lub prepubertalne) nie budzą wątpliwości, ale dana osoba chciałaby, żeby były one inne z powodu związanych z nimi zaburzeń psychicznych i behawioralnych, a także może szukać możliwości leczenia w celu ich zmiany[1].

W klasyfikacji ICD-10 znajduje się przy tym informacja, że „orientacji seksualnej – samej w sobie – nie należy uważać za zaburzenie”[1].

Pacjenci są niekiedy nadal diagnozowani jako mający ten problem[15]. Jest to często wynikiem niekorzystnych i nietolerancyjnych postaw w społeczeństwach lub też konfliktu pomiędzy popędami seksualnymi a systemem wierzeń[16].

Metody leczenia edytuj

Ta sekcja jest niekompletna. Jeśli możesz, rozbuduj ją.

Istnieje wiele metod leczenia egoistonicznej orientacji seksualnej związanej z homoseksualizmem. Nie istnieje żadna znana terapia dla innych rodzajów egoistonicznej orientacji seksualnej. Terapia może mieć na celu zmianę orientacji seksualnej, zachowania seksualnego lub pomóc klientowi poczuć się bardziej komfortowo z jego orientacją seksualną i zachowaniami. Grupy na rzecz praw człowieka oskarżyły niektóre kraje o wykonywanie tych zabiegów na homoseksualistach egosyntonicznych[17]. Leczenie może obejmować próby zmiany orientacji seksualnej lub terapię mającą na celu złagodzenie napięcia. Ponadto, niektórzy poszukują również nieprofesjonalnych metod, takich jak konsultacje religijne lub uczestnictwo w grupach „byłych gejów”.

Psychoterapia afirmatywna edytuj

Psychoterapia afirmująca homoseksualizm pomaga osobom LGB przeanalizować i zaakceptować ich orientację seksualną i związane z nią związki seksualne. Psychologowie oraz całokształt głównego nurtu medycyny opowiadają się za tym, że homoseksualizm i biseksualizm nie są wskaźnikami chorób psychicznych[18][19].

Grupy wsparcia dla osób LGB edytuj

Grupy LGB pomagają zapobiegać i łagodzić stres mniejszościowy, marginalizację i izolację[20]. Skupiają się one na pomaganiu osobie o egodystonicznej orientacji seksualnej, by zaakceptowała swoją orientację seksualną.

Próby zmiany orientacji seksualnej(inne języki) edytuj

Grupa robocza powołana przez APA odkryła, że tożsamość religijna i to, jak ktoś na zewnątrz komunikuje swoją orientację seksualną (zob. tożsamość seksualna) może rozwijać się poprzez życie. Psychoterapia, grupy wsparcia i wydarzenia życiowe mogą mieć wpływ na to, w jaki sposób ktoś się określa prywatnie i publicznie. Podobnie, samoświadomość i postrzeganie siebie może ewoluować podczas terapii[20]. Niektórzy lekarze utrzymują, że poprawa może być widoczna w adaptacji emocjonalnej (redukcja wstydu i samo-napiętnowania), a także w osobistych przekonaniach, wartościach i normach (zmiana przekonań religijnych i moralnych oraz zachowań i motywacji)[20][21]. Jednakże takie podejście do leczenia jest powszechnie uważane za nieodpowiednie, ryzykowne i potencjalnie szkodliwe dla jednostki[22].

Terapia konwersyjna edytuj

Główny artykuł: Terapia konwersyjna.

Powiązania z religią edytuj

Terminy egodystoniczny i egosyntoniczny są używane przez Kościół rzymskokatolicki w tym znaczeniu, że według obrońcy praw gejowskich Bernarda Lyncha, księża, którzy są homoseksualni, ale egodystoniczni, czyli „nienawidzą swojej homoseksualności”, są dopuszczalni, tymczasem kandydaci do kapłaństwa egosyntoniczni, czyli ci, którzy akceptują swoją seksualność, nie mogą być brani pod uwagę[23].

Niektóre kościoły publikują szczegółowe instrukcje dla duchowieństwa dotyczące sposobu sprawowania posługi wobec gejów i lesbijek. Są to między innymi „Ministry to Persons with a Homosexual Inclination”[24], wydane przez Kościół katolicki, oraz „God Loveth His Children”[25], wydane przez Kościół Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich. W 1994 roku jeden z kościołów w Kościele Prezbiteriańskim USA zorganizował konferencję zatytułowaną „Droga do wolności: Poszukiwanie uzdrowienia dla homoseksualistów”[26]. APA prosi przywódców religijnych, aby zaakceptowali, że orzekanie o empirycznych zagadnieniach naukowych z zakresu psychologii nie wchodzi w zakres ich kompetencji[20].

Klasyfikacja ICD10 edytuj

kod ICD10 nazwa choroby
ICD-10: F66 Zaburzenia psychologiczne i zaburzenia zachowania związane z rozwojem i orientacją seksualną
ICD-10: F66.0 Zaburzenia dojrzewania seksualnego
ICD-10: F66.1 Orientacja seksualna niezgodna z ego (egodystoniczna)
ICD-10: F66.2 Zaburzenie związków seksualnych
ICD-10: F66.8 Inne zaburzenia rozwoju psychoseksualnego
ICD-10: F66.9 Zaburzenia rozwoju psychoseksualnego, nie określone

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f g Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w ICD-10: Opisy kliniczne i wskazówki diagnostyczne. Pużyński S, Wciórka J (red.). Kraków–Warszawa: Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne „Vesalius”, Instytut Psychiatrii i Neurologii, 2000, s. 185. ISBN 83-85688-25-0.
  2. Standing Committee of European Doctors: CPME Statement on Natural, Non-pathological Variations of Human Sexuality. 2013. [dostęp 2016-02-03].
  3. World Professional Association for Transgender Health: WPATH Consensus Process Regarding Transgender and Transsexual-Related Diagnoses in ICD-11. 2013. [dostęp 2019-06-29].
  4. Keita GP: APA letter to the World Health Organization. American Psychological Association, 2014-05-17. [dostęp 2014-11-02].
  5. a b Cochran SD, et al. Proposed Declassification of Disease Categories Related to Sexual Orientation in the International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems (ICD-11). „Bulletin of the World Health Organization”. 92 (9), s. 672–679, 2014. DOI: 10.2471/BLT.14.135541. PMID: 25378758. PMCID: PMC4208576. 
  6. WHO releases new International Classification of Diseases (ICD 11). World Health Organization, 2018-06-18. [dostęp 2019-06-29].
  7. ICD-11 for Mortality and Morbidity Statistics. World Health Organization. [dostęp 2019-06-29].
  8. World Health Assembly Update, 25 May 2019. World Health Organization. [dostęp 2019-06-29].
  9. Brandon J. Weiss, Debra A. Hope, A Preliminary Investigation of Worry Content in Sexual Minorities, „Journal of Anxiety Disorders”, 25 (2), 2011, s. 244–250, DOI10.1016/j.janxdis.2010.09.009, PMID21041061, PMCIDPMC3096757.
  10. Weinrich JD i inni, Is Gender Dysphoria Dysphoric? Elevated Depression and Anxiety in Gender Dysphoric and Nondysphoric Homosexual and Bisexual Men in an HIV Sample, „Archives of Sexual Behavior”, 24 (1), 1995, s. 55–72, DOI10.1007/BF01541989, PMID7733805.
  11. a b c American Psychological Association. Guidelines for Psychological Practice with Lesbian, Gay, and Bisexual Clients. „American Psychologist”. 67 (1), s. 10–42, 2012. DOI: 10.1037/a0024659. PMID: 21875169. [dostęp 2019-07-07]. 
  12. Annie Bartlett, Glenn Smith and Michael King, The Response of Mental Health Professionals to Clients Seeking Help to Change or Redirect Same-Sex Sexual Orientation, „BMC Psychiatry”, 9, 2009, s. 11, DOI10.1186/1471-244X-9-11, PMID19323803, PMCIDPMC2667504.
  13. Pan American Health Organization: “Cures” for an illness that does not exist. 2012. [dostęp 2019-07-07].
  14. Peggy J. Kleinplatz, New directions in sex therapy. Innovations and alternatives, Philadelphia: Brunner-Routledge, 2001, s. 100, ISBN 0-87630-967-8, OCLC 45446317 [dostęp 2019-11-02].
  15. James Nichols, Gay Man Suing Doctor After His ‘Homosexual Behavior’ Is Diagnosed As ‘Chronic Problem’ [online], HuffPost, 14 sierpnia 2014 [dostęp 2019-11-02] (ang.).
  16. Nilamadhab K, Chandra KG (red.): Comprehensive Textbook of Sexual Medicine. New Delhi: Jaypee Brothers Medical Publishers, 2005, s. 178. ISBN 978-81-8061-405-7.
  17. Vinay Chandran, Infochange India News Features Agenda Prayer, punishment or therapy? Being a homosexual in India [online], infochangeindia.org, luty 2006 [zarchiwizowane z adresu 2006-11-30].
  18. Division 44/Committee on Lesbian i inni, Guidelines for psychotherapy with lesbian, gay, and bisexual clients, „The American Psychologist”, 55 (12), 2000, s. 1440–1451, DOI10.1037/0003-066x.55.12.1440, ISSN 0003-066X, PMID11260872 [dostęp 2019-11-02].
  19. American Psychological Association, Guidelines for Psychological Practice with Lesbian, Gay and Bisexual Clients [online], apa.org, 20 lutego 2011 [dostęp 2019-11-02] (ang.).
  20. a b c d American Psychological Association, Resolution on Appropriate Affirmative Responses to Sexual Orientation Distress and Change Efforts, „apa.org”, 2009 [dostęp 2019-11-02] (ang.).
  21. AGLP Fact Sheets [online], aglp.org, 3 stycznia 2009 [dostęp 2020-01-11] [zarchiwizowane z adresu 2009-01-03].
  22. Insufficient evidence to support sexual orientation change efforts [online], apa.org [dostęp 2020-01-11] (ang.).
  23. Father Bernard Lynch. Zeinab Badawi. HARDtalk. BBC News. 4 minuta. [dostęp 2016-07-12].
  24. United States Conference of Catholic Bishops, Ministry to Persons with a Homosexual Inclination: Guidelines for Pastoral Care [online], listopad 2006.
  25. God Loveth His Children [online], 2007.
  26. History – OneByOne [online], www.oneby1.org [dostęp 2019-11-02], Cytat: The main precursor to the inception of OneByOne was a national conference sponsored by a PC(USA) church and Presbyterian Renewal Ministries. The conference, titled, „The Path to Freedom: Exploring healing for the Homosexual,” was held in Rochester, NY in November 1994. The focus of the conference was two-fold: (1) to minister to those struggling with homosexuality; (2) to teach the Body of Christ how to support and minister to those seeking to come out of homosexuality..