Zagórzyca
Zagórzyca (kaszb. Zôgòrzëca lub też Zagòrzëce[3], niem. Sageritz) – wieś-ulicówka w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie słupskim, w gminie Damnica nad rzeką Charstnicą. Wieś jest siedzibą sołectwa Zagórzyca w którego skład wchodzi również miejscowość Zagórzyczki.
| wieś | |
.jpg)
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności |
287 |
| Strefa numeracyjna |
59 |
| Kod pocztowy |
76-231[2] |
| Tablice rejestracyjne |
GSL |
| SIMC |
0743528 |
Położenie na mapie gminy Damnica  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu słupskiego  | |
 54°28′47″N 17°13′19″E/54,479722 17,221944[1]
| |
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa słupskiego.
W centrum wsi znajduje się kościół rzymskokatolicki pw. św. Józefa (dawniej ewangelicki) z 1844 wykonany w stylu neogotyckim, zbudowany z kamienia[4]. Ze źródeł historycznych wynika, że wstępnie na jego miejscu miał znaleźć się Zamek Książąt pomorskich, ale po rozpoczęciu budowy Słupsk zbuntował się i zburzył rozpoczętą budowę. Z gruzów pozostałych ze zniszczonej budowli, po pewnym czasie chłopstwo zmobilizowało się i wzniosło świątynię.[potrzebny przypis]
Nazwa edytuj
Nazwa, wzmiankowana po raz pierwszy w formie Sagerick w 1440, ma pochodzenie słowiańskie i charakter topograficzny. Powstała przez dodanie do wyrażenia przyimkowego *za gorojǫ „za górą” formantu -ica[5]. Friedrich Lorentz odnotował formę nazwy w lokalnych gwarach słowińskich: Zågʉ̀ɵ̯řäcä[6] wraz z nazwami mieszkańców, zarówno z pominiętym formantem -ic-: Zãgɵřȯu̯n, Zãgɵřȯu̯nkă „zagórzyczanin, zagórzyczanka”, jak i w postaci pełnej: Zãgɵřäčȯu̯n, Zãgɵřäčȯu̯nkă „ts.”[7]. Niemiecka nazwa Sageritz jest adaptacją fonetyczną pierwotnej nazwy słowiańskiej[5].
Rada Języka Kaszubskiego proponuje kaszubską formę nazwy Zagórzëca[8].
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 156224
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1592 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Friedrich Lorentz, Polskie i kaszubskie nazwy miejscowości na Pomorzu Kaszubskiem, Instytut Zachodnio-Słowiański przy Uniwersytecie Poznańskim, 1923, s. 154 (pol.).
- ↑ Zagórzyca (woj.pomorskie). manifo.com. [dostęp 2017-01-21].
- ↑ a b Witold Iwicki, Toponimia byłego powiatu słupskiego, Gdańsk: Wydawnictwo Gdańskie, 1993, s. 119.
- ↑ Friedrich Lorentz, Slovinzisches Wörterbuch: zweiter Teil: P-Z : Orts- und Personennamen. Nachträge, Unsichere Wörter, Sankt Petersburg: Kaiserliche Akademie der Wissenschaften, 1912, s. 1538.
- ↑ Friedrich Lorentz, Slovinzisches Wörterbuch: zweiter Teil: P-Z : Orts- und Personennamen. Nachträge, Unsichere Wörter, Sankt Petersburg: Kaiserliche Akademie der Wissenschaften, 1912, s. 1536.
- ↑ Felicja Baska-Borzyszkowska i inni, Polsko-kaszubski słownik nazw miejscowych, Gdańsk: Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie, 2017, s. 225, ISBN 978-83-62137-50-3.