Zaleszczotek książkowy

gatunek pajęczaka z rzędu zaleszczotków

Zaleszczotek książkowy, zaleszczotek pospolity (Chelifer cancroides) – gatunek drobnego pajęczaka z rodziny Cheliferidae.

Zaleszczotek książkowy
Chelifer cancroides
(Linnaeus, 1758)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Podtyp

szczękoczułkowce

Gromada

pajęczaki

Rząd

zaleszczotki

Rodzina

Cheliferidae

Rodzaj

Chelifer

Gatunek

zaleszczotek książkowy

Opis
Ma długość do 2,5-4,5 mm. Kolor całego ciała z wyjątkiem nóg jest ciemnobrązowy, nogi są czerwonawe. Odwłok wyraźnie prążkowany. Nieduże szczękoczułki zakończone są szczypcami i mają gruczoły jadowe. Wyglądem przypomina małego skorpiona, ale bez odwłoka z kolcem jadowym.
Występowanie
W Polsce jest dość pospolity. Występuje w lasach pod odstającą korą drzew oraz w zabudowaniach, np. pomiędzy książkami (stąd pochodzi jego nazwa gatunkowa – książkowy). Występuje także w ulach, gdzie żywi się roztoczami i drobnymi owadami, np. łowi małe gąsieniczki barciaków.
Tryb życia
Jest drapieżnikiem. Poluje głównie na małe owady. Ofiarę nawet większą od siebie paraliżuje jadem, spływającym do jej ciała ze szczypiec.
Rozmnażanie
Podczas godów zarówno samiec, jak i samica poruszają się tuż obok siebie, wykonując charakterystyczne ruchy tu i z powrotem, nie dotykając się. Samiec przekazuje samicy spermatofor z plemnikami. Samica wkłada go do dróg rodnych. Jaja składa w torbie lęgowej. Młode po wylęgnięciu się z nich przez jakiś czas są jeszcze pod opieką samicy.
Znaczenie dla człowieka
W pszczelarstwie przyczyniają się do tępienia szkodników wewnątrzulowych. Zaleszczotki książkowe żyją również w bibliotekach. Odżywiają się m.in. szkodnikami, które zjadają papier.

Rozprzestrzenienie edytuj

Gatunek kosmopolityczny, podawany ze wszystkich krain zoogeograficznych. W Europie znany jest z Islandii, Hiszpanii, Irlandii, Wielkiej Brytanii, Francji, Belgii, Luksemburgu, Holandii, Niemiec, Szwajcarii, Austrii, Włoch, Danii, Szwecji, Norwegii, Finlandii, Estonii, Łotwy, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Rumunii, Bułgarii, Chorwacji, Bośni i Hercegowiny, Serbii. Albanii, Macedonii Północnej, Grecji i Rosji. W Afryce występuje w Algierii, Egipcie, Etiopii, Ghanie, Kenii, Tanzanii, Demokratycznej Republiki Konga, Malawi i RPA. W Azji notowany był z Syberii, Gruzji, Azerbejdżanu, Izraela, Kazachstanu, Uzbekistanu, Turkmenistanu, Kirgistanu, Afganistanu, Mongolii, Japonii, Indii i Wietnamu. W Ameryce Północnej zamieszkuje Kanadę, Stany Zjednoczone, Meksyk i Kubę, zaś w Południowej stwierdzono jego obecność w Brazylii, Argentynie, Chile. Poza tym znany jest z Nowej Zelandii[1].

Przypisy edytuj

  1. Mark Harvey: Chelifer cancroides (Linnaeus, 1758). [w:] Western Australian Museum Field Guide and Catalogues. Pseudoscorpions of the World [on-line]. Government of Western Australia. [dostęp 2020-12-12].

Bibliografia edytuj