Zamek Bezděz – ruiny gotyckiego zamku położonego w północnej części Czech, w kraju libereckim, pomiędzy miejscowościami Czeska Lipa i Mladá Boleslav[2].

Zamek Bezděz
Ilustracja
Widok z lotu ptaka na zamek
Państwo

 Czechy

Miejscowość

Bezděz

Styl architektoniczny

barokowy

Inwestor

król czeski Przemysł Ottokar II

Rozpoczęcie budowy

1264

Ukończenie budowy

1278[1]

Położenie na mapie kraju libereckiego
Mapa konturowa kraju libereckiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Zamek Bezděz”
Położenie na mapie Czech
Mapa konturowa Czech, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Zamek Bezděz”
Ziemia50°32′20,461″N 14°43′11,248″E/50,539017 14,719791
Strona internetowa

Historia edytuj

Królewski zamek Bezděz jest jednym z najważniejszych czeskich zabytków gotyckich[3]. Budowla powstała dzięki królowi Przemysławowi Ottokarowi II. Prace rozpoczęto w 1264 roku a zakończono w 1278 roku, już po śmierci władcy. Brak zabudowań zewnętrznych wskazuje, iż miała to być przede wszystkim forteca oraz reprezentacyjna siedziba króla. Po bitwie na Moravskim polu w 1278 roku, Otton Brandenburski więził tu królową Kunhutę i jej syna, późniejszego króla Wacława II. W połowie XIV wieku posiadłość przeszła w ręce Karola IV, a zamek stracił na znaczeniu zajmując drugie miejsce w hierarchii czeskich zamków. Podczas wojen husyckich zamek był punktem oporu katolików. Dzięki nowym umocnieniom, skutecznie odstraszał oddziały wroga od prób zdobycia go. Za czasów Albrechta von Wallenstein planowano budowlę przeistoczyć w prawdziwą twierdzę, jednak z zakładanych planów nic nie wyszło. Od 1627 roku budynki służyły mnichom, początkowo augustianom, a od 1632 roku benedyktynom z Montserrat i zamek stał się miejscem pielgrzymek. W 1662 roku zamek zamieniono na klasztor, w którym trzymano kopię posągu Czarnej Madonny Monastyrskiej i stał się celem wędrówek tysięcy pielgrzymów jako znaczące miejsce kultu maryjnego. W 1778 roku majątek przejęli Prusacy i klasztor dekretem cesarza Józefa II został zlikwidowany. Zamek powoli chylił się ku ruinie. W XX wieku był m.in. własnością prywatną, a w 1932 roku został odkupiony przez Klub Czechosłowackich Turystów za symboliczne 2000 czeskich koron. Budowlę planowano odrestaurować w stopniu umożliwiającym udostępnienie zwiedzającym. Prace jednak przerwała II wojna światowa. W 1978 roku zamek Bezdez został wpisany na czeską listę zabytków jako Narodowa Pamiątka Kultury. Od 1982 roku trwa remont zamku, który wspierany jest funduszami państwowymi.

Architektura zamku edytuj

Wejście na zamkowy dziedziniec otwiera potężna brama. Po lewej stronie znajduje się jedno z najważniejszych pomieszczeń – wczesnogotycka kaplica wybudowana na wzór francuskich katedr. Pomieszczenie przyległe do kaplicy stanowiło pierwotnie część pałacu królewskiego. W czasach istnienia tutaj klasztoru mnisi postanowili je zamurować i stworzyli w tym miejscu kryptę, w której chowali swoich współbraci. Kolejnymi pomieszczeniami są wnętrza pałacu królewskiego, składające się z kilkunastu komnat, z których jedynie pięć sal położonych na parterze budowli udostępnionych jest do zwiedzania. Obok królewskiego pałacu wznosił się pałac burgrabiego, czyli pełnomocnika władcy, który w królewskim imieniu zarządzał pałacem sprawując zarazem obowiązki sędziego. Na pałacowym dziedzińcu zwraca uwagę wielka cysterna wodna głęboka na prawie siedem metrów. Drugi zamkowy dziedziniec otaczają pozostałości tzw. Manskich pałaców, w których mieszkała szlachta, stanowiąca zamkową drużynę króla. Wielka wieża wznosząca się na wysokość 634 metry nad poziomem morza, a 34 metry nad zamkowym dziedzińcem stanowi najwyższy punkt zamku Bezděz. Mury tej budowli w jej dolnych partiach mają ponad 3 i pół metra grubości. Z wieży roztacza się rozległy widok na cały Czeski Raj i zamykające horyzont Karkonosze[4].

Przypisy edytuj

  1. Gaworski Marek - "Najpiękniejsze zamki, pałace Śląska i pogranicza polsko-czeskiego" Wydawca - Matiang (Strzelce Opolskie 2012) Strona - 12 ISBN 978-83-932293-6-9
  2. Zamek Bezdez. [dostęp 2012-12-18].
  3. Zamek Bezdez - informacja. [dostęp 2012-12-18].
  4. Opis zamku Bezdez. [dostęp 2012-12-18].

Bibliografia edytuj

  • Marek Gaworski: Najpiękniejsze zamki, pałace Śląska i pogranicza polsko-czeskiego. Strzelce Opolskie: Matiang, 2012, s. 203. ISBN 978-83-932293-6-9.

Linki zewnętrzne edytuj