Zamek w Gródku – budowla obronna wzniesiona nad rzeką Smotrycz.

Zamek w Gródku
Państwo

 Imperium Rosyjskie

Miejscowość

Gródek

Typ budynku

zamek

Ważniejsze przebudowy

XIX w.

Kolejni właściciele

Mikołaj Herburt, Jan Swiercz, Jan Zamoyski[1], Minszech[1], Gejsmar

Położenie na mapie obwodu chmielnickiego
Mapa konturowa obwodu chmielnickiego, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Zamek w Gródku”
Położenie na mapie Ukrainy
Mapa konturowa Ukrainy, po lewej znajduje się punkt z opisem „Zamek w Gródku”
Ziemia49°10′N 26°34′E/49,166667 26,566667

Historia edytuj

Zamek powstał ponieważ wystąpiła konieczność umocnienia Gródka. Z tego powodu król Polski Zygmunt I Stary w liście do braci Mikołaja Herburta i Jana Swiercza nadał im przywilej pobierania cła. Zamek w Gródku musiał być zapewne silnie umocniony, ponieważ król nazwał go fortecą[1].

W roku 1653 zamek został zdobyty przez kozaków Chmielnickiego, którzy nie oszczędzili szlachty ni pospólstwa. Jednak bogate łupy zatrzymały hordę, która 20 czerwca pod zamkiem wbrew Chmielnickiemu demokratycznie postanowiła powertatysia nazad i za Lachamy ne hnatysia i wracać z Podola na Ukrainę. Istnieje sąd, że ten ruch uniemożliwił Chmielnickiemu stworzenie narodowego państwa ukraińskiego.

Dwór edytuj

W XIX w. ruiny dawnego zamku przebudowane zostały przez barona Geismara, generała wojsk rosyjskich, na wygodny[1] piętrowy, a po bokach parterowy dwór klasycystycznym, istniejący do okresu międzywojennego[2].

Przypisy edytuj

  1. a b c d Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. II. Warszawa: 1880-1902, s. 818-19.
  2. Roman Aftanazy, Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, wyd. drugie przejrzane i uzupełnione, t. 9: Województwo podolskie, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1996, s. 93-95, ISBN 83-04-04268-1, ISBN 83-04-03701-7 (całość).