Zanokcica śledzionka

Zanokcica śledzionka[4], śledzionka skalna (Asplenium ceterach L.[5][6][3]) – gatunek paproci należący do rodziny zanokcicowatych. W XX wieku często zaliczany do wyodrębnianego wówczas rodzaju śledzionka Ceterach jako C. officinarum[7].

Zanokcica śledzionka
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

telomowe

Gromada

naczyniowe

Klasa

paprocie

Podklasa

paprotkowe

Rząd

paprotkowce

Rodzina

zanokcicowate

Rodzaj

zanokcica

Gatunek

zanokcica śledzionka

Nazwa systematyczna
Asplenium ceterach L.
Sp. Pl.: 1080 (1753)[3]
Synonimy
  • Ceterach ceterach (L.) Newman
  • Ceterach officinarum Willd.
  • Hemidictyum ceterach (L.) Bedd.
  • Notolepeum ceterach (L.) Newman
  • Scolopendrium ceterach (L.) Symons
  • Grammitis ceterach (L.) Sw.
  • Gymnopteris ceterach (L.) Bernh.
  • Gymnogramma ceterach (L.) Spreng.[3]
  • Vittaria ceterach (L.) Bernh.

Rozmieszczenie geograficzne edytuj

Występuje w Europie, na Makaronezji, w północnej Afryce i w Azji. W Polsce jest to gatunek uprawiany i przejściowo dziczejący[4].

Morfologia edytuj

Pokrój
Drobna roślina do 20 cm wysokości. Blaszki liściowe z czarnobrązowym ogonkiem. Liście pojedynczo pierzaste, skórzaste, zimozielone, pokryte od spodu łuskami. Kupki zarodnionośne podłużne.
 
Spodnia strona blaszki liściowej

Biologia i ekologia edytuj

Rozwój
Bylina. Zarodniki dojrzewają od maja do sierpnia.
Siedlisko
Wapienne ściany skalne lub mury.

Przypisy edytuj

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-02-28] (ang.).
  2. The Pteridophyte Phylogeny Group, A community-derived classification for extant lycophytes and ferns, „Journal of Systematics and Evolution”, 54 (6), 2016, s. 563–603, DOI10.1111/jse.12229.
  3. a b c Asplenium ceterach L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2020-12-28].
  4. a b Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 37, ISBN 978-83-62975-45-7.
  5. Asplenium ceterach - Germplasm Resources Information Network [dostęp 2013-09-08]
  6. Kadereit J. W., Albach D. C., Ehrendorfer F., Galbany-Casals M. i inni. Which changes are needed to render all genera of the German flora monophyletic?. „Willdenowia”. 46, s. 39 – 91, 2016. DOI: 10.3372/wi.46.46105. 
  7. Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.