Zapiersie (łac. metasternum) – sternum, czyli brzuszny skleryt zatułowia owadów[1]. Określenie używane również ogólnie na brzuszną stronę zatułowia[2][3].

Zapiersie muchówki oznaczone liczbą 9
Zapiersie kózki oznaczone liczbą 24

Zapiersie w przeciwieństwie do przedpiersia i śródpiersia nigdy nie posiada spinasternum. Ulega ono redukcji lub tworzy akrosternit pierwszego sternum odwłoka[4][2]. Z eusternum śródtułowia wyrastają apofizy sternalne, które mogą być wykształcone w metafurca. Eusternum podzielone może być na przednie basisternum i tylne sternellum lub furcasternum[2][4][1]. Linię podziału może stanowić od wewnątrz sternocosta, której na zewnątrz odpowiada szew sternokostalny. Przednia część eusternum śródtułowia może być oddzielona przez szew presternalny, tworząc presternum zatułowia[4].

U błonkówek właściwe zapiersie ulega inwaginacji i jest zwykle z zewnątrz niewidoczne, będąc przykrytym przez nasady tylnych bioder i odwłoka[3].

U chrząszczy właściwe zapiersie uległo całkowitej internalizacji, natomiast brzuszna płytka zatułowia powstaje przez zrośnięcie preepisternum i katepisternum i oddzielona jest od anepisternum szwem anapleuralnym. Ze względu na brak homologii między takim zapiersiem a właściwym metasternum, określa się je jako metawentryt (metaventrite)[2].

U muchówek dobrze wykształcone zapiersie występuje rzadko, spotykane jest u prymitywnych muchówek długoczułkich oraz u Hippoboscidae, Nycteribiidae i Braulidae. Zwykle dzieli się ono na prosternit śródtułowia, mezosternit śródtułowia i metasternit śródtułowia[5].

Przypisy edytuj

  1. a b Armand R. Maggenti, Scott Lyell Gardner: Online Dictionary of Invertebrate Zoology. 2005, s. 563.
  2. a b c d Zoologia t. 2 Stawonogi cz. 2 Tchawkodyszne. Czesław Błaszak (red.). Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012, s. 59, 263, 496.
  3. a b I. Miko: Metasternum. [w:] Hymenoptera Anatomy Ontology Portal [on-line]. 2009-2014. [dostęp 2015-07-21].
  4. a b c VIII: The Thorax. W: R. E. Snodgrass: Principles of Insect Morphology. Cornell University Press, 1935.
  5. Przemysław Trojan: Klucze do oznaczania owadów Polski cz. XXVIII Muchówki – Diptera, zeszyt 1 – wstępny. Warszawa: PWN, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1957, s. 25-26.