Zarządzanie sytuacją kryzysową

Zarządzanie sytuacją kryzysową (ang. crisis management, CM) – dotyczy zarówno opanowania i wyjścia z sytuacji kryzysowej, jak i przygotowania się na ewentualność jej zaistnienia. Rozważanie potencjalnych sytuacji kryzysowych zwykle pozwala im zapobiec lub przynajmniej ograniczyć ich niekorzystne skutki. W zarządzaniu sytuacją kryzysową chodzi o profesjonalne kierowanie strumieniami informacji oraz o ochronę podstawowych wartości jakimi są wiarygodność i dobra reputacja[1]. Jest to sfera zadaniowa public relations związana z wykorzystywaniem narzędzi do rozwiązywania sytuacji trudnych pod względem wizerunkowym[2].

Kryzysem nazywa się poważną, gwałtowną, niekorzystną zmianę o przełomowym znaczeniu. Sytuacja kryzysowa może powstać wskutek działania sił przyrody, żywiołów, coraz częściej jest też efektem działalności człowieka – lub jej zaniechania. W szczególności chodzi również o kryzysy gospodarcze i polityczne.

Kluczowym momentem jest wczesne rozpoznanie zaistnienia sytuacji kryzysowej. Następnie należy postawić diagnozę, polegającą na znalezieniu odpowiedzi na pytania:

  • na czym polega sytuacja kryzysowa?
  • kiedy kryzys się rozpoczął?
  • z jakich przyczyn powstała sytuacja kryzysowa?
  • kogo kryzys dotyka?
  • czy sytuacja kryzysowa nie jest następstwem innej sytuacji kryzysowej?
  • czy nie wywoła następnej sytuacji kryzysowej? (efekt domina, „lawina” zdarzeń).

Działania, jakie należy podjąć, to[3]:

  • powołanie zespołu antykryzysowego
  • ustanowienie łączności i sposobów informowania (w tym opinii publicznej)
  • ograniczenie zasięgu
  • likwidacja zagrożenia
  • przywrócenie normalnego funkcjonowania
  • długofalowa likwidacja skutków kryzysu
  • wnioski na przyszłość.

Linearne modele zarządzania w sytuacji kryzysowej oparte na cyklu życia przyjmują, że wydarzenia problemowe lub kryzysowe zachodzą pojedynczo w określonych sekwencjach. Tymczasem w rzeczywistości wiele wydarzeń tego typu zachodzi w zbliżonym czasie, znajdując się w jednak danym momencie w różnych fazach swojego rozwoju.

Komponenty wielofazowego modelu zarządzania problemami i w sytuacji kryzysowej, choć przypominają swoim układem budowę modeli linearnych i obejmują obszar: zarządzania przed wystąpieniem sytuacji kryzysowej (problemowe), w trakcie i po zakończeniu sytuacji kryzysowej, ale nie powinny być traktowane jako kolejne kroki w działaniach antykryzysowych, ale jako klastry, które są ze sobą powiązane. Stanowią one element całości, ale ich funkcjonowanie jest niezależne i często odbywa się jednocześnie. W ramach subklastrów można wyróżnić[3]:

  • przygotowanie do sytuacji kryzysowej
    • procesy planowania
    • systemy, procedury
    • szkolenia, symulacje
  • zapobieganie sytuacjom kryzysowym
    • wczesne ostrzeganie
    • zarządzanie problemem i ryzykiem
    • identyfikowanie, definiowanie i eliminowanie potencjalnych starterów sytuacji kryzysowej
  • zarządzanie w kryzysie
    • rozpoznanie kryzysu
    • aktywacja systemu / odpowiedź
    • zarządzanie kryzysem w jego trakcie
  • zarządzanie pokryzysowe
    • poprawa, wznowienie działalności
    • pojawienie się efektów pokryzysowych
    • modyfikacja, ewaluacja

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Kryzys w siedmiu odsłonach [online], Alert Media Communications [dostęp 2023-03-22] (pol.).
  2. Przemysław Szuba, Komunikacja kryzysowa. Analiza sektora agencji public relations, Newsline 2022, ISBN: 978-83-965447-0-4
  3. a b Waldemar Rydzak, Reputacja a działania informacyjne organizacji w sytuacjach kryzysowych i determinanty ich wyboru, Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, 2011, ISBN 978-83-7417-571-5, OCLC 802122723 [dostęp 2021-12-07].

Linki zewnętrzne edytuj