Zasłonak pachnący
Zasłonak pachnący (Cortinarius torvus (Fr.) Fr.) – gatunek grzybów należący do rodziny zasłonakowatych (Cortinariaceae)[1].
.jpg)
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
zasłonak pachnący |
| Nazwa systematyczna | |
| Cortinarius torvus (Fr.) Fr. Epicr. syst. mycol. (Upsaliae): 293 (1838) [1836-1838] | |
.jpg)
Systematyka i nazewnictwo edytuj
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Cortinarius, Cortinariaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy zdiagnozował go w 1818 r. Elias Fries nadając mu nazwę Agaricus torvus. Ten sam autor w 1838 r. przeniósł go do rodzaju Cortinarius[1].
- Agaricus torvus Bull., 1798
- Agaricus torvus Fr. 1818
- Cortinarius torvus f. obesipes Bidaud, Moënne-Locc. & Reumaux 1999
- Cortinarius torvus (Fr.) Fr. 1838 f. torvus
- Cortinarius torvus f. violaceoflagellatus Bidaud, Moënne-Locc. & Reumaux 2000
- Cortinarius torvus var. nobilis Peck 1902
- Cortinarius torvus (Fr.) Fr. 1838 var. torvus
- Hydrocybe torva (Bull.) M.M. Moser 1953
- Telamonia torva (Fr.) Wünsche 1877
Nazwę polską nadał Andrzej Nespiak w 1981 r., Stanisław Chełchowski w 1898 r. opisywał ten gatunek jako zasłonak ponury[3].
Morfologia edytuj
Średnica 4–10 cm, początkowo półkuliście łukowaty, potem płaskowypukły, w końcu rozpostarty. Powierzchnia matowa, pokryta powrastanymi promieniście włókienkami, u młodych owocników brudnojasnofioletowa, potem brązowa, w końcu kasztanowobrązowa, czasami z fioletowym odcieniem. Nie jest higrofaniczny[4].
Szeroko przyrośnięte, bardzo rzadkie, brzuchate, początkowo o barwie od fioletowej do różowofioletowej, potem brązowofioletowe, na koniec cynamonowobrązowe[4].
Wysokość 5–10 cm, grubość 1–2 cm, maczugowaty, zwykle w połowie zwężony, pełny, początkowo brudnoochrowy, potem brązowawy. Charakterystyczną cechą jest białawy, odstający do góry pierścień. Powyżej pierścienia trzon jest fioletowawy, pokryty białawą, zanikającą zasnówką[4].
Początkowo białawy, potem różowofioletowy, w końcu brązowofioletowy lub brudnobrązowy. Posiada charakterystyczny zapach kamfory i nieprzyjemny smak[4].
- Cechy mikroskopowe
Zarodniki 8–11,5 × 4,5–6 μm, elipsoidalne ze zwężonym końcem, słabo do umiarkowanie brodawkowane. Brak cheilocystyd i pleurocystyd, ale na blaszkach występują maczugowate komórki oddzielające podstawki. Skórka zbudowana z komórek hialinowych lub brązowawych, miejscami inkrustowanych. Wysyp zarodników rdzawobrunatny[5].
Występowanie i siedlisko edytuj
Występuje w Ameryce Północnej, Europie i Korei. W Europie jest szeroko rozprzestrzeniony; występuje od Hiszpanii poprzez Anglię po północne wybrzeża Półwyspu Skandynawskiego[6]. Również w Ameryce Północnej jest dość szeroko rozprzestrzeniony[5]. W piśmiennictwie naukowym na terenie Polski podano dość liczne stanowiska[3].
Grzyb mikoryzowy. Jest niejadalny. Rośnie na ziemi w lasach liściastych, zwłaszcza pod bukami i dębami, ale czasami także w lasach iglastych[4]. Owocniki tworzy od sierpnia do listopada[3].
Gatunki podobne edytuj
Zasłonak brązowordzawy (Cortinarius evernius). Ma higrofaniczny kapelusz, zwężony przy podstawie trzon i nie posiada odstającego pierścienia[4].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Index Fungorum. [dostęp 2018-01-11]. (ang.).
- ↑ Species Fungorum. [dostęp 2015-12-16]. (ang.).
- ↑ a b c Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e f Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.
- ↑ a b Mushroom Expert. Cortinarius torvus. [dostęp 2018-01-11].
- ↑ Discover Life Maps. [dostęp 2018-01-10].