Zatoka strzałkowa górna

Zatoka strzałkowa górna (łac. sinus sagittalis superior) – w anatomii człowieka nieparzysta zatoka opony twardej mózgowia, należąca do grupy górnej (tylno-górnej) zatok[1][2]. Przebiega wzdłuż linii pośrodkowej wewnętrznej powierzchni sklepienia czaszki[2], w bruździe zatoki strzałkowej górnej kości czołowej[3], obu kości ciemieniowych[4] i kości potylicznej[5], od dołu i boków granicząc z brzegiem górnym sierpa mózgu i jego przyczepem do czaszki[1][6]. Zatoka strzałkowa górna zaczyna się z przodu w okolicy grzebienia koguciego i otworu ślepego, kończy się przy guzowatości potylicznej wewnętrznej wpadając do spływu zatok[2][1]. W tylnej części może jednak skręcać w stronę prawą lub lewą, przedłużając się w zatokę poprzeczną odpowiedniej strony[1]. Od przodu ku tyłowi szerokość zatoki strzałkowej górnej stopniowo wzrasta, osiągając 1 cm. W swoim przebiegu, po obu stronach, szczególnie w części ciemieniowej, wytwarza rozszerzenia – rozstępy boczne (lacunae laterales), razem z którymi może osiągać szerokość 2 cm. Także po obu stronach od dołu wpuklają się w jej obręb (zarówno bezpośrednio do zatoki, jak i do zachyłków bocznych) liczne skupiska ziarnistości pajęczynówki[1][2]. Jej dopływami są żyły górne mózgu, żyły oponowe, żyły śródkościa, żyły wypustowe ciemieniowe i potyliczne[1][2][7]. Żyły oponowe i żyły śródkościa wpadają do rozstępów bocznych, żyły górne mózgu – bezpośrednio do zatoki[2].

Zatoka strzałkowa górna
Naczynia żylne opony twardej, widok od góry. Zatoka strzałkowa górna podpisana Superior sagittal sinus, zachyłki boczne – Venous lacuna.
Zatoki opony twardej, widok z boku. Zatoka strzałkowa górna – Superior sagittal sinus.
Przekrój przez ścianę czaszki i opony mózgowo-rdzeniowe. Zatoka strzałkowa górna – Sup. sagittal sinus, zachyłek boczny – Venous lacuna.

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f Adam Bochenek, Michał Reicher, Anatomia człowieka. Tom III. Układ naczyniowy, wyd. IX, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2018, s. 363, ISBN 978-83-200-3257-4.
  2. a b c d e f Janina Sokołowska-Pituchowa, Anatomia człowieka. Podręcznik dla studentów medycyny, wyd. VIII, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2007, s. 737, ISBN 978-83-200-3917-7.
  3. Bochenek i Reicher 2019 ↓, s. 337.
  4. Bochenek i Reicher 2019 ↓, s. 355.
  5. Bochenek i Reicher 2019 ↓, s. 328.
  6. Adam Bochenek, Michał Reicher, Anatomia człowieka. Tom IV. Układ nerwowy ośrodkowy, wyd. VI, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2019, s. 437, ISBN 978-83-200-4203-0.
  7. Richard L. Drake, A. Wayne Vogl, Adam W.M. Mitchell, Gray anatomia. Podręcznik dla studentów. T. 3, wyd. IV, Wrocław: Edra Urban & Partner, 2020, s. 55, ISBN 978-83-66548-16-9.

Bibliografia

edytuj
  • Adam Bochenek, Michał Reicher, Anatomia człowieka. Tom I. Anatomia ogólna. Kości, stawy i więzadła, mięśnie, wyd. XIII, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2019, ISBN 978-83-200-4323-5.