Wikipedia

Zawidów

miasto i gmina w województwie dolnośląskim

Zawidów (niem. Seidenberg) – miasto na Łużycach Górnych, w województwie dolnośląskim, w powiecie zgorzeleckim.

Zawidów
miasto i gmina
Ilustracja
Rynek w Zawidowie
Herb
Herb
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Powiat

zgorzelecki

Data założenia

ok. V–VI wiek

Prawa miejskie

1255

Burmistrz

Robert Łężny

Powierzchnia

6,07 km²

Wysokość

235 m n.p.m.

Populacja (31.12.2019)
• liczba ludności
• gęstość


4180[1]
688,6 os./km²

Strefa numeracyjna

+48 75

Kod pocztowy

59-970

Tablice rejestracyjne

DZG

Położenie na mapie powiatu zgorzeleckiego
Mapa konturowa powiatu zgorzeleckiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Zawidów”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Zawidów”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, blisko lewej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Zawidów”
Ziemia51°01′34,14″N 15°03′44,58″E/51,026150 15,062383
TERC (TERYT)

0225011

SIMC

0936523

Urząd miejski
pl. Zwycięstwa 21/22
59-970 Zawidów
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Strona internetowa
BIP
Wynik badań archeologicznych na grodzisku w Zawidowie

W latach 1945–1954 siedziba wiejskiej gminy Zawidów. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa jeleniogórskiego. Obecnie miasto stanowi samodzielną gminę miejską Zawidów.

Według danych GUS z 31 grudnia 2019 r. miasto miało 4180 mieszkańców[1].

PołożenieEdytuj

Leży na Pogórzu Izerskim, na wysokości 247 m n.p.m., w pobliżu granicy z Niemcami – 12 km na południowy wschód od Zgorzelca, od południa graniczy z czeską gminą Habartice. Sąsiaduje z gminą Sulików.

Struktura powierzchniEdytuj

Według danych z roku 2002[2] Zawidów ma obszar 6,07 km², w tym: użytki rolne: 68%, użytki leśne: 5%. Miasto stanowi 0,72% powierzchni powiatu.

KalendariumEdytuj

  • 1186 – pierwsza wzmianka o osadzie[3]
  • 1255 – Zawidów otrzymał prawa miejskie
  • 1397 – została otwarta pierwsza szkoła
  • 1433 – pożar miasta podczas wojny husyckiej
  • 1463 – miasto stało się centrum tkactwa
  • 1526 – utworzenie w Zawidowie sądu
  • 1575 – urodził się rzemieślnik i filozof Jakub Böhme (zm. 1624); w Starym Zawidowie mieszkał do końca roku 1599
  • 1618–1648 – wojna trzydziestoletnia spowodowała w mieście rozwój handlu i rzemiosła (napływ czeskich uchodźców religijnych)
  • 1698 – utworzenie pierwszej w Niemczech szkoły dla głuchoniemych
  • 1427, 1433, 1469, 1769, 1834 – pożary niszczące miasto
  • 1848 – początek rozwoju przemysłu – założenie pierwszej tkalni
  • 1854 – uruchomienie fabryki zakładów jedwabniczych
  • 1875 – po wybudowaniu dworca Zawidów miasto zostało połączone siecią kolejową z Saksonią
  • 1893 – budowa szpitala
  • 1910 – budowa kanalizacji i wodociągu
  • 1914 – Zawidów został spięty linią elektryczną
  • 1945 – przyłączenie miasta do Polski
  • 1950 – uruchomienie fabryki maszyn i fabryki przemysłu wełnianego
  • 1973 – włączenie do Zawidowa wsi Ostróżno[4]
  • 1996 – otwarcie drogowego przejścia granicznego Zawidów – Habartice
  • 2001 – wieża byłego kościoła ewangelickiego z XVI w. została odrestaurowana zgodnie z pierwowzorem; w 2005 na wieży zamontowano nowy zegar
  • 2006 – miasto otrzymało prestiżowy tytuł „Gmina Fair Play” – Certyfikowana Lokalizacja Inwestycji
  • 2011 – ukończono budowę hali sportowej, podjętą w 2010 (wartość projektu przekroczyła kwotę 1 600 000 zł)

HistoriaEdytuj

Prawdopodobnie na przełomie IX/X w. na terenie dzisiejszej Góry Zamkowej zbudowano grodzisko cyplowate, do dziś wyraźnie widoczne w terenie[5]. W X wieku włączono Łużyce Górne do Polski, a pierwsza wzmianka o Zawidowie pojawiła się w roku 1186[3]. Łużyce Górne były własnością Polski do XIV wieku, po czym przeszły we władanie Czech. Znaczna część zabudowy została zniszczona podczas wojny husyckiej w 1433 r., natomiast w 1638 r. miasto zmieniło swój status na lenno elektorów saskich. Po wojnie trzydziestoletniej osiedlili się tu czescy emigranci religijni, na przełomie XVII/XVIII w. powstał tu znaczny ośrodek sukiennictwa. W 1848 r. powstała pierwsza fabryka sukna, a w 1854 r. fabryka wyrobów jedwabniczych[3].

DemografiaEdytuj

Piramida wieku mieszkańców Zawidowa w 2014 roku[6].
 

ZabytkiEdytuj

 
Hotel z gospodą, pl. Zwycięstwa 16/17

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[7]:

  • miasto,
  • kościół ewangelicki, obecnie istnieje tylko jego wieża,
  • dom, pl. Zwycięstwa 15, z drugiej poł. XVIII w., XIX w.,
  • hotel z restauracją, pl. Zwycięstwa 16–17, z pierwszej poł. XIX w., XIX/XX w.

KulturaEdytuj

Najważniejszym organizatorem imprez kulturalnych w mieście jest Ośrodek Kultury z biblioteką i Gminnym Centrum Informacji. Ośrodek Kultury prowadzi działalność oświatowo-wychowawczo-rekreacyjną w formie systematycznych zajęć dla dzieci i młodzieży. Ponadto jest organizatorem wielu imprez kulturalnych.

TransportEdytuj

Transport drogowyEdytuj

Przez miasto przebiega droga wojewódzka nr 355, kończąca się na granicy z Czechami, gdzie zmienia się w czeską drogę krajową I/13. Dawniej znajdowało się tu przejście graniczne Zawidów-Habartice

Transport publicznyEdytuj

Miasteczko ma połączenie autobusowe firm:

  • Astel
  • PKS w Lubaniu sp. z o.o.
  • Bieleccy

Transport kolejowyEdytuj

 
Stacja kolejowa w Zawidowie

W mieście kończy się linia kolejowa nr 344 z Mikułowej. Po minięciu dawnego [[kolejowego przejścia granicznego Zawidów-Frydlant zmienia się w linię kolejową Zawidów-Liberec. W miasteczku znajduje się stacja kolejowa Zawidów.

PrzemysłEdytuj

Na obszarze miasta znajdują się większe czynne przedsiębiorstwa:

  • Zawitex sp. z o.o. – producent dodatków krawieckich
  • Famaz – fabryka maszyn budowlanych

Poza tym: Samopomoc Chłopska – drobny handel, Bank Spółdzielczy i PKO oraz kilka prywatnych firm produkcyjnych, usługowych i handlowych.

W okolicy Zawidowa znajduje się odkrywkowa kopalnia węgla brunatnego i elektrownia „Turów” w Bogatyni.

InwestycjeEdytuj

Głównym zadaniem władz Zawidowa jest realizowanie programu ekologicznej sanacji. W październiku 2005 ukończono prace kanalizacyjne – miasto jest w 99,9% skanalizowane i w 100% posiada wodociąg. W styczniu 2006 została otwarta nowa mechaniczno-biologiczna oczyszczalnia ścieków o przepustowości 1100 m³. Oczyszczalnia oczyszcza ścieki z Zawidowa, Sulikowa i czeskiej gminy Habartice. W 2007 kompleksowo zmodernizowano Zakład Uzdatniania Wody. Miasto modernizuje obiekty sportowe.

Wspólnoty wyznanioweEdytuj

Sąsiednie gminyEdytuj

Sulików, Zgorzelec. Gmina graniczy z Czechami.

Zobacz teżEdytuj

PrzypisyEdytuj

  1. ↑ a b Wyniki badań bieżących – Baza Demografia – Główny Urząd Statystyczny, demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-07-15].
  2. ↑ Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
  3. ↑ a b c Janusz Czerwiński, Ryszard Chanas, Dolny Śląsk – przewodnik, Warszawa: Wyd. Sport i Turystyka, 1977, s. 319.
  4. ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 327
  5. ↑ Szymon Zdziebłowski, Grodzisko w Zawidowie starsze o kilkaset lat, Archeologia Żywa, 25 lipca 2020 [dostęp 2023-03-10].
  6. ↑ Zawidów w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2016-01-06] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  7. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 258. [dostęp 2012-11-11].
  8. ↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2014-06-04].

Linki zewnętrzneEdytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Zawidów&oldid=69837627”