Zawroty głowy – to nieprecyzyjne określenie stosowane do opisu rozmaitych dolegliwości, w tym układowych (wirowych) zawrotów głowy, oszołomienia, omdlewania, zaburzeń równowagi, zmącenia i wielu innych. Dolegliwości takie występują prawie u 1/4 populacji ogólnej i są częstą przyczyną zgłoszeń do szpitalnego oddziału ratunkowego, poradni neurologicznej, poradni otolaryngologicznej lub poradni internistycznej[1].

Niektórzy ludzie doznają zawrotów głowy przy patrzeniu na takie obrazy

Podtypy zawrotów głowy[1] edytuj

  • układowe zawroty głowy
    • opis dolegliwości: złudzenie ruchu, brak równowagi
    • początek: zwykle nagły
    • czas trwania: od sekund do godzin
    • czynniki wyzwalające: ruch głowy, zmiany pozycji ciała
    • wywiad: bez wcześniejszych dolegliwości lub epizodyczne
    • dolegliwości towarzyszące: nudności, niedosłuch, szumy uszne, podwójne widzenie, drętwienia, zaburzenia koordynacji
  • stan przedomdleniowy:
    • opis dolegliwości: poczucie omdlewania
    • początek: zwykle nagły
    • czas trwania: od sekund do minut
    • czynniki wyzwalające: manewry ortostatyczne, oddawanie moczu, kaszel, odwodnienie
    • wywiad: bez wcześniejszych dolegliwości lub epizodyczne
    • dolegliwości towarzyszące: widzenie za mgłą, wrażenie gorąca, wzmożona potliwość, nudności, kołatanie serca, ból w klatce piersiowej
  • zaburzenia równowagi:
    • opis dolegliwości: brak równowagi, niestabilność, dolegliwości nielokalizowane w głowie
    • początek: od nagłego do stopniowego
    • czas trwania: ostry lub przewlekły
    • czynniki wyzwalające: stanie lub chodzenie (nie występuje w pozycji leżącej lub siedzącej)
    • wywiad: przewlekłe
    • dolegliwości towarzyszące: bełkotliwa mowa, zaburzenia koordynacji
  • nieswoiste nieukładowe zawroty głowy:
    • opis dolegliwości: oszołomienie, przymglenie, kołysanie
    • początek: trudny do określenia
    • czas trwania: podostry lub przewlekły
    • czynniki wyzwalające: stres, sytuacyjnie, nieswoiste
    • wywiad: przewlekłe
    • dolegliwości towarzyszące: rozmaite

Etiologia[1][2][3] edytuj

Przyczyny obwodowe (przedsionkowe):

Przyczyny ośrodkowe (mózgowe):

Przyczyny sercowo-naczyniowe:

Przyczyny psychiczne:

Przyczyny metaboliczne:

Inne:

  • infekcje wirusowe np. HIV, COVID-19.
  • infekcje bakteryjne no. borelioza
  • oczne: zaburzenia widzenia.
  • zespół multisensorycznych zawrotów głowy: występuje, gdy dochodzi do zmniejszenia danych wejściowych z więcej niż jednego układu czuciowego – np. Pogorszenie widzenia, zaburzenia czynności przedsionkowej, neuropatia obwodowa, neuropatia autonomiczna.
  • zaburzenia autoimmunologiczne / tkanki łącznej – np. reumatoidalne zapalenie stawów, toczeń rumieniowaty układowy.
  • zatrucie narkotykami – np. Ostre zatrucie alkoholem lub narkotykami; zatrucie tlenkiem węgla; chroniczne nadużywanie alkoholu.
  • jatrogenne: efekt uboczny leków – np. leki przeciwnadciśnieniowe, leki przeciwdepresyjne, antybiotyki aminoglikozydowe, leki przeciwarytmiczne. Leki są niezwykle częstą przyczyną zawrotów głowy, szczególnie u osób starszych.

Przyczyny niepotwierdzone:

  • zawroty głowy szyjnopochodne: zawrotom głowy może towarzyszyć ból odcinka szyjnego kręgosłupa, związany z urazem głowy, urazem kręgosłupa szyjnego lub chorobą kręgosłupa szyjnego. W niektórych przypadkach może się znacznie poprawić dzięki fizjoterapii. Żaden z tych przypadków nie dostarcza przekonujących dowodów na mechanizm szyjnopochodnych zawrotów głowy, a alternatywne wyjaśnienia są prawie zawsze możliwe[4].

Rozpoznanie edytuj

Leczenie edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b c Elan D. Louis, Merritt's neurology, Fourteenth edition, Baltimore 2021, ISBN 978-1-9751-4123-3, OCLC 1255795224 [dostęp 2022-10-16].
  2. Dizziness, Vertigo, and Imbalance: Background, Etiology, Epidemiology, 18 października 2021 [dostęp 2022-10-16].
  3. Adam Stępień, Dariusz Adamek, Medical Tribune Polska, Neurologia. T. 1, wyd. II, Warszawa: Medical Tribune Polska, 2019, ISBN 978-83-955446-0-6, OCLC 1142836352 [dostęp 2022-10-16].
  4. T. Brandt, A.M. Bronstein, Cervical vertigo, „Journal of Neurology, Neurosurgery & Psychiatry”, 71 (1), 2001, s. 8–12, DOI10.1136/jnnp.71.1.8, ISSN 0022-3050, PMID11413255 [dostęp 2022-10-16] (ang.).