Zbigniew Osostowicz
Zbigniew Stanisław Osostowicz, ps. „Leliwa”[1] (ur. 6 lipca 1893 we Lwowie, zm. wiosną 1940 w Katyniu) – major dyplomowany piechoty Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.
.jpg)
| |
 major dyplomowany piechoty
| |
| Data i miejsce urodzenia |
6 lipca 1893 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
wiosna 1940 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
        
| |
Życiorys
edytujUrodził się 6 lipca 1893 we Lwowie, w rodzinie Władysława i Zdzisławy z Wyszyńskich[1][2]. Jego bratem był Tadeusz (ur. 1894), także legionista i oficer Wojska Polskiego[3].
W 1912 zdał egzamin dojrzałości w C.K. Gimnazjum w Brzeżanach (w jego klasie był m.in. Józef Ołpiński)[4]. W Brzeżanach był założycielem i kierownikiem oddziału Organizacji Młodzieży Niepodległościowej „Zarzewie”, od 1911 należał do Związku Strzeleckiego, ponadto był członkiem Towarzystwa Szkoły Ludowej, skautingu, Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. W 1912 podjął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Lwowskiego.
W czasie I wojny światowej walczył w Legionach Polskich. 14 maja 1915, po ukończeniu Szkoły Podchorążych Legionów Polskich „ze stopniem dobrym”, został mianowany aspirantem oficerskim w randze tytularnego sierżanta z poborami plutonowego[5][6]. Był oficerem 10 kompanii 6 pułku piechoty Legionów (wraz z bratem Tadeuszem). 1 maja 1916 awansował na chorążego[7]. W lipcu 1917, po kryzysie przysięgowym został wcielony do cesarskiej i królewskiej armii, a we wrześniu tego roku przetransportowany razem z szeregowymi III batalionu 6 pp LP do miejscowości Visk na Węgrzech, gdzie został zdegradowany do stopnia tytularnego sierżanta i wcielony do Armeefeldausbildungsgruppe generała Kövessa[8]. W Visk napisał słowa do piosenki „Szeregami idą ku mnie...”[9].
Z dniem 10 listopada 1918 został przyjęty do Wojska Polskiego z zatwierdzeniem stopnia podporucznika nadanego 15 listopada 1918 przez generała majora Edwarda Śmigły-Rydza[10]. Latem 1920 pełnił służbę w Oddziale V Naczelnego Dowództwa. Na tym stanowisku 19 sierpnia 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu kapitana, w piechocie, w „grupie byłych Legionów Polskich”. 1 czerwca 1921, w stopniu kapitana i tytułem adiutanta sztabowego, pełnił służbę w Naczelnym Dowództwie, pozostając na ewidencji 6 pułku piechoty Legionów[11]. W 1921 został słuchaczem II Kursu Normalnego Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 392. lokatą w korpusie oficerów piechoty[12]. Z dniem 1 października 1923, po ukończeniu kursu i otrzymaniu dyplomu naukowego oficera Sztabu Generalnego, został przydzielony do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr VI we Lwowie. Studiując, a następnie pełniąc służbę sztabową pozostawał oficerem nadetatowym 38 pułku piechoty Strzelców Lwowskich w Przemyślu. 31 marca 1924 awansował na majora ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 i 121. lokatą w korpusie oficerów piechoty. 1 grudnia 1924 roku został przeniesiony do 49 pułku piechoty Strzelców Kresowych w Kołomyi na stanowisko dowódcy III batalionu[13][14]. 25 października 1926 roku został przeniesiony z Oddziału V Sztabu Generalnego w Warszawie do 5 Dywizji Piechoty we Lwowie na stanowisku szefa sztabu[15][16]. 27 kwietnia 1929 roku został przeniesiony do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr VI we Lwowie na stanowisko szefa Oddziału Ogólnego[17]. W 1931 roku w Oddziale III Operacyjnym Sztabu Głównego na stanowisku szefa wydziału[18][19]. 28 lutego 1935 został przeniesiony w stan nieczynny, który został przedłużony w 1935 o dalsze trzy miesiące[20]. W 1937 został przeniesiony w stan spoczynku z przydziałem mobilizacyjnym do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr I[2]. Pracował jako sekretarz generalny Pocztowej Kasy Oszczędności[21].
W sierpniu 1939 roku został zmobilizowany, przydzielony do sztabu Armii „Modlin” i wyznaczony na stanowisko oficera sztabu w Oddziale I. 16 września 1939 wyjechał z II rzutem sztabu ze wsi Mszanka, położonej na południe od Włodawy, do Lubomla i dalej do Włodzimierza Wołyńskiego lub do Lwowa[22].
W czasie kampanii wrześniowej 1939 dostał się do sowieckiej niewoli. Przebywał w obozie w Kozielsku. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Katyniu i tam pogrzebany. Od 28 lipca 2000 spoczywa na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu.
5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień podpułkownika[23]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
14 stycznia 1928[24] zawarł związek małżeński z Janiną z Kamienobrodzkich, z którą miał córkę Annę Danutę (ur. 5 lutego 1929)[25][26].
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 6342[1][26][27]
- Krzyż Niepodległości – 6 czerwca 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[28][26]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski – 11 listopada 1937 „za zasługi na polu pracy w bankowości”[21]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski – 11 listopada 1934 „za zasługi w służbie wojskowej”[29][26]
- Krzyż Walecznych trzykrotnie[30][26] (po raz pierwszy w 1922[31])
- Srebrny Krzyż Zasługi – 16 marca 1928 „za zasługi na polu wyszkolenia wojska”[32][33]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[34]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[1]
- Krzyż Pamiątkowy 6 pułku piechoty Legionów („Krzyż Wytrwałości”)[35]
- Pierścień oficerski 6 pułku piechoty Legionów[36]
- łotewski Medal Pamiątkowy 1918-1928 – 6 sierpnia 1929[37][34]
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c d Kolekcja ↓, s. 1.
- ↑ a b Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 453.
- ↑ Wykaz Legionistów Polskich 1914–1918. Tadeusz Osostowicz. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2016-12-23].
- ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C.K. Gimnazyum Wyższego w Brzeżanach za rok szkolny 1911/12. Brzeżany: 1912, s. 69, 71.
- ↑ Lenkiewicz, Sujkowski i Zieliński 1930 ↓, s. 270.
- ↑ Rozkaz Nr 123. „Goniec Polowy Legionów : Dziennik rozporzadzeń Komendy Legionów Polskich”. 4, s. 1, 1915-05-29. Piotrków.
- ↑ Lista starszeństwa 1917 ↓, s. 28.
- ↑ Ciastoń i in. 1939 ↓, s. 570, 572.
- ↑ Ciastoń i in. 1939 ↓, s. 459.
- ↑ Dziennik Rozkazów Wojskowych z 18 stycznia 1919 r. Nr 5, poz. 201.
- ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 41, 801.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 236, 408, 1500.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 123 z 21 listopada 1924 roku, s. 686.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 242, 349.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 46 z 25 października 1926 roku, s. 378.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 121, 173.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 27 kwietnia 1929 roku, s. 126.
- ↑ Lista oficerów dyplomowanych 1931 ↓, s. 9.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 26, 421.
- ↑ Zarządzenia Ministra Spraw Wojskowych. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 5, s. 36, 21 marca 1935.
- ↑ a b M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 410.
- ↑ Jurga i Karbowski 1987 ↓, s. 343-344, 439.
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Zbigniew Stanisław Osostowicz h. Leliwa M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego [dostęp 2022-09-14].
- ↑ Kolekcja ↓, s. 2.
- ↑ a b c d e Polak (red.) 1993 ↓, s. 154.
- ↑ Ciastoń i in. 1939 ↓, s. 154.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 132, poz. 199.
- ↑ M.P. z 1934 r. nr 259, poz. 337.
- ↑ Ciastoń i in. 1939 ↓, s. 169.
- ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. Nr 12 z 1922 r., s. 374.
- ↑ Monitor Polski nr 65, poz. 89. 1928-03-19. [dostęp 2022-12-29].
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 19 marca 1928, s. 59.
- ↑ a b Kolekcja ↓, s. 3.
- ↑ Ciastoń i in. 1939 ↓, s. 239.
- ↑ Ciastoń i in. 1939 ↓, s. 349.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 6 sierpnia 1929, s. 239.
Bibliografia
edytuj- Osostowicz Zbigniew. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.77-7406 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-12-29].
- Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu (12 kwietnia 1917). Komenda Legionów Polskich, 1917.
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Lista oficerów dyplomowanych (stan z dnia 15 kwietnia 1931 roku). Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, 1931. [dostęp 2016-06-11].
- Wacław Lenkiewicz, Andrzej Sujkowski, Hugo Zieliński: Księga Pamiątkowa 1830 – 29 XI 1930. Szkice z dziejów piechoty polskiej. Ostrów-Komorowo: Szkoła Podchorążych Piechoty, 1930.
- Jan Kazimierz Ciastoń, Adam Lisiewicz, Edward Skarbek, Edward Wojciechowski: Historia 6 Pułku Piechoty Legionów Józefa Piłsudskiego. T. 1: Tradycja. Warszawa: Komenda Koła 6 Pułku Piechoty Legionów Polskich i Dowództwo 6 Piechoty Legionów Józefa Piłsudskiego, 1939.
- Tadeusz Jurga, Władysław Karbowski: Armia „Modlin” 1939. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1987. ISBN 83-11-07274-4.
- Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945. T. 2/2. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1993. ISBN 83-900510-0-1.
- Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
- Wykaz Legionistów Polskich 1914–1918. Zbigniew Osostowicz. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2016-12-23].