Zbrodnia w Szumowie

Zbrodnia w Szumowie – masowe mordy dokonywane przez Niemców w sierpniu 1941 na ludności żydowskiej z Szumowa, Kosewa, Lubotynia, Andrzejewa, Zarąb Kościelnych oraz Zambrowa[1][2].

Zginęło w niej około 1500 Żydów. Zbrodni dokonano w lesie Rząśnik i lesie zwanym Klonowo niedaleko Szumowa. Do pogrzebania zwłok wykorzystano wykopane przez wojska radzieckie doły przygotowane do budowy bunkrów[3][4].

W pierwszych dniach sierpnia 1941 Niemcy wysiedlili wszystkich Żydów z Andrzejewa. Chorych, starców i dzieci polecono miejscowym rolnikom przewieźć furmankami, zaś sprawni fizycznie zostali popędzeni w kolumnie do Szumowa. Przed posterunkiem żandarmerii w Szumowie (budynek plebanii) zgromadzono również Żydów z Lubotynia (ok. 60 osób) i Paproci (ok. 100 osób). Zgromadzono ok. 230 osób. Niemcy po ograbieniu z biżuterii, pieniędzy i innych wartościowych rzeczy popędzili Żydów do pobliskiego lasu Rząśnik. Tu, nad wcześniej przygotowanymi dołami, wszyscy Żydzi zostali zamordowani[1][5].

Kilka dni później SS-mani przypędzili około 700 młodych Żydów i Żydówek z Zambrowa, po czym rozstrzelali nad znajdującymi się w lesie umocnieniami poradzieckimi. Mieszkańcy Szumowa po egzekucji otrzymali polecenie zasypania zwłok ziemią[1][3].

Oddziałowa Komisja Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu zawiesiła we wrześniu 2012 roku śledztwo w sprawie zbrodni w lesie Rząśnik koło Szumowa[6].

Przypisy edytuj

  1. a b c Waldemar Monkiewicz, Zagłada skupisk żydowskich w regionie białostockim w latach 1939, 1941-1944, „Studia Podlaskie”, T. 2, 1989, s. 345.
  2. Szumowo | Groby Wojenne [online] [dostęp 2021-10-16] [zarchiwizowane z adresu 2021-10-16] (pol.).
  3. a b Szumowo – grób nr 2 (pomnik) | Zapomniane [online] [dostęp 2021-10-16] (pol.).
  4. Wyborcza.pl [online], bialystok.wyborcza.pl [dostęp 2021-10-16].
  5. https://www.polska1918-89.pl/pdf/przez-pomylke.-ziemia-lomzynska-w-latach-1939%E2%80%931945,5972.pdf.
  6. Instytut Pamięci Narodowej, Śledztwa zawieszone [online], Instytut Pamięci Narodowej [dostęp 2021-10-16] [zarchiwizowane z adresu 2021-10-19].