Zbylutów

wieś w województwie dolnośląskim

Zbylutów (niem. Deutmannsdorf, po wojnie przejściowo Godynisz[4]) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie lwóweckim, w gminie Lwówek Śląski, na Pogórzu Kaczawskim w Sudetach.

Zbylutów
wieś
Ilustracja
Kościół pw. Wniebowzięcia NMP w Zbylutowie
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Powiat

lwówecki

Gmina

Lwówek Śląski

Liczba ludności (III 2011)

591[2]

Strefa numeracyjna

75

Kod pocztowy

59-600[3]

Tablice rejestracyjne

DLW

SIMC

0191017

Położenie na mapie gminy Lwówek Śląski
Mapa konturowa gminy Lwówek Śląski, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Zbylutów”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Zbylutów”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Zbylutów”
Położenie na mapie powiatu lwóweckiego
Mapa konturowa powiatu lwóweckiego, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Zbylutów”
Ziemia51°08′30″N 15°39′39″E/51,141667 15,660833[1]

Podział administracyjny edytuj

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa jeleniogórskiego.

Demografia edytuj

Liczba ludności w latach 1786–2011[5].

Historia edytuj

Niemiecka nazwa wsi brzmiała Deutmannsdorf. Urzędową nazwą polską do roku 1947 był Henryków. Pochodzenie osady jest związane ze znajdującymi się w okolicy kopalniami złota i szlakiem handlowym. Powstanie osady datuje się na 1217 rok. W XIII w. Zbylutów należał do kasztelanii lwóweckiej. 27 września 1223, wraz z sąsiednimi Skorzynicami, książę Henryk I Brodaty podarował wioskę klasztorowi trzebnickiemu. W 1448 r. Konrad Nimptsch przekazał Zbylutów w testamencie kościołowi w Lwówku Śląskim w zamian za coroczne odprawianie mszy św. „Salve Regina”. W 1567 r. w rezultacie zarazy zmarło wielu mieszkańców. 12 września 1706 nocował w tutejszej sołtysówce król Szwecji Karol XII, a 27 listopada 1756 król pruski Fryderyk II Wielki. Od 1874 r. wieś była siedzibą Amtsbezirk Deutmannsdorf, a w latach 1945–1954 siedzibą gminy Zbylutów.

Położenie edytuj

Wieś otoczona jest z dwóch stron lasem i połączona z Chmielnem i Skorzynicami.

Zabytki edytuj

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[6]:

inne zabytki:

  • cmentarz
  • krzyż kamienny z aureolą; wystawiony według legendy w celu pokuty za zamordowanie kilkudziesięciu gości weselnych

Edukacja i gospodarka edytuj

We wsi znajdują się:

  • szkoła podstawowa
  • ośrodek zdrowia
  • trzy sklepy spożywczo-przemysłowe
  • warsztat samochodowy
  • LPG
  • piekarnia, istniała do roku 1991.

Znane osoby związane z miejscowością edytuj

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 160470
  2. GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1617 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. Alfabetyczny wykaz gmin Rzeczypospolitej Polski według stanu z dnia 1.I.1949 r. Główny Urząd Statystyczny
  5. Marek Staffa: Słownik geografii turystycznej Sudetów. Tom 7. Pogórze Kaczawskie. Wrocław: I-BiS, 2002, s. 655–661. ISBN 83-85773-47-9.
  6. Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 120. [dostęp 2012-09-16].

Bibliografia edytuj

Linki zewnętrzne edytuj