Wikipedia

Zdrojek (roślina)

Zdrojek (Montia L.) – rodzaj roślin jednorocznych, dwuletnich lub wieloletnich z rodziny zdrojkowatych (Montiaceae). Liczy 20 gatunków[5]. Rośliny te występują na różnych kontynentach na całym świecie[6], głównie w strefie klimatu okołobiegunowego i umiarkowanego na półkuli północnej, ale też w równikowej Afryce, zachodniej Ameryce Południowej, w Australii i na Nowej Gwinei[5]. W Polsce występuje jeden gatunek rodzimy – zdrojek błyszczący zwany też źródlanym (Montia fontana) oraz jeden gatunek introdukowany – zdrojek wąskolistny Montia linearis[7]. Rośliny te rosną w miejscach mokrych[8].

Zdrojek
Ilustracja
Zdrojek błyszczący
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

goździkopodobne

Rząd

goździkowce

Rodzina

zdrojkowate

Rodzaj

zdrojek

Nazwa systematyczna
Montia L.
Sp. Pl. 1: 87. 1753[3]
Typ nomenklatoryczny

M. fontana Linnaeus[3]

Synonimy
  • Cameraria Fabricius
  • Claytoniella Jurtzev
  • Laterifissum Dulac
  • Paxia Ö. Nilsson[3][4]
Multimedia w Wikimedia Commons
Zdrojek błyszczący

Liście zdrojka błyszczącego są spożywane we Francji w sałatkach[8].

Morfologia edytuj

Pokrój
Rośliny nierzadko kłączowe lub rozłogowe, czasem bulwiaste, sukulentowate, nagie. Łodygi często płożące i korzeniące się w węzłach, czasem wyprostowane, zwykle rozgałęzione[6].
Liście
Łodygowe i czasem w rozecie przyziemnej. Skrętoległe i naprzeciwległe, u nasady mniej lub bardziej obejmujące łodygę. Blaszka liściowa od równowąskiej, poprzez lancetowatą, rombowatą do owalnej lub zaokrąglonej[6].
Kwiaty
Drobne, promieniste, choć czasem nieco asymetryczne, zebrane w kątowo lub wierzchołkowo wyrastające grona. Działki kielicha asymetryczne, płatków korony jest 5 lub są zredukowane i nieobecne, pręcików 3–5. Zalążnia owalna do kulistej, z 3 zalążkami, pojedynczą szyjką zakończoną 3 znamionami[6].
Owoce
Torebki otwierające się 3 klapkami, zawierające od 1 do 3, kulistych i czarnych nasion. U niektórych gatunków nasiona zaopatrzone są w drobny elajosom[6].

Systematyka edytuj

Dawniej (system Cronquista z 1981, system Reveala z 1999) rodzaj zaliczany był do rodziny portulakowatych (Portulacaceae), współcześnie (Reveal z 2007[9], APweb[2] i systemy APG) zaliczany jest do zdrojkowatych (Montiaceae).

Wykaz gatunków[5]

Przypisy edytuj

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ a b Peter F. Stevens, Caryophyllales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-09-19] (ang.).
  3. ↑ a b c Index Nominum Genericorum (ING). Smithsonian Institution. [dostęp 2013-12-05].
  4. ↑ Genus: Montia L.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2013-12-05].
  5. ↑ a b c Montia L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-11-15].
  6. ↑ a b c d e Flora of North America: Montia. [dostęp 2008-02-02]. (ang.).
  7. ↑ Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 118, ISBN 978-83-62975-45-7.
  8. ↑ a b David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 598, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
  9. ↑ Reveal J. L.: Classification of extant Vascular Plant Families – An expanded family scheme. 2007. [dostęp 2009-09-19]. (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Zdrojek_(roślina)&oldid=72158296”