Zdzisław Pazdro
Zdzisław Pazdro (ur. 13 października 1903 we Lwowie[1], zm. 23 lipca 1987 w Warszawie) – polski hydrogeolog. Twórca polskiej szkoły hydrogeologicznej.
| Data i miejsce urodzenia |
13 października 1903 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| dziekan Wydziału Geologii UW | |
| Okres urzędowania |
od 1 września 1962 |
| Poprzednik |
prof. dr Mikołaj Kostyniuk |
| Następca |
prof. dr Tadeusz Penkala |
| Odznaczenia | |
  .jpg){kind=small}
| |
Życiorys edytuj
Jako 15-letni uczeń C. K. IV Gimnazjum we Lwowie walczył w 1 Pułku Strzelców Lwowskich w obronie Lwowa (do kwietnia 1919). Dwa lata później, 5 sierpnia 1920, w wieku siedemnastu lat zgłosił się we Włocławku, na ochotnika, do walki z bolszewikami. Został odznaczony Krzyżem Obrony Lwowa, odznaka pamiątkową V Odcinka „Obrony Lwowa” (Szkoła Sienkiewicza), Odznaką Pamiątkową Ochotników Artylerii 1920.
W 1921, po ukończeniu szkoły średniej, wstąpił na Wydział Matematyczno-Przyrodniczy Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Specjalizował się w geologii i paleontologii pod kierunkiem prof. Wojciecha Rogali i prof. Juliana Tokarskiego. Studia kończy w roku 1925. Doktoryzował się w roku 1926 na podstawie pracy pt. Mszywioły z łupków menilitowych w Skalniku i ich znaczenie stratygraficzne. W roku 1934 habilitował się z geologii na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie na podstawie pracy pt. Pasmo Gór Czywczyńskiego. Po studiach wyjechał na roczny staż geologiczny na Uniwersytet w Lozannie do prof Maurycego Lugeona. W październiku 1936 otrzymał prawo veniam legendi z zakresu geologii na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie[2]. Do 1939 pracował jako asystent, starszy asystent i docent na Uniwersytecie Jana Kazimierza.
Podczas wojny w latach 1940–1941 pracował w Instytucie Politechnicznym we Lwowie na stanowisku pomocniczego pracownika nauki, a następnie w latach 1942–1944 na Kursach Technicznych we Lwowie na stanowisku asystenta. Podczas okupacji niemieckiej Lwowa był również zastępcą prezesa i kierownikiem działu szkolnictwa Zarządu Okręgowego Stronnictwa Narodowego. Od maja do sierpnia 1943 aresztowany przez gestapo, wypuszczony po wkroczeniu Armii Czerwonej do Lwowa. Został zatrudniony jako geolog w Ukraińskim Kombinacie Naftowym. W latach 1945–1946 aresztowany przez NKWD (po półrocznym śledztwie) za działalność patriotyczną, więziony w Złoczowie z zamiarem zesłania na wschód.
Uczony naraził się, stwierdzając publicznie, że PKWN - nie reprezentuje większości społeczeństwa polskiego i nie mając zgody rządu w Londynie - nie miał prawa podpisywać porozumienia o przesiedleniu. Zapowiedział też, że Polacy dobrowolnie opuszczą ziemie kresowe tylko w przypadku, gdy Moskwa otrzyma zgodę na ich objęcie od Anglii i Stanów Zjednoczonych. Następstwem tego typu otwartości w głoszeniu własnych poglądów mogło być tylko aresztowanie[3].
Na wniosek Politechniki Gdańskiej zwolniony z zesłania i powołany na kierownika Katedry Geologii na Wydziale Inżynierii Lądowej Politechniki Gdańskiej, na podstawie porozumienia między ZSRR a Polską o zwrocie kadr naukowych. W latach 1946–1958 był profesorem na Politechnice Gdańskiej, w roku 1958 na prośbę Rady Wydziału Geologii Uniwersytetu Warszawskiego przeniósł się do Warszawy, gdzie objął kierownictwo Zakładu Hydrogeologii w Instytucie Hydrogeologii i Geologii Inżynierskiej.
W latach 1953–1954 pełnił funkcję dziekana Wydziału Budownictwa Wodnego Politechniki Gdańskiej[4], a w latach 1965–1968 pełnił funkcję dziekana Wydziału Geologii Uniwersytetu Warszawskiego.
Był członkiem Komitetu Geologicznego PAN, przez kilkanaście lat pełnił funkcję prezesa Oddziału Warszawskiego PTG.
Pochowany na Cmentarzu Komunalnym Północnym w Warszawie[5].
Był synem prof. Zbigniewa Pazdro i ojcem prof. Przemysława Pazdro[6].
Wybrane publikacje edytuj
- Hydrogeologia ogólna, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa 1964
- (pod redakcją) Słownik hydrogeologii i geologii inżynierskiej, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa 1964
Bibliografia edytuj
- Wiesław Barczyk: Wspomnienia o zmarłych profesorach i docentach. W: Księga pamiątkowa absolwentow Wydziału Geologii. 1952 - 2002. Uniwersytet Warszawski. Wyd. I. Warszawa: 2002, s. 152-153. ISBN 83-917940-0-8.
Przypisy edytuj
- ↑ Stanisław Zieliński, Mały słownik pionierów polskich kolonialnych i morskich : podróżnicy, odkrywcy, zdobywcy, badacze, eksploratorzy, emigranci - pamiętnikarze, działacze i pisarze migracyjni, Warszawa: Inst. Wyd. Ligi Morskiej i Kolonialnej, 1933, s. 353.
- ↑ Nowi profesorowie na Uniwersytecie lwowskim. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 245 z 24 października 1936.
- ↑ Sławomir Kalbarczyk, Czystka na uczelniach. Zagłada polskiego środowiska naukowego we Lwowie po ’44, Biuletyn IPN, nr 3/2011
- ↑ Dawni Dziekani. wilis.pg.edu.pl. [dostęp 2015-11-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze
- ↑ J.B. Miecznik, Profesor Zdzisław Pazdro – twórca polskiej szkoły hydrogeologii, „Przegląd Geologiczny”, Vol. 62 (nr 8), 2014, ISSN 0033-2151 [dostęp 2022-04-22] (pol.).
Linki zewnętrzne edytuj
- Zdzisław Pazdro-Orlę lwowskie. expatpol.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-27)].
- Naukowcy Politechniki Lwowskiej siłą napędową odbudowy i rozwoju polskiej Politechniki w Gdańsku od 1945 r.