Zenon Przesmycki

polski poeta i tłumacz, krytyk literacki i artystyczny okresu Młodej Polski

Zenon Franciszek Przesmycki ps. „Miriam”, (ur. 22 grudnia 1861 w Radzyniu Podlaskim, zm. 17 października 1944 w Warszawie) – polski poeta i tłumacz, przedstawiciel parnasizmu, krytyk literacki i artystyczny okresu Młodej Polski, odkrywca i wydawca twórczości Cypriana Kamila Norwida.

Zenon Przesmycki
Miriam
Ilustracja
Imię i nazwisko

Zenon Franciszek Przesmycki

Data i miejsce urodzenia

22 grudnia 1861
Radzyń Podlaski

Data i miejsce śmierci

17 października 1944
Warszawa

Narodowość

Polak

Dziedzina sztuki

literatura

Odznaczenia
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Komandor Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Komandor Orderu Leopolda (Belgia) Order Lwa Białego III Klasy (Czechy)
Grób Zenona Przesmyckiego na cmentarzu Powązkowskim przed renowacją

Życie edytuj

Pochodził z rodziny szlacheckiej pieczętującej się herbem Paprzyca. Gimnazjum ukończył ze złotym medalem, następnie studiował we Włoszech, Czechach, Francji, Anglii. W Warszawie ukończył studia prawnicze. W latach 1887–1888 był redaktorem warszawskiego "Życia", wywierającego wpływ na rozwój modernizmu w Polsce.

W latach 1889–1900 przebywał w Paryżu i Wiedniu. W latach 1901–1907 redagował pismo literackie "Chimera", co jest uważane za jego największe osiągnięcie. Od 1905 był żonaty z Anielą Hoene (1867–1938), potomkinią Wilhelma Hoene – znanego zegarmistrza lubelskiego; dzieci nie miał.

W dwudziestoleciu międzywojennym był ministrem kultury i sztuki (1919-1920) w rządach Ignacego Jana Paderewskiego oraz Leopolda Skulskiego, a także prezesem Polskiego Towarzystwa Ochrony Prawa Autorskiego.

Był członkiem Polskiej Akademii Literatury, tłumaczem poezji i prozy, popularyzatorem twórczości Norwida. Sztukę uważał za środek uszlachetniania ludzkości.

Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 46-1-29/30)[1].

 
Grób Zenona Przesmyckiego na cmentarzu Powązkowskim po renowacji

W 2022 roku z inicjatywy Premiera RP Mateusza Morawieckiego grób Przesmyckiego został odrestaurowany. Cały projekt był realizowany przez Fundację Stare Powązki[2] we współpracy z Kancelarią Prezesa Rady Ministrów.

Twórczość edytuj

Autor m.in. zbioru poezji Z czary młodości (1893), a także wierszy takich jak W twych cudnych oczach... oraz słynnego W co wierzyć? – będącego sztandarowym, a zarazem dramatycznym przykładem polskiego dekadentyzmu. Wiersze Miriama są wyrafinowane formalnie. Poeta pisał między innymi ronda[3]. Zenon Przesmycki był też bardzo pracowitym tłumaczem. Przekładał z francuskiego, czeskiego i angielskiego. Tłumaczył m.in. wiersze Rimbauda, Poego, Mallarmégo, dramaty Maeterlincka. Przyswoił kulturze polskiej także tomik Duch i świat Jaroslava Vrchlickiego[4]. Miriam przetłumaczył też wiersz Roberta Browninga The Last Ride Together (Ostatnia przejażdżka we dwoje)[5].

Odznaczenia edytuj

Przypisy edytuj

  1. Cmentarz Stare Powązki: TOMASZ PRZESMYCKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2019-12-19].
  2. Trwają prace konserwatorskie przy nagrobkach Ministrów II RP – Fundacja Stare Powązki [dostęp 2023-03-26] (pol.).
  3. Zenon Przesmycki: Rondo. malowane-wierszem.blogspot.com. [dostęp 2016-09-24]. (pol.).
  4. Jaroslav Vrchlický: Duch i świat. Poezye. Z czeskiego przełożył Miriam. Nakładem księgarni Teodora Paprockiego, Warszawa 1884.. polona.pl. [dostęp 2016-09-24].
  5. Wiktor Jarosław Darasz: O polskich przekładach poezji Roberta Browninga. sites.google.com. s. 5. [dostęp 2016-09-24]. (pol.).
  6. Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 20.

Bibliografia edytuj

Linki zewnętrzne edytuj