Zespół Szkół Mechaniczno-Elektrycznych w Tarnowie

szkoła ponadpodstawowa

Zespół Szkół Mechaniczno-Elektrycznych w Tarnowie – placówka oświatowa w Tarnowie, której historia sięga 1881 roku. Wchodzące w skład zespołu Technikum nr 4 im. Tadeusza Tertila kształci w zawodach: technik elektryk, technik elektronik, technik automatyk, technik mechatronik, technik informatyk i technik programista.

Zespół Szkół Mechaniczno – Elektrycznych w Tarnowie
szkoła średnia
Państwo

 Polska

Miejscowość

Tarnów

Adres

ul. Józefa Szujskiego 13
33-100 Tarnów

Data założenia

1881

Patron

Tadeusz Tertil

Dyrektor

dr inż. Grzegorz Szerszeń

Wicedyrektorzy

Marta Piszczek, Marcin Kowalski

Położenie na mapie Tarnowa
Mapa konturowa Tarnowa, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Zespół Szkół Mechaniczno – Elektrycznych w Tarnowie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Zespół Szkół Mechaniczno – Elektrycznych w Tarnowie”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Zespół Szkół Mechaniczno – Elektrycznych w Tarnowie”
Ziemia50°00′55,7″N 20°58′31,1″E/50,015472 20,975306
Strona internetowa

Historia

edytuj

Zespół Szkół Mechaniczno-Elektrycznych w Tarnowie utworzono na bazie szkół, których nazwa wiele razy się zmieniała.

Zmiany nazwy placówki na przestrzeni wieków[1][2][3][4]:

1881 – Szkoła Przemysłowo Uzupełniająca

1922 – I Szkoła Przemysłowa Dokształcająca

1924 – I Szkoła Zawodowa Dokształcająca

1938 – Publiczna Szkoła Dokształcająca Zawodowa Nr 1

1940 – Publiczna Szkoła Rzemieślnicza

1947 – Publiczna Średnia Szkoła Zawodowa Nr 1

1952 – Zasadnicza Szkoła Metalowa

1958 – Zasadnicza Szkoła Zawodowa + Szkoła Rzemiosł Budowlanych

1961 – Zasadnicza Szkoła Zawodowa

1965 – Zasadnicza Szkoła Zawodowa + Technikum Mechaniczne

1970 – Zasadnicza Szkoła Zawodowa + Technikum Mechaniczne + Technikum Elektryczne

1971 – Zasadnicza Szkoła Zawodowa + Technikum Mechaniczne + Technikum Elektryczne + Liceum Zawodowe

1972 – Zespół Szkół Mechaniczno-Elektrycznych

Dzieje szkoły

edytuj

Okres galicyjski

edytuj
 
Roman Vimpeller, pierwszy dyrektor Szkoły Przemysłowo Uzupełniającej w Tarnowie

18 września 1881 roku z inicjatywy Towarzystwa Pedagogicznego otwarto w Tarnowie Szkołę Przemysłową Uzupełniającą (przemysłowo-handlową), która przygotowywała starszą młodzież do rzemiosła. Siedzibą szkoły był budynek Szkoły Wydziałowej Męskiej przy ul. Kopernika (obecnie budynek Szkoły Podstawowej Nr 24). Pierwotnie szkoła posiadała trzy oddziały specjalistyczne: handlu, mechaniki i budownictwa. Stanowisko dyrektora objął Roman Vimpeller, doświadczony nauczyciel galicyjskich gimnazjów. W skład grona pedagogicznego wchodziło jeszcze pięciu nauczycieli, w tym Ignacy Przybyłkiewicz, katecheta oraz kupiec, buchalter i inżynier. Szkoła nie uczyła praktycznej nauki zawodu, uczniowie terminowali w miejscowych zakładach rzemieślniczych. W pierwszym roku do szkoły zapisało się 180 uczniów. Nauka w szkole była bezpłatna, zajęcia odbywały się cztery razy w tygodniu po dwie godziny, w dni powszednie po południu lub wieczorem, a w niedzielę przed południem. Absolwenci szkoły byli dopuszczani do egzaminu czeladniczego[5].

We wrześniu 1914 roku w Tarnowie, z powodu działań wojennych, nie rozpoczęto roku szkolnego. Budynek szkoły pełnił funkcję szpitala wojskowego. Naukę wznowiono 15 listopada 1915 roku w trzech klasach: przygotowawczej, I przemysłowej i II przemysłowej[6].

W okresie galicyjskim Szkołą Przemysłową Uzupełniającą w Tarnowie kierowali: Roman Vimpeller (1881–1884), Wincenty Maziarski (1884–1888), Jan Ruciński (1888–1890), Hipolit Parasiewicz (1890–1903), Karol Albrecht (1903–1913), Zygmunt Wysocki (1913–1915), Teodor Szypuła (1915–1918/37)[5][3].

Okres międzywojenny

edytuj

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości na stanowisku dyrektora pozostał Teodor Szypuła, który kierował szkołą do 1937 roku. W 1922 roku, w związku z utworzeniem w Tarnowie drugiej szkoły dokształcającej, placówka przyjęła nazwę I Szkoły Przemysłowej Dokształcającej im. Mikołaja Kopernika i ograniczyła liczbę kierunków kształcenia do: chemicznego, drzewnego, elektromonterskiego, metalowego, malarskiego i spożywczego. Struktura szkoły i jej nazwa ulegały zmianom, ale dokształcający charakter szkoły przygotowującej uczniów do zawodu się nie zmienił do 1939 roku. W 1927 roku wydłużono okres nauki z dwóch do trzech lat. Liczba oddziałów w szkole systematycznie rosła do 11 klas w 1930 roku. Później z powodu kryzysu ekonomicznego liczba klas zmniejszała się, w roku szkolnym 1935/36 kształcono tylko w 7 klasach. W okresie międzywojennym do szkoły przyjmowano absolwentów 4/5 klasy szkoły podstawowej (15–16 lat). Na koniec nauki uczniowie zdawali egzamin czeladniczy[1].

Liczba uczniów w okresie międzywojennym: rok szkolny 1918/19 – 81 uczniów, 1924/25 – 377 uczniów, 1932/33 – 364 uczniów, 1935/36 – 165 uczniów, 1938/39 – 345 uczniów[1].

Okres okupacji niemieckiej

edytuj

W pierwszym roku okupacji niemieckiej zajęcia w szkole nie odbywały się. Szkoła wznowiła działalność 5 listopada 1940 roku jako Publiczna Szkoła Rzemieślnicza. Szkołę zorganizował, a potem został jej kierownikiem Stanisław Klimaszewski. W 12 oddziałach naukę rozpoczęło 282 uczniów, w tym 21 dziewcząt. Kształcenie prowadzono m.in. w zawodach elektryka, stolarza, robotnika galanteryjnego, kowala, kupca, piekarza i cukiernika. W programie nauczania główny nacisk kładziono na przedmioty zawodowe, wyeliminowano język polski, historię i geografię, a obowiązkowym przedmiotem stał się język niemiecki. W kolejnym roku szkolnym kształciło się 487 uczniów w 17 klasach zawodowych, w następnym już 745 w 25 klasach, a w ostatnim roku działalności tej szkoły 532 uczniów w 19 grupach, z czego sklasyfikowano tylko 107. Szkoła przestała działać w lipcu 1944 roku, po zajęciu jej na potrzeby żołnierzy niemieckich. Uczniowie szkoły kierowani byli do przymusowej pracy w Służbie Budowlanej GG (niem. Baudienst), rezygnowali z nauki z powodu zamykania warsztatów rzemieślniczych, mimo to w czasie okupacji niemieckiej szkołę ukończyło i zdobyło zawód 2049 osób[1].

Okres powojenny

edytuj

Po zakończeniu okupacji niemieckiej naukę wznowiono 1 kwietnia 1945 roku. Szkoła otworzyła następujące kierunki: budowlany, drzewno-budowlany, metalowy, odzieżowy, ogólny i spożywczo-odzieżowy. W 1947 roku szkoła zmieniła nazwę na Publiczną Średnią Szkołę Zawodową Nr 1, w 1949 roku jej dyrektorem został Karol Gierat[7].

W latach pięćdziesiątych szkoła kształciła w zawodach: elektryk, ślusarz, stolarz, blacharz, kowal oraz ślusarz maszynowy, a absolwentów zatrudniano w zakładach przemysłowych w mieście i regionie tarnowskim[7]. W 1957 roku utworzono zasadniczą szkołę zawodową kształcącą w dwóch kierunkach: metalowo-elektrycznym i ogólnozawodowym. Rok później przy Zasadniczej Szkole Zawodowej utworzono dwie klasy Szkół Rzemiosł Budowlanych. Przy ulicy Szujskiego powstały warsztaty szkolne, w których odbywała się praktyczna nauka zawodu. W 1959 roku w szkole utworzono nowe specjalności: odlewnik i ślusarz oraz nietypowe dla profilu jej kształcenia, takie jak: cukiernik, kelner, kucharz i masarz, które po roku przeniesiono do Zasadniczej Szkoły Gospodarczej w Tarnowie[7].

W 1961 roku oddano do użytku obecny budynek szkolny przy ul. Szujskiego 13. W roku szkolnym 1962/63 dyrektorem został Ludomir Felis. Szkołę Rzemiosł Budowlanych wydzielono z placówki. Zorganizowano 2-letnią ZSZ dla pracujących w Przedsiębiorstwie Komunikacji Samochodowej Oddział w Tarnowie w zawodzie kierowcy samochodowego, którą 9 lat później przeniesiono do ZSZ przy ul. Legionów. W latach 1965–71 powstawały średnie szkoły o profilu technicznym: 3-letnie Technikum Mechaniczne (1965)[2], Technikum Elektryczne dla Pracujących (1970), Technikum Elektryczne o specjalności elektroenergetyka (1971) i Liceum Zawodowe o specjalności budowa i naprawa maszyn (1971). Przy szkole funkcjonował internat[4].

Zespół szkół

edytuj
W okresie PRL-u
edytuj

W 1972 roku utworzono Zespół Szkół Mechaniczno-Elektrycznych w Tarnowie, w skład którego weszły wszystkie szkoły funkcjonujące w budynku szkolnym przy ul. Szujskiego m.in. Liceum Zawodowe, Technikum Mechaniczne, Technikum Elektryczne i Zasadnicza Szkoła Zawodowa. W 1976 roku do ZSM-E włączono Technikum Mechaniczne z siedzibą przy ul Staszica i do 1990 roku ZSM-E funkcjonował w dwóch oddalonych od siebie budynkach szkolnych. W latach siedemdziesiątych powstawały nowe szkoły, w tym Technikum Elektroniczne w 1977 i Policealne Studium Zawodowe w 1979. W roku 1979 utworzono Izbę Pamięci i Tradycji Narodowej oraz Tradycji Szkoły[4].

Formy i kierunki kształcenia w szkołach ZSM-E w okresie PRL[4][8][9][10]:

Zasadnicza Szkoła Zawodowabranżowa szkoła ponadpodstawowa utworzona w 1957, kształciła w zawodach branży metalowej, elektrycznej, telekomunikacyjnej, epizodycznie gastronomicznej. Uchwałą Rady Miasta z 2002 roku szkołę zlikwidowano.

Zasadnicza Szkoła Przysposabiająca – szkoła specjalna przysposabiająca uczniów niepełnosprawnych intelektualnie do pracy, funkcjonowała w latach 1976–1992.

Liceum Zawodowe – 4-letnia średnia szkoła zawodowa utworzona w 1971 roku, w różnych okresach kształciła w specjalnościach: budowa i naprawa maszyn, elektromechanik urządzeń przemysłowych, mechanik naprawy maszyn i urządzeń, pracownik ruchu telekomunikacyjnego, obróbka skrawaniem i elektryk. Ostatnie roczniki opuściły Liceum Zawodowe w 2004 roku.

Technikum Mechanicznetechnikum kształcące w specjalnościach: obróbka skrawaniem, budowa maszyn, aparatura kontrolno-pomiarowa, spawalnictwo i urządzenia chłodnicze. W ZSM-E funkcjonowało również Technikum Mechaniczne dla Pracujących na podbudowie ZSZ o specjalności obróbka skrawaniem i odlewnik. W 1990 roku w obie szkoły wydzielono ze struktury ZSM-E i utworzono z nich samodzielny Zespół Szkół Mechanicznych z siedzibą przy ul. Staszica (obecnie budynek VII Liceum Ogólnokształcącego).

Technikum Elektryczne – technikum kształcące w specjalności elektroenergetyka w latach 1971–2001. Do 1992 roku istniało równolegle Technikum Elektryczne dla Pracujących na podbudowie ZSZ.

Technikum Elektroniczne – technikum utworzone w 1977 roku o specjalności elektronika ogólna, w 1991 wprowadzono specjalność elektroniczne maszyny i systemy cyfrowe, a rok później specjalność radiotechnika i telewizja.

Technikum Zawodowe na podbudowie ZSZ – 3-letnie technikum o specjalności elektroenergetyka, obróbka skrawaniem i budowa maszyn (w 1990 specjalności mechaniczne wydzielono do Zespołu Szkół Mechanicznych). Szkołę zlikwidowano na mocy uchwały Rady Miasta z 2004 roku.

Policealne Studium Zawodoweszkoła policealna o specjalności: elektronika (w latach 1979–1982), obsługa urządzeń pocztowych i telekomunikacyjnych (1981–1982), ochrona środowiska (1984–1986), oprogramowanie maszyn cyfrowych (od 1992). Uchwałą Rady Miasta z 2005 studium przekształcono w Szkołę Policealną nr 3.

W okresie III RP
edytuj

Tuż po zmianach ustrojowych, w 1990 roku Technikum Mechaniczne wybiło się na samodzielność. W budynku przy ul Staszica został utworzony Zespół Szkół Mechanicznych, do którego przeniesiono również specjalizacje telekomunikacyjne w ZSZ i Liceum Zawodowym. Od tego czasu ZSM-E funkcjonuje tylko w budynku przy ul. Szujskiego. W 1991 roku z okazji 110 rocznicy istnienia szkole nadano sztandar[9].

W 1996 roku w wydzielonej hali warsztatów szkolnych rozpoczęło działalność Centrum Kształcenia Praktycznego, międzyszkolnej jednostki utworzonej dla potrzeb szkół zawodowych[11]. W 1998 w technikum utworzono nową klasę o specjalności urządzenia i instalacje gazowe. Rok później powstało Liceum Ogólnokształcące. W 1999 roku decyzją Rady Miejskiej zlikwidowano internat szkolny, budynek internatu po remoncie przekazano na siedzibę Gimnazjum nr 11 (obecnie XXI Liceum Ogólnokształcące Sportowe)[9].

W pierwsze dekadzie XXI wieku w związku z reformą szkolnictwa Rada Miasta dokonała szeregu zmian w strukturze ZSM-E. W 2002 roku dokonano naboru do nowo utworzonych szkół ponadgimnazjalnych: Technikum nr 4 kształcącym w czterech specjalnościach i XII Liceum Ogólnokształcącego (w 2011 zaniechało rekrutacji[12]). Działalność szkół ponadpodstawowych stopniowo wygaszono. W 2004 roku warsztaty szkolne przekazano na potrzeby Tarnowskiego Centrum Kształcenia Praktycznego. Zasadniczą Szkołę Zawodową przekształcono w Szkołę Branżową I Stopnia nr 2, a Policealne Studium Zawodowe w Szkołę Policealną nr 3. W ostatnich latach ZSM-E rekrutuje uczniów wyłącznie do Technikum nr 4[10].

30 października 2008, na podstawie uchwały Rady Miasta, uroczyście nadano Technikum nr 4 imię Tadeusza Tertila oraz wmurowano tablicę pamiątkową poświęconą patronowi szkoły[10].

Dyrektorowie zespołu szkół
edytuj
  1. Ludomir Felis (do 1983)[2]
  2. Stanisława Boćko (1983–1991)[8]
  3. Jan Onak (1991–2020)[9]
  4. Grzegorz Szerszeń (od 2020)

Struktura zespołu szkół

edytuj

Technikum nr 4 im. Tadeusza Tertila

edytuj

Kierunki kształcenia[13]

edytuj
  • technik elektryk o specjalności: montaż, uruchamianie i konserwacja instalacji maszyn i urządzeń elektrycznych (ELE. 02), eksploatacja maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych (ELE. 05)
  • technik automatyk o specjalności: montaż, uruchamianie i obsługiwanie układów automatyki przemysłowej (ELM.01), eksploatacja układów automatyki przemysłowej (ELM.04)
  • technik elektronik o specjalności: montaż oraz instalowanie układów i urządzeń elektronicznych (ELM.02), eksploatacja urządzeń elektronicznych (ELM.05)
  • technik mechatronik o specjalności: montaż, uruchamianie i konserwacja urządzeń i systemów mechatronicznych (ELM.03), eksploatacja i programowanie urządzeń i systemów mechatronicznych (ELM.06)
  • technik informatyk o specjalności: administracja i eksploatacja systemów komputerowych, urządzeń peryferyjnych i lokalnych sieci komputerowych (INF.02), tworzenie i administrowanie stronami i aplikacjami internetowymi oraz bazami danych (INF.03)
  • technik programista o specjalności: tworzenie i administrowanie stronami i aplikacjami internetowymi oraz bazami danych (INF.03), projektowanie, programowanie i testowanie aplikacji (INF.04)

Ranking Perspektyw

edytuj

Miejsca Technikum nr 4 w rankingach miesięcznika „Perspektywy[14]:

Pozycja w Rankingu Głównym Techników:

2024 – 80. miejsce, 10 w woj. małopolskim, 1. w Tarnowie

2023 – 64. miejsce, 12. w woj. małopolskim, 1. w Tarnowie

2022 – 35. miejsce, 6. w woj. małopolskim, 1. w Tarnowie

2021 – 73. miejsce, 13. w woj. małopolskim, 1. w Tarnowie

2020 – 214. miejsce, 16. w woj. małopolskim, 2. w Tarnowie

2019 – 80. miejsce, 10. w woj. małopolskim, 1. w Tarnowie

2018 – 101. miejsce, 15. w woj. małopolskim, 1. w Tarnowie

2017 – 115. miejsce, 14. w woj. małopolskim, 1. w Tarnowie

2016 – 300+ miejsce, 47. w woj. małopolskim, 3. w Tarnowie

2015 – 78. miejsce, 10. w woj. małopolskim, 1. w Tarnowie

2014 – 156. miejsce, 23. w woj. małopolskim, 2. w Tarnowie

Pozycja w Rankingu Maturalnym Techników:

2024 – 52. miejsce w Polsce

2023 – 46. miejsce w Polsce

2022 – 41. miejsce w Polsce

2021 – 86. miejsce w Polsce

2020 – 69. miejsce w Polsce

2019 – 64. miejsce w Polsce

2018 – 61. miejsce w Polsce

2017 – 89. miejsce w Polsce

2016 – 149. miejsce w Polsce

2015 – 91. miejsce w Polsce

2014 – 193. miejsce w Polsce

Partnerzy

edytuj

Zespół Szkół Mechaniczno-Elektrycznych współpracuje z[15]:

Przypisy

edytuj
  1. a b c d A. Niedojadło, Okres międzywojenny i lata okupacji w dziejach Zespołu Szkół Mechaniczno-Elektrycznych. [online] [dostęp 2023-05-05] (pol.).
  2. a b c Lata 1960–1969. zsme.tarnow.pl. (pol.).
  3. a b Historia szkoły 1881–1959 [online], Zespół Szkół Mechaniczno-Elektrycznych w Tarnowie [dostęp 2023-05-03] (pol.).
  4. a b c d Lata 1970–1979. zsme.tarnow.pl. (pol.).
  5. a b Echo z przed lat 30-stu. „Pogoń”, s. 3, nr 38 z 17 września 1911. 
  6. Urszula Banaś-Mróz, Historia szkoły [online], VII Liceum Ogólnokształcące, 2 maja 2018 [dostęp 2023-05-05] (pol.).
  7. a b c Rozdział IV. Szkoła w latach 1945–1961, [w:] Andrzej Niedojadło, Ryszard Radłowski, Jan Onak, Zespół Szkół Mechaniczno-Elektrycznych w Tarnowie 1881–2001, Tarnów: Tarnowskie Towarzystwo Kulturalne; Rada Rodziców przy ZSME; Stowarzyszenie Przyjaciół i Absolwentów ZSME, 2002, s. 25, ISBN 83-87366-52-8.
  8. a b Lata 1980–1989. zsme.tarnow.pl. (pol.).
  9. a b c d Lata 1990–1999. zsme.tarnow.pl. (pol.).
  10. a b c Lata 2000–2009. zsme.tarnow.pl. (pol.).
  11. Centrum Kształcenia Zawodowego [online] [dostęp 2023-05-07] (pol.).
  12. Lata od 2010 r.. zsme.tarnow.pl. (pol.).
  13. Zespół Szkół Mechaniczno Elektrycznych [online], Tarnów Nasze Miasto, 6 czerwca 2022 [dostęp 2023-05-07] (pol.).
  14. Ranking Techników – Perspektywy [online], 2023.technika.perspektywy.pl [dostęp 2023-05-07].
  15. Partnerzy. zsme.tarnow.pl. (pol.).